• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 09/2002

O MARCHWI W WARCIE

Wielu ogrodników zgromadził 23 czerwca II Ogólnopolski Dzień Marchwi Wczesnej zorganizowany w Warcie koło Sieradza przez Zakład Doświadczalny Integrowanej Podukcji Ogrodniczej "Interland" i Specjalistyczne Gospodarstwo Ogrodnicze "Echobal", którego właścicielem jest Andrzej Baliński.
 

W kolekcji można było obejrzeć 26 odmian marchwi pochodzących z ośmiu firm nasiennych. Przedplonem dla marchwi była cebula. Na podstawie analizy gleby (pH 5,7, średnia zawartość składników pokarmowych) pole nawieziono siarczanem potasu (100 kg/ha) i nawozem Cropcare 10-10-20 (800 kg/ha). Marchew została zasiana 22 i 23 marca, na zagonach (odległość między środkami zagonów wynosiła 135cm) w sześciu rzędach, po dwa obok siebie (rys.). Średnio na jednym hektarze wysiano 1,5 miliona nasion. Odmiany, które przy takim zagęszczeniu wytworzyłyby zbyt grube korzenie (np. 'Bangor' F1, 'Napoli' F1) wysiewano gęściej — 1,8–2 mln szt./ha, inne (np. 'Primo' F1, 'Tempo' F1, 'Sefora' F1) wysiewano rzadziej — 1,3 mln szt./ha. Tydzień po siewie wykonano zabieg herbicydem Afalon Dyspersyjny 450 SC w dawce 0,75 l/ha, powtórzono go używając dawki 0,5 l/ha po skiełkowaniu chwastów. W połowie czerwca odchwaszczono marchew ręcznie. Ze względu na nalot połyśnicy marchwianki rośliny opryskano 25 maja Diazolem 500 EW (0,45 l/ha) z dodatkiem stymulatora wzrostu Atonik SL (1 l/ha) i zwilżacza. Marchew na kolekcji nie była nawadniana, co umożliwiło zwiedzającym porównanie do swoich upraw, bo jak twierdzą organizatorzy 90% producentów nie nawadnia marchwi. Kilku plantatorów nawadniających swoje plantacje przyznało, że podobną wielkość roślin do tych na kolekcji uzyskali przy siewie późniejszym o trzy tygodnie.



SYSTEM SIEWU MARCHWI W KOLEKCJI W WARCIE


Dwa dni przed spotkaniem próbki każdej odmiany zawierające korzenie wielkości handlowej zostały zbadane przez Stację Chemiczno-Rolniczą w Łodzi na obecność azotanów — średnia zawartość wyniosła 140,8 mg NO3 /kg świeżej masy. Korzenie do analiz były wykopywane wczesnym rankiem, lecz — zdaniem dr W. Kowalczyka z Interlandu — gdyby pobrać je później (na przykład w południe) zawierałyby mniej azotanów. Najmniej (w mg NO3/kg świeżej masy) zgromadziły ich odmiany: 'Vitana' F1 (11,2), 'Merida' F1 (64), 'Primo' F1 (64,3), 'Laguna' F1 (85,2) i 'Espredo' F1 (95,2).

Najczęściej producenci zatrzymywali się przy zagonach odmian o silnej naci — to ważna cecha ułatwiająca zbiór i poprawiająca wygląd warzywa sprzedawanego w pęczkach. Ponieważ na pierwszych pięciu metrach zagony nie były osłaniane, zwracano uwagę na różnicę między roślinami spod okryw (folii perforowanej lub agrowłókniny) i bez nich. Odwiedzający kolekcję porównywali wielkość, kształt i obecność tępego zakończenia korzeni oraz ich barwę i gładkość. Zwracano uwagę na gęstość roślin w rzędach, świadczącą o zdolności i energii kiełkowania nasion poszczególnych odmian. Z wyżej wymienionych względów szczególną uwagą zwiedzających cieszyły się odmiany: 'Tempo' F1 (Vilmorin), 'Napoli' F1 (Bejo Zaden), 'Sefora' F1 i 'Laguna' F1 (Nunhems), 'Bayon' F1 (Rijk Zwaan), Espredo' F1 (Royal Sluis), 'Rionuevo' F1 (Syngenta Seeds) i 'Kometa' F1 (PHRO Krzeszowice). Odmiany te polecane są przez firmy do najwcześniejszych nasadzeń i mają podobny okres wegetacji — około 90 dni.

