• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2005

ELEKTRONICZNE SYSTEMY ZABEZPIECZENIA SADÓW PRZED PTAKAMI

Do najgroźniejszych szkodników zagrażających owocom na przykład wiśni, czereśni czy borówki wysokiej zaliczamy szpaki. Znaczne szkody powodują również drozdy wędrowne, kwiczoły i sroki.

Jak zatem bronić naszych upraw przed uszkodzeniami owoców powodowanymi przez ptaki? Sadownicy mają do dyspozycji urządzenia hukowe, ich skuteczność słabnie z czasem, ponieważ ptaki przyzwyczajają się do stale powtarzanych dźwięków. Wprawdzie podrywają się do lotu, ale szybko wracają nie widząc realnego zagrożenia. Jeśli ktoś dysponuje znacznymi finansami, może skorzystać z siatek zabezpieczających drzewa przed ptakami. Rozwiązanie to, choć bardzo skuteczne, jest jak wspomniałem drogie, a także uciążliwe ze względu na konieczność zwijania siatek po sezonie i ich rozwijania wiosną. Skutecznym rozwiązaniem jest również zatrudnienie sokolnika, ale metoda ta jest u nas jeszcze stosunkowo mało popularna i niewielu plantatorów może sobie na nią pozwolić. Wszystko to spowodowało poszukiwanie rozwiązania, które spełni trzy podstawowe warunki: będzie proste w zastosowaniu, skuteczne i relatywnie tańsze od siatki. W USA dr Larry Steward już w latach 70. ubiegłego wieku podjął badania nad wykorzystaniem dźwięków wytwarzanych elektronicznie mających naśladować odgłosy ptaków. Zastosowanie tej technologii było wynikiem badań nad ludzkim uchem mających określić sposób przenoszenia dźwięków oraz badań armii amerykańskiej nad zakłócaniem komunikacji radiowej. Wykorzystując rezultaty tych badań opracowano sposób generowania dźwięków mających zakłócić komunikację ptaków, skutkiem czego miało być ich przepłoszenie z miejsca, w którym są niepożądane. Na skalę komercyjną wyniki tych badań po raz pierwszy zostały użyte w 1989 roku. Technologia wykorzystująca dźwięki do odstraszania ptaków została udoskonalona dzięki współpracy firmy komercyjnej z wieloma uniwersyteckimi wydziałami ornitologii w USA oraz z elektronikami specjalizującymi się w systemach generowania dźwięku. W Europie nagrań przeznaczonych do odstraszania ptaków dostarcza Ornitologiczna Biblioteka Brytyjska. Zastosowanie technologii cyfrowej daje możliwość zarówno łączenia nagranych dźwięków, jak i zmiany czasów ich emisji, dzięki czemu każde z kolejnych powtórzeń jest inne od poprzedniego, a ptaki nie przyzwyczajają się do emitowanych dźwięków.

Urządzenia do odstraszania ptaków powinny emitować rzeczywiste dźwięki wydawane przez drapieżniki, a także przez ptaki danego gatunku znajdujące się w niebezpieczeństwie. Każdy system cechuje wielość dźwięków, których emisję można dobierać i programować w czasie. Urządzenia takie powinny być także odporne na warunki atmosferyczne i promienie UV oraz wyposażone w głośniki o charakterystyce dobranej do emitowanych dźwięków.

Omawiając problem płoszenia ptaków przy pomocy nagranych dźwięków nie sposób nie wspomnieć o polskich osiągnięciach w tej dziedzinie. Płoszenie ptaków za pomocą nagranych dźwięków drapieżników ma w Polsce długą historię. Dźwięki nagrane na taśmie magnetycznej nie wytrzymywały jednak próby czasu, tak jak nie wytrzymała konfrontacji z nagraniem cyfrowym taśma magnetofonowa. Każdy już dzisiaj wie, że nie zapewnia ona właściwej jakości odtwarzania, a z biegiem czasu ściera się i jakość nagrania się pogarsza. Nie pozwala ona również na zastosowanie losowego doboru dźwięków. Często producenci nie brali pod uwagę faktu, że wiele dźwięków ptasich wymaga zastosowania głośników o odpowiedniej charakterystyce po to, by emitowany dźwięk nie różnił się od tego, który wydają ptaki. Niewątpliwą niedogodnością stosowania metody dźwiękowej jest jej uciążliwość dla otoczenia, zwłaszcza gdy w sąsiedztwie plantacji znajdują się budynki mieszkalne.