• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 07/2003

MAŁA HISZPANIA (CZ. I) - MIĘKKIE, ALE TWARDE

Gospodarstwo Rolno-Ogrodnicze SADPOL z Wierzbicy k. Serocka zajmuje 350 hektarów, 75% powierzchni stanowią grunty klasy V i VI, piaszczyste i piaszczysto-gliniaste. Nastawione jest na produkcję owoców miękkich — truskawek (220 ha), malin (120 ha), na pozostałej części gruntów uprawia się jeżyny, borówki wysokie, poziomki oraz pomidory koktajlowe. Z technologią produkcji tych gatunków można było się zapoznać podczas "Drzwi Otwartych w Gospodarstwie SADPOL" 24 maja 2003 roku.

Kilkoma metodami

W SADPOLU truskawki, które są jego najważniejszą uprawą, prowadzi metodą pasowo-rzędową (fot. 1) lub dywanową. W ostatnim okresie coraz większą wagę przywiązuje się do upraw sterowanych — w wysokich tunelach foliowych (na powierzchni około 8,5 ha, fot. 2) lub pod okryciem z agrowłókniny, folii perforowanej i litej (czarnej lub białej). Według właściciela Janusza Glinickiego, koszty budowy tunelu zwracają się w okresie od roku do trzech lat. Prowadzenie tego typu upraw — pomimo sporych nakładów — staje się koniecznością. Sterowana uprawa truskawek pozwala wyjść z ofertą sprzedaży o miesiąc wcześniej w porównaniu z uprawami tradycyjnymi. Ponadto pozwala uniezależnić się od warunków pogodowych, a przez to wywiązywać się z kontraktów, a owoce z wysokich tuneli, w których panuje korzystny mikroklimat, są bardzo dobrej jakości. Okres zbioru owoców wydłuża się także przez zakładanie plantacji z sadzonek frigo i uprawę odmian powtarzających owocowanie. Wszystko to pozwala na oferowanie truskawek od maja do końca listopada, dzięki czemu można podpisywać korzystne umowy na odbiór owoców z krajowymi sieciami supermarketów i z zachodnimi odbiorcami. Większość truskawek (90%) sprzedaje się właśnie na Zachód.


FOT. 1. METODĄ PASOWO-RZĘDOWĄ NA WAŁACH UPRAWIA SIĘ W WIERZBICY 94% TRUSKAWEK


FOT. 2. STEROWANA UPRAWA TRUSKAWEK I MALIN W WYSOKICH TUNELACH STAJE SIĘ KONIECZNOŚCIĄ

Coraz większego znaczenia nabiera dostarczenie odbiorcy szerokiej gamy produktów, stąd w gospodarstwie uprawia się kilka gatunków roślin jagodowych. Są to, miedzy innymi, maliny — głównie 'Polana' i 'Wilamette' — w wysokich tunelach (1,5 ha) oraz w gruncie. Na kilku hektarach uprawia się także poziomki, jeżyny, borówkę wysoką. W SADPOLU rosną również pomidory drobnoowocowe. Ważne jest dostarczanie dużych, jednorodnych partii owoców, zwłaszcza jeśli chodzi o eksport malin i truskawek do Anglii.

Woda nie tylko do podlewania

Wszystkie uprawy w gospodarstwie są nawadniane. Wewnątrz wałów, na których uprawia się truskawki, umieszcza się jedną (na podwójnych rzędach) lub dwie (na poczwórnych rzędach) linie kroplujące. Ze względu na zakamienione pola dobrze sprawdzają się przewody o grubości ścianki 0,8–0,9 mm, z rozstawą kapilar co 33 cm i o średnicy przewodu 1,6 cm. Instalacja taka nie załamuje się i nie ulega uszkodzeniom pod dwucentymetrową warstwą ziemi. Sporym problemem było także zatykanie kapilar przez związki żelaza znajdujące się w wodzie pozyskiwanej ze studni głębinowych. Udało się go rozwiązać przez zbudowanie własnego projektu zbiorników odżelaziających, w których woda jest napowietrzana, po czym przechodzi przez układ filtrów piaskowych i dyskowych. Instalację nawadniającą wykorzystuje się także do fertygacji. Jednym z najważniejszych pierwiastków poprawiających jędrność owoców i kondycję roślin jest wapń, który podaje się głównie w okresie kwitnienia i podczas zbiorów.

Na plantacjach truskawek i malin, oprócz linii nawadniających, zamontowane są minizraszacze (fot. 4), które w razie wystąpienia przymrozków wiosennych chronią rośliny przed uszkodzeniem. Uruchamiane są także w okresie zbioru — gdy panuje wysoka temperatura — do ochrony owoców przed poparzeniem. Zraszanie i zamgławianie plantacji, poprzez ograniczenie operacji słonecznej, pozwala także na opóźnienie dojrzewania owoców. W ten sposób w gospodarstwie udało się na niektórych plantacjach opóźnić zbiór nawet o 15 dni, co nie tylko poprawia zyski poprzez wydłużenie okresu zbiorów, ale zapewnia także lepsze wykorzystanie siły roboczej.

System komputerowy

Według J. Glinickiego (fot. 3), nie wystarczy tylko produkować owoce dobrej jakości. Jednym z elementów decydujących o sukcesie jest szybkie ich schłodzenie bezpośrednio po zbiorze. Rygorystycznie przestrzega się, aby okres od zbioru truskawek lub malin do umieszczenia ich w chłodni był nie dłuższy niż 30 minut. Owoce są wstępnie schładzane do 12°C, a potem — w zależności od przeznaczenia — ich temperatura obniżana jest do 8°C (na krajowy rynek) lub do 4°C (na eksport).


FOT. 3. JANUSZ GLINICKI PODKREŚLAŁ KONIECZNOŚĆ BARDZO SZYBKIEGO SCHŁADZANIA OWOCÓW

W gospodarstwie w Wierzbicy wprowadzono system komputerowy zarządzania i kontroli pracy. Każda zatrudniona osoba otrzymuje numer i kartę z kodem kreskowym. Brygadziści i grupy odpowiedzialne za zwożenie owoców wyposażani są w przenośne komputery (koszt jednego to około 2500 $), tworzące infolinię, co umożliwia im komunikowanie się ze sobą. Z kart, które otrzymują pracownicy, za pomocą czytnika kodów kreskowych skanuje się numer osoby przynoszącej owoce, ilość i rodzaj opakowania. Informacje te automatycznie przekazywane są do centralnego komputera, co pozwala na dokładne kontrolowanie sytuacji na plantacjach. W każdej chwili wiadomo, gdzie znajduje się partia owoców, którą trzeba przewieźć do chłodni. W razie potrzeby osoba nadzorująca system alarmuje, że owoce z danego pola muszą być natychmiast przetransportowane.

W systemie zapisywane są także informacje dotyczące każdego pracownika — u którego brygadzisty pracuje, do jakiej pracy został skierowany, jeśli pracuje na akord, to ile zebrał w danym dniu owoców i do jakich opakowań, jaki pobrał sprzęt i narzędzia. Dzięki temu, w zależności od przyjętej dziennej stawki, codziennie przekazywana jest określona suma pieniędzy na jego konto. Pracownicy za pomocą posiadanych kart mogą w każdej chwili sprawdzić stan swojego konta, a także dokonywać zakupów w zakładowym sklepie, płacić za bilety na autobus dowożący do pracy czy hotel.

Szczegółowe informacje na temat uprawianych odmian i systemów uprawy zamieścimy w kolejnym numerze "Hasła Ogrodniczego".