• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 06/2004

NOWE ODMIANY ŚLIWY W REJESTRZE ODMIAN

W latach 2001 i 2002 do krajowego Rejestru Odmian wpisano siedem śliw odmiany 'Diana', 'Silvia', 'Hanita', 'Amers', 'Vision', 'President' i 'Elena'. Zostały one dopuszczone do legalnego obrotu, a ich drzewka znalazły się na rynku. Wszystkie wymienione zasługują na rozpowszechnienie, wybór odmian do sadu zależy jednak od preferencji rynku w danym rejonie. Dlatego przed założeniem sadu należy zbadać potrzeby i możliwości lokalnego rynku oraz poznać wymagania odmian odnośnie warunków klimatycznych. Czasami jednak warto "przymknąć oko" na niektóre wady odmiany lub zrezygnować z wysokiej plenności drzew, na rzecz wysokiej jakości owoców. Dziś bowiem większym problemem jest dobra sprzedaż owoców niż ich wyprodukowanie.

'Diana'

Jest najwcześniejszą spośród wymienionych śliw, pochodzi z Rumunii ('Renkloda Althana' x 'Wczesna Riversa'). Owoce kształtem przypominają dobrze wyrośnięty owoc śliwy 'Ruth Gerstetter' lub 'Renklody Althana'. Są pięknie wybarwione na granatowo, a na ich skórce występuje obfity, jasnoniebieski nalot (fot. 1). Dojrzewają, gdy na rynku mało jest jeszcze dobrych jakościowo śliwek — najczęś­ciej w trzeciej dekadzie lipca (tab. 1).
Zbiega się to zwykle z dojrzewaniem owoców śliwy 'Cacanska Rana'. W dobrych warunkach i przy umiarkowanym plonowaniu drzew, owoce 'Diany' osiągają masę 40–60 g.
Przy umiarkowanym plonie i korzystnych warunkach glebowych są okazałe, zwłaszcza, jak na bardzo wczesną odmianę. Przy obfitym plonowaniu i niedostatku wody w glebie owoce są nieco drobniejsze. Pestka dobrze oddziela się od miąższu, który jest średnio soczysty i bardzo smaczny. Jest to ciekawa wczesna odmiana. Jej wadą jest duża wrażliwość drzewa na mróz, co w warunkach klimatycznych Polski nie jest bez znaczenia. Tę wrażliwość można porównać z wrażliwoś­cią 'Ruth Gerstetter' lub 'Renklody Althana'. Nie do końca poznana jest również podatność drzew na szarkę. Z Rumunii, gdzie początkowo była uznawana za tolerancyjną wobec tej choroby, dochodzą sygnały o dużej podatności tej odmiany na wirusa. W naszym doświadczeniu drzewa 'Diany' dotychczas nie mają objawów szarki.


Fot. 1. Owoce odmiany 'Diana' najczęściej dojrzewają w trzeciej dekadzie lipca

 

Tabela 1. Wzrost i owocowanie kilku odmian śliw w doświadczeniu założonym wiosną 1996 roku w sadzie doświadczalnym w Dąbrowicach k. Skierniewic
W 2002 roku śliwki dojrzewały o około 2 tygodnie wcześniej i były drobniejsze niż w innych latach
* A — siewka ałyczy, WW — siewka 'Węgierki Wangenheima'
** siła wzrostu jest wyrażona powierzchnią poprzecznego przekroju pnia (PPPP) jesienią w 2002 roku

'Silvia'

Odmiana rumuńska, otrzymana tak samo, jak 'Diana'. Uważana za odmianę tolerancyjną wobec szarki.
W naszym doświadczeniu żadne drzewo tej odmiany nie wykazuje dotychczas objawów tej choroby. W pierwszych latach po posadzeniu drzewa 'Silvii', zwłaszcza te szczepione na siewkach ałyczy, rosły silnie, ale po wejściu w okres owocowania ich wzrost został zahamowany (fot. 2). Liczne krótkopędy zapewniają coroczne, obfite owocowanie. Drzewo jest w naszych warunkach klimatycznych dostatecznie wytrzymałe na mróz. Owoce o masie w granicach 50–60 g, dojrzewają w pierwszej dekadzie sierpnia, prawie równocześnie z owocami 'Cacanskiej Lepoticy'. Są większe od owoców 'Diany', a nawet 'Cacanskiej Lepoticy'. Ciemnofioletowa skórka pokryta jest obfitym, jasnym nalotem. Miąższ żółtozielony, soczys­ty i bardzo smaczny. Pestka mała, łat­wo oddziela się od miąższu. 'Silvia' jest wartościową odmianą zasługującą na rozpowszechnienie w naszym kraju. Jej deserowe owoce są konkurencyjne dla dojrzewających w podobnym czasie owoców 'Cacanskiej Lepoticy', gdyż są od nich smaczniejsze.


