Pochodzenie i zastosowanie
W ciągu ponad dwustu lat angielscy hodowcy otrzymali bardzo wiele odmian pelargonii wielkokwiatowych. Powstały one przez krzyżowanie z sobą kilku gatunków z południowo-zachodniej Afryki. Najwcześniej sprowadzono do Anglii Pelargonium cucullatum (1690 r.), następnie P. grandiflorum i P. angulosum, a później P. cordifolium. Dla podkreślenia osiągnięć hodowców z Wysp Brytyjskich otrzymane tam odmiany pelargonii wielkokwiatowej (P. x grandiflorum) nazywa się angielskimi. Później otrzymano jeszcze atrakcyjniejsze grupy odmian: królewskie, królewskie dekoracyjne i orientalne.
Pelargonie wielkokwiatowe poleca się w warunkach naszego klimatu przede wszystkim do uprawy w doniczkach. Rośliny te mogą być również sadzone do skrzynek balkonowych, ale ma to sens tylko w chłodniejszych rejonach Polski, gdyż słabo i krótko kwitną podczas gorącej letniej pogody. Nie nadają się natomiast na rabaty jako zbyt wrażliwe na zmienne warunki pogodowe, na przykład na sierpniowe upały.
Charakterystyczne cechy
Pelargonie wielkokwiatowe mają duże, ładne kwiaty z widocznymi na górnych płatkach ciemniejszymi plamkami lub prążkami. Niekiedy występuje także oczko, będące ważną cechą odmianową. Są jednak słabo rozkrzewione. Do najniższych należą odmiany z grupy angielskich, odznaczające się ponadto zwartym pokrojem. Najlepsze są pod tym względem 'Arron Dixon' i 'Mrs G. H. Smith' (tab. na str. 78). Silnym wzrostem wyróżnia się odmiana 'Darmsden' i przewieszająca pędy 'Henry Weller' (fot. poniżej). Na kwiatach pelargonii angielskich częściej występują plamki niż rysunek, a oczko należy do rzadkości.
U odmian z grupy Cottenham główną ozdobą kwiatów są pofryzowane lub powcinane płatki.
Pelargonie królewskie są wyższe od angielskich. Do silnie rosnących odmian należą, na przykład, 'Hazel Stardust', 'Flower Basket' i 'House & Garden'. "Królewskie kwiaty" ozdobione są ciemniejszymi niż u pelargonii angielskich (np. ciemnoróżowymi lub brązowymi) plamkami albo wyraźnym rysunkiem i mają jasne oczko. Wysoką cenę osiągają odmiany królewskie o pofryzowanych płatkach, jak 'Black Butterfly' czy 'Kinder Gaisha'. U niektórych odmian ozdobą są również liście, z barwnym obrzeżeniem — na przykład kremowobiałym u odmiany 'Cream Green'.
Najsilniejszym wzrostem i najdłuższym kwitnieniem odznaczają się pelargonie królewskie dekoracyjne. Kwiaty tej grupy odmian wyróżniają się najczęściej dużymi, ciemnymi plamkami lub białym oczkiem, a rzadko występuje rysunek. Plamki mogą być widoczne nie tylko na górnych, lecz na wszystkich płatkach ('Lord of Bute' i 'Marchioness of Bute'). Największe białe oczko jest typowe dla odmiany 'Rosy Morn' o łososioworóżowych, biało obrzeżonych, wyjątkowo atrakcyjnych kwiatach.
'HENRY WELLER'
Kwiaty pelargonii wielkokwiatowych z grupy orientalnych charakteryzuje połączenie śnieżnej bieli z jaskrawymi tonacjami koloru różowego i efektownie pofryzowane na brzegu płatki.
Ogólne zasady uprawy
Są podobne do tych dotyczących P. x hortorum (syn. P. zonale) i P. hederaefolium (syn. P. peltatum). Inny jest jednak termin ścinania sadzonek P. x grandiflorum, które zaczyna się w sierpniu, po kwitnieniu roślin matecznych. Sadzonki te zbiera się ze sztywnych, półzdrewniałych pędów, które nie muszą obeschnąć z soku i mogą być od razu ukorzeniane w doniczkach przeznaczonych do uprawy pelargonii.
Warto też zwrócić uwagę, iż uszczykiwanie daje dobre wyniki u silnie rosnących odmian z grupy królewskich dekoracyjnych, lecz nie ma większego wpływu na pokrój większości innych pelargonii wielkokwiatowych, wykazujących słabą zdolność do krzewienia. O wyglądzie tych ostatnich częściej decydują retardanty wzrostu. Traktowania tymi substancjami wymagają, między innymi, odmiany 'Hazel Stardust' i 'Flower Basket' z grupy królewskich oraz najsilniej rosnące przedstawicielki grupy królewskich dekoracyjnych. Zaleca się opryskiwanie preparatem Cycocel 460 SL w stężeniu 0,15–0,20%, do 5 razy co 7–14 dni.
Pelargonie wielkokwiatowe — w przeciwieństwie do rabatowych i bluszczolistnych — zawiązują pąki kwiatowe w temperaturze poniżej 15°C, po około 12 tygodniach od jej wystąpienia. W praktyce wystarczający do inicjacji kwitnienia P. x grandiflorum jest 6-tygodniowy okres przechłodzenia roślin w temperaturze 5–10°C. Słabe kwitnienie roślin na przełomie czerwca i lipca oznacza, że w marcu, kwietniu uprawiane one były w zbyt ciepłej szklarni.
