Hasło Ogrodnicze 04/1999

Normy jakościowe dla podłoży ogrodniczych były jednym z tematów konferencji pt. ''Szkółkarstwo roślin ozdobnych'', która odbyta się 9-10 lutego w Skierniewicach. Impreza ta z roku na rok przyciąga coraz większe grono zainteresowanych. Wzrost jej popularności wynika nie tylko z rozwoju produkcji drzew i krzewów w naszym kraju, ale również jest konsekwencją doboru prelegentów oraz tematyki wykładów.

Stężenia roztworów stosowanych do nawożenia charakteryzowane były poprzez określenie procentowej zawartości składnika lub soli rozpuszczonych w wodzie. Coraz częściej jednak właściwości roztworów określa się na podstawie oceny ich przewodności elektrolitycznej właściwej, będącej odwrotnością oporności właściwej. Przewodność właściwa wodnych roztworów to w języku angielskim electrolitical conductivity. Stąd powszechnie przyjętym skrótem oznaczającym tę właściwość jest EC.

Po raz ósmy i zarazem ostatni w mijającym tysiącleciu spotkali się 4 i 5 lutego w Lublinie specjaliści od hodowli, genetyki oraz nasiennictwa. Hasłem przewodnim tegorocznego zjazdu była hodowla roślin ogrodniczych u progu XXI wieku. Lubelskie spotkanie przybrało międzynarodowy charakter dzięki udziałowi przedstawicieli Bułgarii, Litwy, Łotwy, Rosji, Słowacji i Ukrainy.

8 lutego, czyli pod koniec rolniczych blokad dróg (notabene ''lepperowcom'' zdarzało się nie przepuszczać transportów z opałem, który zdążał do stygnących szklarni!), w Warszawie odbyt się szósty finał konkursu ''Agroliga''. Nomen omen w gronie pięćdziesięciu laureatów w kategorii ''Rolnicy'' największą grupę stanowili hodowcy trzody chlewnej.

Tradycyjnie - już po raz siódmy - światowy handel owocami i warzywami wchodzi w Nowy Rok z Międzynarodowymi Targami Marketingu Owocowo-Warzywnego ''Fruit Logistica'' w Berlinie. Tym razem odbyty się one od 21 do 23 stycznia. Ich celem jest umożliwienie spotkania się specjalistów zajmujących się wytwarzaniem, dystrybucją produktów owocowo-warzywnych, a także handlem nimi.

Kolejny już raz w dniach 22-31 stycznia zorganizowano w stolicy Niemiec Międzynarodowy Zielony Tydzień. Grüne Woche to jedna z najważniejszych w Europie wystaw poświęconych gospodarce żywnościowej, leśnictwu, rolnictwu i ogrodnictwu. Wieloletnie tradycje i ranga targów (pierwsza edycja miała miejsce w 1926 roku) przyciągają corocznie do Berlina wystawców z całego świata. W tym roku reprezentowali oni 57 krajów.

Nie słabnie zainteresowanie Idaredem ze strony Wschodu. Na Mazowszu ''siódemki'' sprzedaje się po 90 groszy za kilogram, a mówi się o złotówce. Na Podlasiu po tej cenie już się sprzedaje, zaś 95 groszy to codzienność.

W poprzednim numerze przedstawiliśmy prognozę kosztów produkcji jabłek deserowych i wiśni, opracowaną przez mgr Jana Świetlika z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. W związku ze zbliżającym się sezonem wiosennym podobna analiza, przygotowana przez tego samego autora, tym razem dla wybranych gatunków owoców jagodowych i warzyw polowych, może się okazać przydatna w negocjacjach cen pomiędzy producentami a zakładami przetwórczymi.

Producenci roślin ozdobnych i detaliści z centrów ogrodniczych oraz innych punktów sprzedaży stają przed problemem, jakim jest znalezienie skutecznych sposobów zwiększenia popytu na oferowane produkty. Handlowcy, mający na co dzień styczność z klientami, potrafią już docenić, jak wartościowi są ci spośród kupujących, którzy dysponują, choćby podstawową, wiedzą ogrodniczą - bardziej otwarci na nowości, a także lojalni wobec raz wybranego i sprawdzonego punktu sprzedaży, potrafiący go skutecznie rozreklamować wśród znajomych.

Przez kilka miesięcy Krajowy Związek Zrzeszeń Plantatorów Owoców i Warzyw dla Przemysłu zabiegał o spotkanie z ministrem rolnictwa. Zdaniem wszystkich zainteresowanych - nie tylko ogrodników, ale i zakładów przetwórczych oraz firm handlowych - wiele decyzji koniecznych dla funkcjonowania branży musi zapaść szybko i to ponad głowami bezpośrednio zainteresowanych - na szczeblu politycznym.