Fot. 2. Owoce odmiany 'Silvia' osiągają masę 50–60 gramów

'Hanita'

Jest niemiecką odmianą ('President' x 'Auerbacher'), tolerancyjną wobec szarki. Jej drzewo rośnie silnie.
W pierwszych latach plonuje umiarkowanie obficie, ale po wejściu w pełnię owocowania — bardzo obficie i corocznie. Owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i wrześ­nia, prawie równocześnie z 'Cacanską Najbolją'. Dlatego 'Hanita' stanowi konkurencję dla tej jugosłowiańskiej odmiany, głównie ze względu na bardzo dobry smak owoców, chociaż ich wielkością jej ustępuje. W naszych warunkach owoce osiągają masę w granicach 30–40 g, są wydłużone, z charakterystycznym spłaszczeniem przy szypułce (fot. 3). Skórka niebieskogranatowa, pokryta jasnoniebieskim nalotem. Miąższ żółtopomarańczowy, zwarty, a jednocześnie soczysty, z dużą zawartością cukrów, aromatyczny, z bogatym bukietem smakowym, który jest wyczuwalny zwłaszcza w ciepłe i słoneczne lata. Smakiem przypomina wówczas owoce 'Węgierki Włoskiej', którą — ze względu na dużą wrażliwość na szarkę — spotyka się w sadach coraz rzadziej. Pestka średnio dobrze oddziela się od miąższu, choć w latach z niedostatkiem opadów — trudniej.


Fot. 3. 'Hanita' jest bardzo plenna i ma smaczne owoce

'Amers'

Śliwa otrzymana w USA ('Standard' x 'Stanley'), nie została tam jednak wprowadzona do uprawy na szerszą skalę. W naszych warunkach klimatycznych okazała się odmianą bardzo wartościową. Wielu sadowników decyduje się coraz częściej na jej towarową uprawę. Drzewo 'Amersa' rośnie średnio silnie. W okres owocowania wchodzi w drugim roku po posadzeniu na siewce 'Węgierki Wangenheima' i w trzecim — na ałyczy. Plonuje obficie i regularnie (fot. 4). Plony zbierane z drzew tej odmiany są porównywalne z plonowaniem śliwy 'Stanley' lub jeszcze wyższe. Drzewo jest średnio wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby, za wyjątkiem moniliozy. Tej ostatniej chorobie ulegają owoce w lata wilgotne, jej rozwojowi sprzyja wysoka plenność drzew i bliski kontakt owoców ze sobą. Dojrzewanie owoców 'Amersa' przypada na połowę września. Są one duże, o masie w granicach 50–60 g, owalne, lekko spłaszczone (fot. 5). Skórka fioletowoniebieska lub bordowoniebieska. Stopień wybarwienia skórki zależy od dostępu światła do owocu — znajdujące się wewnątrz korony lub ukryte pod liśćmi nie w pełni się wybarwiają (są "łaciate"), co odróżnia tę odmianę od dojrzewającego w tym samym czasie 'Stanleya'. Okazuje się, iż wielu konsumentów ceni śliwki 'Amersa' właśnie za tę cechę. Miąższ jest żółty lub pomarańczowożółty, zwarty, mało soczysty, ale smaczny, o konsystencji zbliżonej do średnio dojrzałej moreli. Pestka wyjątkowo łatwo oddziela się od miąższu — najłatwiej ze wszystkich znanych mi śliw. 'Amers' jest odmianą tolerancyjną wobec szarki, bardzo plenną. Owoce są wysokiej jakości i nadają się zarówno do bezpośredniej konsumpcji jak również na susz i do przetwórstwa. Dlatego też śliwa ta jest przydatna do różnych sadów i znacznie wartościowsza niż dojrzewający w podobnym terminie 'Stanley'.