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN PELARGONII WIELKOKWIATOWYCH
Pochodzenie i zastosowanie
W ciągu ponad dwustu lat angielscy hodowcy otrzymali bardzo wiele odmian pelargonii wielkokwiatowych. Powstały one przez krzyżowanie z sobą kilku gatunków z południowo-zachodniej Afryki. Najwcześniej sprowadzono do Anglii Pelargonium cucullatum (1690 r.), następnie P. grandiflorum i P. angulosum, a później P. cordifolium. Dla podkreślenia osiągnięć hodowców z Wysp Brytyjskich otrzymane tam odmiany pelargonii wielkokwiatowej (P. x grandiflorum) nazywa się angielskimi. Później otrzymano jeszcze atrakcyjniejsze grupy odmian: królewskie, królewskie dekoracyjne i orientalne.
Pelargonie wielkokwiatowe poleca się w warunkach naszego klimatu przede wszystkim do uprawy w doniczkach. Rośliny te mogą być również sadzone do skrzynek balkonowych, ale ma to sens tylko w chłodniejszych rejonach Polski, gdyż słabo i krótko kwitną podczas gorącej letniej pogody. Nie nadają się natomiast na rabaty jako zbyt wrażliwe na zmienne warunki pogodowe, na przykład na sierpniowe upały.
Charakterystyczne cechy
Pelargonie wielkokwiatowe mają duże, ładne kwiaty z widocznymi na górnych płatkach ciemniejszymi plamkami lub prążkami. Niekiedy występuje także oczko, będące ważną cechą odmianową. Są jednak słabo rozkrzewione. Do najniższych należą odmiany z grupy angielskich, odznaczające się ponadto zwartym pokrojem. Najlepsze są pod tym względem 'Arron Dixon’ i 'Mrs G. H. Smith’ (tab. na str. 78). Silnym wzrostem wyróżnia się odmiana 'Darmsden’ i przewieszająca pędy 'Henry Weller’ (fot. poniżej). Na kwiatach pelargonii angielskich częściej występują plamki niż rysunek, a oczko należy do rzadkości.
U odmian z grupy Cottenham główną ozdobą kwiatów są pofryzowane lub powcinane płatki.
Pelargonie królewskie są wyższe od angielskich. Do silnie rosnących odmian należą, na przykład, 'Hazel Stardust’, 'Flower Basket’ i 'House & Garden’. „Królewskie kwiaty” ozdobione są ciemniejszymi niż u pelargonii angielskich (np. ciemnoróżowymi lub brązowymi) plamkami albo wyraźnym rysunkiem i mają jasne oczko. Wysoką cenę osiągają odmiany królewskie o pofryzowanych płatkach, jak 'Black Butterfly’ czy 'Kinder Gaisha’. U niektórych odmian ozdobą są również liście, z barwnym obrzeżeniem — na przykład kremowobiałym u odmiany 'Cream Green’.
Najsilniejszym wzrostem i najdłuższym kwitnieniem odznaczają się pelargonie królewskie dekoracyjne. Kwiaty tej grupy odmian wyróżniają się najczęściej dużymi, ciemnymi plamkami lub białym oczkiem, a rzadko występuje rysunek. Plamki mogą być widoczne nie tylko na górnych, lecz na wszystkich płatkach (’Lord of Bute’ i 'Marchioness of Bute’). Największe białe oczko jest typowe dla odmiany 'Rosy Morn’ o łososioworóżowych, biało obrzeżonych, wyjątkowo atrakcyjnych kwiatach.
’HENRY WELLER’
Kwiaty pelargonii wielkokwiatowych z grupy orientalnych charakteryzuje połączenie śnieżnej bieli z jaskrawymi tonacjami koloru różowego i efektownie pofryzowane na brzegu płatki.
Ogólne zasady uprawy
Są podobne do tych dotyczących P. x hortorum (syn. P. zonale) i P. hederaefolium (syn. P. peltatum). Inny jest jednak termin ścinania sadzonek P. x grandiflorum, które zaczyna się w sierpniu, po kwitnieniu roślin matecznych. Sadzonki te zbiera się ze sztywnych, półzdrewniałych pędów, które nie muszą obeschnąć z soku i mogą być od razu ukorzeniane w doniczkach przeznaczonych do uprawy pelargonii.
Warto też zwrócić uwagę, iż uszczykiwanie daje dobre wyniki u silnie rosnących odmian z grupy królewskich dekoracyjnych, lecz nie ma większego wpływu na pokrój większości innych pelargonii wielkokwiatowych, wykazujących słabą zdolność do krzewienia. O wyglądzie tych ostatnich częściej decydują retardanty wzrostu. Traktowania tymi substancjami wymagają, między innymi, odmiany 'Hazel Stardust’ i 'Flower Basket’ z grupy królewskich oraz najsilniej rosnące przedstawicielki grupy królewskich dekoracyjnych. Zaleca się opryskiwanie preparatem Cycocel 460 SL w stężeniu 0,15–0,20%, do 5 razy co 7–14 dni.
Pelargonie wielkokwiatowe — w przeciwieństwie do rabatowych i bluszczolistnych — zawiązują pąki kwiatowe w temperaturze poniżej 15°C, po około 12 tygodniach od jej wystąpienia. W praktyce wystarczający do inicjacji kwitnienia P. x grandiflorum jest 6-tygodniowy okres przechłodzenia roślin w temperaturze 5–10°C. Słabe kwitnienie roślin na przełomie czerwca i lipca oznacza, że w marcu, kwietniu uprawiane one były w zbyt ciepłej szklarni.
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN PELARGONII WIELKOKWIATOWYCH
