Numer 10/2002
Tegoroczne spotkanie Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowych (TRSK) zorganizowano 11 sierpnia w gospodarstwie Tadeusza i Mariusza Pagaczów w Białej Rządowej k. Wielunia. Oprócz członków TRSK, przybyli na nie przedstawiciele Związku Sadowników Rzeczpospolitej Polskiej (ZSRP) oraz Stowarzyszenia Producentów Wysokiej Jakości Materiału Szkółkarskiego (SPWJMS), w sumie było to około 300 osób.
| Zmiany w handlu owocami | ||||
|
Według prof. Eberharda Makosza, nastroje wśród sadowników po okresie korzystnych cen skupu truskawek, malin, wiśni, agrestu, a nawet porzeczki znacznie się poprawiły. Niestety, kryzys w krajowym sadownictwie wciąż trwa. Przyczynia się do tego dezorganizacja handlu owocami. Sadownicy powinni wykorzystać szansę wynikającą ze wspólnego działania, ponieważ w pojedynkę trudno sprawnie funkcjonować na rynku, a będzie jeszcze trudniej wobec rosnącej globalizacji i powstawania coraz większych międzynarodowych organizacji zajmujących się marketingiem i zbytem owoców. W ubiegłym roku sadownicy sprzedawali bardzo często owoce poniżej kosztów produkcji. Najwięcej w obrocie owocami znów zarobiły firmy typu "teczka i komórka", oraz przetwórnie. Z informacji uzyskanych przez profesora od niemieckich sadowników wynika, że w ubiegłym roku ogromne zyski zanotowały przetwórnie eksportujące koncentrat jabłkowy do zachodniej Europy, gdzie jabłka przemysłowe kosztowały około 0,4 zł/kg. Mentalność wielu polskich producentów, nie pasuje już do dzisiejszych czasów. Nie można liczyć na to, że na przykład rosyjski konsument będzie kupował jabłka niewyrośnięte, uszkodzone lub plamami parcha. Należy przyzwyczaić konsumentów do wysokiej jakości krajowych owoców. W bieżącym sezonie można spodziewać się jesienią podobnych problemów ze sprzedażą jabłek, jak w ubiegłym roku. Więcej będzie owoców dobrej jakości, które może w końcu przebiją się na rynku. W tym roku mija 10 lat od rozpoczęcia holenderskiego programu rozwoju nowoczesnych sadów jabłoniowych w Polsce zainicjowanego przez TRSK. Patrząc na zmiany, które zaszły w krajowym sadownictwie, prof. E. Makosz optymistycznie ocenia przyszłość producentów owoców. W Polsce jest coraz więcej sadów, w których produkuje się jabłka na najwyższym światowym poziomie. Przykładem takich gospodarstw są niewątpliwie sady gospodarzy tegorocznego spotkania TRSK. | ||||
|
| ||||
| W sadzie i szkółce | ||||
Sady w gospodarstwie Tadeusza i Mariusza Pagaczów od ośmiu lat zakładane są wyłącznie z drzewek dwuletnich z jednoroczną koroną. Aby mieć dobry sad, jak mówi T. Pagacz, do nasadzeń należy używać tylko dobrego odwirusowanego materiału szkółkarskiego. Gwarantuje to coroczne, obfite owocowanie. Najważniejszą pozycję zajmuje 'Jonagold' (75%) i jego sporty. Właściciele planuje się zwiększać wielkość nasadzeń odmiany 'Wiltons Red Jonaprince' (fot. 1), która jest wcześnie wybarwiającym się sportem 'Jonagolda' i będzie sprzedawana pod nazwą Prins. Kolejne miejsce w nasadzeniach zajmuje 'Golden Delicious Reinders' (25%), 'Šampion' i 'Gala' (25%).
W gospodarstwie znajduje się również szkółka, w której produkuje się tylko drzewka typu knip-boom. Większość jest sprzedawana, jednak corocznie około 25–30 tys. sztuk służy do zakładania własnych sadów. Ważne jest, aby drzewka w drugim roku szkółkowania zawiązały pąki kwiatowe. Pozwala to już w pierwszym roku po posadzeniu zebrać niewielki plon. Jak mówi T. Pagacz, owocowanie jest najlepszym regulatorem wzrostu, a jabłka działają na młode pędy jak przyginanie. W intensywnych sadach producent nie może pozwolić na brak owocowania, ponieważ wtedy zaczynają się kłopoty z prowadzeniem drzew. Pomimo dużej ilości jabłek już w pierwszych dwóch latach po posadzeniu, tegoroczne pędy przygina się za pomocą gumek (fot. 2), tak aby jeszcze w tym samym roku zawiązały pąk kwiatowy. Inaczej większość z nich w przyszłym roku musiała by zostać usunięta. Zarówno szkółka, jak i sad są nawadniane. W szkółce do tego celu używa się deszczowni szpulowej, a w sadzie prowadzi się nawadnianie kroplowe. W ubiegłym roku na kwaterach, na których obserwowano zbyt silny wzrost drzew z dwóch stron rzędów przycięto korzenie —efekt był bardzo dobry. Cięcie korzeni tylko z jednej strony miało mniejszy wpływ na ograniczenie wzrostu. T. Pagacz nie poleca jednak tego zabiegu w sadach, w których brakuje wody lub nie ma nawadniania.
W tym roku przed kwitnieniem, w jego trakcie i po nim drzewa odmian 'Golden Delicious Reinders' oraz 'Jonagold' opryskiwano nawozem Goëmar BM 86, który zwiększył wielkość owoców. Jest to nawóz produkowany z alg. Zapewnia on optymalne zaopatrzenie w składniki odżywcze kwiatów i młodych zawiązków owocowych w momencie podziału komórek i na początku wzrostu owoców. Jak w każdym gospodarstwie, tak i w tym zdarzają się błędy. Opryskanie w tym roku 'Golden Deliciousa Reindersa' po kwitnieniu preparatem Delan 700 WG było najprawdopodobniej przyczyną ordzawienia sporej części jabłek tej odmiany. Przeprowadzono w sadzie przed kwitnieniem zabieg Rubiganem 12 EC, który może jeszcze silniej ordzawić owoce tej odmiany nie powinien mieć wpływu na wygląd owoców. Sporym zainteresowaniem zwiedzających cieszyła się kwatera ukraińskiej odmiany grusz 'Najabrskaja', na pigwie A. Grusza ta w sadzie na razie bardzo silnie rośnie, co najprawdopodobniej spowodowane jest słabym owocowaniem w pierwszych dwóch latach po posadzeniu. Według M. Pagacza, jej owoce smakowo są trochę gorsze od 'Konferencji', największym jej atutem jest jednak możliwość przechowywania ich nawet do końca maja w zwykłej chłodni. Jest to odmiana wielkoowocowa, ceniona i znana na rynkach wschodnich. Areał grusz w gospodarstwie będzie się zwiększał, a wszystkie drzewka będą również pochodziły z własnej szkółki. Nowe kwatery gruszowe będą, podobnie jak jabłoniowe, zakładane tylko z drzewek dwuletnich z jednoroczną koronką (fot. 3).
| ||||