Fot. 4. 'Amers' plennością przewyższa nawet 'Stanleya'


Fot. 5. Miąższ 'Amersa' jest zwarty, ma miodową barwę
i wyjątkowo łatwo oddziela się od pestki

'Vision'

Jest śliwą o późnej porze dojrzewania, uzyskaną w Kanadzie ('Pacific' x 'Albion'). Drzewo tej odmiany szczepione na siewce ałycz w doświadczeniu w Dąbrowicach roś­nie najsilniej ze wszystkich. Warto jednak dodać, że siewka 'Węgierki Wangenheima' osłabia siłę wzrostu drzew odmiany 'Vision' o ponad 50%. Owoce osiągają duże rozmiary — średnia masa jednego z nich w dobrych warunkach glebowych wynosi około 70 g. Owoce te mają charakterystyczny kształt — są wydłużone i wyraźnie zwężają się w części przywierzchołkowej (fot. 6). Skórka fioletowoniebieska z nalotem, miąższ żółty, średnio twardy, łatwo odchodzący od pestki. Dojrzewanie owoców przypada w końcu września lub na początku października, zależnie od warunków pogodowych. 'Vision' jest śliwą o atrakcyjnych, deserowych owocach. Drzewa są wytrzymałe na mróz i niepodatne na choroby.
W doświadczeniu żadne z nich nie wykazywało dotychczas symptomów szarki.


Fot. 6. Owoce odmiany 'Vision' są owalne i ostro zakończone na wierzchołku

'President'

Jest starą odmianą nieznanego pochodzenia, wyhodowaną w Anglii, a rozpowszech­nio­ną głównie w Niem­­czech. Jej podstawową za­letą w naszych warunkach jest późna pora dojrzewania owoców i dość ładny ich wygląd. Drzewo 'Presidenta' rośnie silnie. Wcześnie zaczyna owocować i dobrze plonuje. Jest dostatecznie wytrzymałe na mróz i mało podatne na większość chorób, z wyjątkiem brunatnej zgnilizny drzew pestkowych, na którą jest bardzo wrażliwe. W ciągu wilgotnych lat owoce, które są obficie obłożone na pędach, masowo gniją. Dojrzewanie owoców przypada od końca września do końca października, zależnie od rejonu uprawy i warunków pogodowych w danym roku. Owoce są duże, o masie 50–70 g, zależnie od wielkości plonu i warunków glebowych. W cieplejszych rejonach (lub latach) skórka dojrzałego owocu ma barwę niebies­kogranatową, w rejonach chłodniejszych jest bordowa. Miąższ dojrzałego owocu jest dość zwarty, żółtozielony lub żółty. W ciągu lat chłodnych smak jest przeciętny, natomiast jeś­­li w okresie dojrzewania owoców jest dużo słońca i ciepło, owoce mogą być bardzo smaczne. Miąższ dość łatwo oddziela się od pestki. 'President' może być zarówno śliwą deserową, jak i przetwórczą. W Niemczech jego owoce wykorzystywane są głównie do wypieku ciast.

'Elena'

To nowa, bardzo późno dojrzewająca odmiana otrzymana w Niemczech ('Węgierka Włoska' x 'Stanley'). Drzewo w początkowym okresie wzrostu rośnie średnio silnie, a po wejściu w okres owocowania  — nawet słabo. Na siewce 'Węgierki Wangenheima' w okres owocowania wchodzi w 2. roku, a na ałyczy w 3., 4. roku po posadzeniu. Owocuje regularnie i bardzo dobrze, jest samopłodna (tab. 2). Wadą tej śliwy jest duża wrażliwość drzew na mróz, a zaletą — tolerancja wobec szarki. Owoce są mało podatne na brunatną zgnilizną drzew pestkowych (moniliozę). Rzadko gniją nawet w lata wilgotne. Dojrzałość zbiorczą osiągają w końcu września lub na początku października, jeszcze po odmianie 'President'. Podobnie jak owoce 'Węgierki Zwyk­łej' można je długo pozostawić na drzewie i zbierać dopiero, gdy skórka zacznie się marszczyć. Są wówczas bardzo smaczne. Zebrane owoce można przez okres 2–3 tygodni przechować w chłodni, wydłużając tym samym podaż śliwek. Owoc 'Eleny' to typowa węgierka, której masa w dobrych warunkach glebowych dochodzi do 30–32 g. Skórka ciemnoniebies­ka do granatowej, pokryta jest jasnym nalotem (fot. 7).
Miąższ zielonkawożółty, ścisły, z dużą zawartością suchej masy i cuk­rów. Pestka średniej wielkości, nie w każdych warunkach łatwo oddziela się od miąższu. 'Elena' powinna być sadzona w najcieplejszych rejonach kraju lub na dobrym (ciepłym) stanowisku.

Tabela 2. Zapylacze dla opisanych odmian śliw


Fot. 7. 'Elena' — jej owoce dojrzewały najpóźniej