Przy uregulowanych proporcjach poszczególnych składników pokarmowych w glebie, zdaniem prof. Włodzimierza Sadego, przybliżającego zgromadzonym aspekty odżywiania marchwi, najtrudniejsze jest ustalanie dawek nawozu azotowego. Uwalniany w procesie mineralizacji materii organicznej (próchnicy) gleby azot mineralny stanowi poważne źródło zaopatrzenia roślin. Podstawą przy planowaniu nawożenia tym składnikiem jest informacja, ile gleba zawiera materii organicznej (gleby w Polsce zawierają jej średnio 1,5–4%). Na przykład, w glebach torfowych, które zawierają bardzo dużo próchnicy, przemiany azotu organicznego w mineralny przebiegają tak intensywnie, że w korzeniach marchwi nienawożonej nim, poziom azotanów może wynosić 300 mg (w niektórych sezonach nawet 600 mg) w kilogramie świeżej masy. Przy zawartości w glebie powyżej 2% materii organicznej nawożenie azotem trzeba ograniczyć, biorąc pod uwagę, że w takich glebach uwalnianie azotu dostępnego dla roślin w ciągu roku może sięgać nawet 60–70 kg/ha.

Na szybkość mineralizacji azotu (i gromadzenie azotanów) istotny wpływ mają warunki pogodowe, przede wszystkim rozkład temperatury i opadów w sezonie wegetacyjnym. Nawadniając plantację przy braku opadów można spowodować, że pobieranie azotu przez rośliny będzie przebiegać równomierniej, a jego nadmiar zostanie wypłukany.

W uprawie, w której kontroluje się ilość azotanów, powinno się przed samym siewem przeprowadzić analizę zawartości azotu mineralnego w glebie. Na tej podstawie bilansuje się nawożenie i powtórnie wykonuje analizę w okresie najintensywniejszego wzrostu roślin (zwłaszcza wtedy, kiedy planowane jest powtórne, pogłówne nawożenie azotem). Optymalna byłaby analiza zawartości azotu mineralnego w glebie co dwa tygodnie podczas prowadzenia uprawy i podejmowanie na tej podstawie decyzji o ewentualnym nawożeniu.

Mniej azotu kumulują rośliny nawożone pogłównie częściej, małymi dawkami azotu niż jednorazowo i obficie. Rośliny kumulują także mniej azotanów kiedy nawożone są zredukowanymi formami azotu — na przykład mocznikiem albo siarczanem azotu. Należy jednak pamiętać, że te formy nawozów zakwaszają glebę (stosunki chemiczne mogą się popsuć po nawożeniu nimi zwłaszcza, jeżeli wartość pH jest niska).

Marchew z kolekcji zebrano kilka dni po spotkaniu. Po zbiorach skontaktowaliśmy się z właścicielem gospodarstwa "Echobal" Andrzejem Balińskim pytając o uzyskane plony — średnie z kolekcji wyniosły 45 t/ha, niektóre odmiany ('Laguna' F1, 'Sefora' F1, 'Napoli' F1) dały 55 t/ha. Według A. Balińskiego odmiany 'Laguna' F1, 'Napoli' F1 i 'Tempot' F1 najlepiej nadają się do sprzedaży w pęczkach. Największy i najlepszej jakości plon handlowy korzeni bez naci dała 'Sefora' F1.



ODMIANY MARCHWI TEMPO' F1 (PO LEWEJ) I 'NAPOLI' F1 (PO PRAWEJ) WZBUDZAJĄCE NAJWIĘKSZE ZAINTERESOWANIE UCZESTNIKÓW II OGÓLNOPOLSKIEGO DNIA MARCHWI WCZESNEJ