13 stycznia 1999 roku w gmachu warszawskiego Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II przyznane zostały kolejne już tytuły Agrobiznesmena Roku. W gronie ubiegłorocznych laureatów znaleźli się, po raz drugi w dotychczasowej historii plebiscytu, przedstawiciele branży ogrodniczej - Andrzej i Zbigniew Gałkiewiczowie ze Rzgowa (w 1996 roku Agrobiznesmenem Roku został producent sadzonek i ozdobnych roślin doniczkowych z Rembertowa - Tadeusz Pietrzak).

Według szacunków Instytutu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Niemcy importują rocznie około 40 tysięcy ton szparagów, czyli tyle, ile sami produkują. W ostatnich czterech latach kraj ten byt głównym rynkiem zbytu polskich szparagów, na którym lokowaliśmy od 500 do 1200 ton tego warzywa (około 2/3 naszego eksportu, a od 1,25% do 3% całego importu niemieckiego). Do tej liczby należałoby również dodać szacunkową wielkość nierejestrowanych zakupów w ruchu przygranicznym, co zwiększa udział Polski w niemieckim imporcie do około 4-5%. Wielkość ta nie odpowiada naszym możliwościom.

Zima 1998/99 poczyniła poważne szkody w materiale szkółkarskim. Dotyczy to przede wszystkim drzewek owocowych, a także zaokulizowanych w ubiegłym sezonie podkładek.

Wśród czeskich odmian jabłoni najbardziej znane są w Polsce Szampion i Rubin. O tych i nowych odmianach jabłoni oraz gruszy wyhodowanych u naszych południowych sąsiadów mówiono na seminarium zorganizowanym 15 stycznia w Rolniczo-Sadowniczym Gospodarstwie Doświadczalnym w Przybrodzie należącym do Akademii Rolniczej w Poznaniu.

Ostatni sezon obrotu materiałem nasadzeniowym wykazał, że nasycenie rynku drzewkami jabłoni jest pozorne, choć wiele z tych wyprodukowanych w szkółkach nie zostało sprzedane. Przyczyniła się do tego z całą pewnością bardzo wczesna zima.

W ubiegłym roku podczas Święta Kwitnącej Jabłoni w Wildze miałem okazję gościć w sadzie Czesława Grzegrzółki z Podola Nowego. Bardzo zaciekawiły mnie tam kilkunastoletnie drzewa odmiany Idared, przeformowywane z korony wrzecionowej na wysmukłe wrzeciono. W lutym tego roku zjawiłem się więc ponownie w tym gospodarstwie, aby porozmawiać z właścicielem o formowaniu jabłoni i przyjrzeć się proponowanemu przez niego cięciu drzew.

Na Uniwersytecie Lincolna w Nowej Zelandii oraz w Ogrodniczym Instytucie Doświadczalnym w East Malling w Wielkiej Brytanii naukowcy prowadzą badania nad wpływem ograniczania wzrostu systemu korzeniowego na plonowanie drzew owocowych.

Kilka lat temu emitowano w polskiej telewizji serial ''Dynastia''. W filmie tym często zastawaliśmy bohaterów przy śniadaniu. Dało się wtedy zaobserwować, że, oprócz kawy, na stole zawsze znajdował się sok pomarańczowy, co w amerykańskim domu było oczywiste.

W stacji Doświadczalnej Anweiler-Friesdorf w Niemczech uzyskano ciekawe wyniki doświadczeń nad przykrywaniem folią truskawek odmian Honeoye i Elsanta.

Głównym tematem VIII Spotkania Sadowniczego w Sandomierzu, które odbyło się 3 i 4 lutego, podobnie jak w ubiegłym roku, była ochrona sadów przed parchem jabłoni. Według naukowców zajmujących się tą chorobą, podstawowymi przyczynami wystąpienia w 1998 roku silnej epidemii parcha były: zbyt późne rozpoczęcie ochrony, niewłaściwy dobór terminów zabiegów i fungicydów oraz zła technika opryskiwania.

Jak wykazały badania przeprowadzone w Stacji Doświadczalnej w Langforden w Niemczech nad wpływem terminu zakładania plantacji truskawek odmiany Elsanta z sadzonek ''frigo'', wielkość zbiorów owoców zależy w dużej mierze od warunków pogodowych panujących w okresie wzrostu roślin (plantacja była nawadniana).

Powszechnie uważa się, iż truskawki należą do gatunków roślin uprawnych o niewielkich wymaganiach pokarmowych. Pogląd ten utrwalił się mocno w świadomości plantatorów głównie ze względu na fakt, iż truskawki rosną i dobrze owocują prawie na wszystkich typach gleb, z wyjątkiem może piaszczystych, na których może dojść do spadku plonów roślin w przypadku nienawadniania plantacji.

Na tegorocznym spotkaniu w Grójcu, które odbyło się 20 i 21 stycznia, mówiono o wyborze podkładek dla jabłoni, najlepszych odmianach drzew owocowych do nasadzeń, nowych metodach formowania i cięcia drzew, ochronie roślin przed chorobami i szkodnikami, nawożeniu dolistnym i nawadnianiu jabłoni oraz o replantacji sadów. Tutaj omówione zostało ostatnie zagadnienie. Zainteresowanych pozostałymi tematami odsyłam do materiałów konferencyjnych dostępnych w ISK Skierniewice.

Jak stwierdził dr Paweł Kołodziejczak 2 lutego na seminarium sadowniczym w Podegrodziu, główną słabością dawnego województwa nowosądeckiego jest brak bazy przechowalniczej. Obecnie w tym regionie znajduje się zaledwie około 80 obiektów chłodniczych, co stanowi 1,5% ich liczby w kraju.

Podkładka ma decydujący wpływ na wielkość drzew, termin wchodzenia w okres owocowania, wysokość uzyskiwanych plonów oraz jakość owoców. W Rolniczo-Sadowniczym Gospodarstwie Doświadczalnym w Przybrodzie podjęto więc badania nad wyborem najlepszej dla odmian z grupy Gali. (Charakterystyka sportów Gali została zaprezentowana w HO 3/99 - red.)

W pierwszej części artykułu przedstawiono problemy związane z nawożeniem pomidora w podłożach tradycyjnych. Omówiono trudności utrzymania optymalnej zasobności podłoża. Zwrócono uwagę na brak właściwych relacji ilościowych między składnikami w uprawach produkcyjnych oraz wskazano warunki, w których podłoża tradycyjne mogą być konkurencyjne dla inertnych.

Rabarbar ogrodowy (rzewień) jest jednym z najwcześniejszych warzyw polowych. Ta wieloletnia bylina tworzy podziemną, silnie skróconą łodygę, nazywaną karpą, z której wyrastają liście, korzenie właściwe, a także przybyszowe. Karpa rozrasta się nieustannie poprzez powstające u nasady liści nowe pąki liściowe, których okres rozwoju trwa trzy lata. W czasie wieloletniego użytkowania plantacji rabarbaru występują cykliczne wahania w wysokości plonu.

W poprzednim numerze autorzy przedstawili kilka gatunków warzyw, które mogą stać się bardziej popularne po integracji naszego kraju z Unią Europejską. W drugiej części przybliżają kolejne, które są warte większego zainteresowania producentów - red.

Brytyjscy specjaliści szacują, że produkcja ''ekologicznych'' warzyw i owoców zwiększa się o 25% rocznie. Jeżeli wspomniany wskaźnik utrzyma się na tym poziomie, to do 2010 roku w Europie będzie 2,5 miliona ekologicznych gospodarstw, łącznie prowadzących produkcję na powierzchni 45 min hektarów.

Jednym ze sposobów zmniejszenia ilości stosowanych herbicydów jest dodawanie adiuwantów do cieczy użytkowej. Handlowe formy użytkowe herbicydów zawierają substancje biologicznie czynne oraz różne dodatki, które, między innymi, ułatwiają rozpuszczanie substancji aktywnych, uzyskanie optymalnej zawiesiny, równomierne rozprowadzanie preparatu na liściach oraz szybsze i lepsze jego przenikanie do rośliny. Czy celowe jest zatem dodawanie do cieczy użytkowych innych substancji wspomagających?

Celozja srebrzysta (Celosia argentea) dobrze znana jest jako jednoroczna roślina rabatowa, kwitnąca od lata do jesieni. Niektóre silnie rosnące mieszańce heterozyjne (F1) można jednak z powodzeniem przyspieszać w szklarni lub ogrzewanym tunelu foliowym, w doniczkach oraz na kwiaty cięte (tabela).

W pierwszej części przedstawiliśmy ogólną charakterystykę tulipanów ''botanicznych'' oraz szczegółowe opisy grup ''Tulipany Kaufmanna'' i ''Tulipany Greiga'' (red.)

Choć znaczenie ''rabatówki'' w naszym kraju rośnie, nie odzwierciedlała tego liczba przybyłych na konferencję pt. ''Postęp w produkcji roślin rabatowych i doniczkowych'', która odbyła się 3 lutego w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach.

Rodzaj Felicia, z rodziny astrowatych, obejmuje około 50 gatunków roślin jednorocznych, bylin i krzewinek występujących głównie w Afryce Południowej, a także - sporadycznie - w Etiopii. Gatunkiem, który zyskuje coraz większą popularność jako roślina do ozdoby balkonów, tarasów oraz rabat kwiatowych, jest Felicia amelloides (syn. Agathaea coelestris, Aster capensis).

Najchłonniejszym rynkiem naszego kontynentu - jeśli wziąć pod uwagę handel roślinami ozdobnymi - są Niemcy. Nic dziwnego, że urządzane tam, a konkretnie w Essen, targi IPM (Internationale Pflanzen Messe} cieszą się dużym zainteresowaniem wystawców z całego świata - w tym roku przyjechało ich 1200 z 36 krajów. Frekwencja zwiedzających była również wysoka, o czym można się było przekonać nie tylko na podstawie oficjalnych podsumowań, ale już podczas trwania imprezy, zwiedzając zatłoczone pawilony, przepełnione wielojęzycznym gwarem.