• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 09/2003

RAZ JESZCZE O SDI W UPRAWIE CHRYZANTEM POD OSŁONAMI

Co roku w Polsce przeznacza się na sprzedaż około 20 mln kwiatów ciętych chryzantem gałązkowych z krajowej produkcji. Holendrzy zbywają ich na naszym rynku dwa razy więcej. Dlaczego? Bo są lepsze, czyli mają ładniejszy pokrój — rozluźniony, mniej zbity. Zawdzięczają go właśnie SDI.

Pięciodniowa przerwa w zaciemnianiu roślin (SDI — Short Day Interruption) ma na celu polepszenie jakości gałązkowych odmian chryzantem, zwłaszcza pokroju kwiatostanów złożonych z wielu koszyczków kwiatowych (rys. 1)*. Sterowana uprawa przebiega wówczas według następującego schematu.

RYS. 1. POKRÓJ "GAŁĄZKI" CHRYZANTEMY UPRAWIANEJ TRADYCYJNIE (a) ORAZ Z ZASTOSOWANIEM SDI (b)

I Długie dni (16 godzin) w fazie wegetatywnej do chwili wytworzenia przez rośliny około 25 liści. Temperatura powietrza w szklarni powinna w tym okresie wynosić 16°C, niższa — opóźnia kwitnienie roślin.

II Krótkie dni (10 godzin) przez pierwsze 4–7 dni fazy generatywnej, podczas których rozpoczynają się tworzyć pąki kwiatostanowe. Jest to początek różnicowania się tych pąków — jeszcze niewidocznych dla obserwatora (na rysunku 2 — faza I) — bardzo ważny dla ich dalszego rozwoju. Temperaturę powietrza w szklarni powinno się na tym etapie podnieść do 18°C, a przynajmniej zachować jej dotychczasowy poziom (16°C).

III Długie dni (16 godzin) przez 5 dni, licząc od szóstego dnia po rozpoczęciu zaciemniania roślin. Temperatura 16–18°C. Okres ten sprzyja wydłużaniu się pędu oraz rozrastaniu na boki, co prowadzi później do rozluźnienia pokroju kwitnących "gałązek". Wpływa także korzystnie na liczbę rozwijających się pąków kwiatostanowych i ich wypełnienie kwiatami języczkowatymi.

RYS. 2. SCHEMAT ROZWOJU KWIATOSTANÓW CHRYZANTEMY

IV Krótkie dni (10 godzin) do ukazania się pąka kwiatostanowego na szczycie pędu i dalej — nieprzerwanie — do pojawienia się barwy w pękających pąkach. W okresie makroskopowego rozwoju pąków temperaturę 16°C można co tydzień obniżać o 2°C, aż do 10°C.

V Rozkwitanie koszyczków kwiatowych jest niezależne od fotoperiodu. Ten ostatni etap uprawy może przebiegać prawidłowo, bez najmniejszych zakłóceń, zarówno przy dniu krótkim, jak i przy dniu długim. Zaciemnianie roślin w tym okresie jest zupełnie niepotrzebne. Koszyczki kwiatowe większości odmian gałązkowych osiągają pełnię rozkwitu po jednym lub dwóch tygodniach. Odmiany wczesne o kwiatostanach pojedynczych i półpełnych zakwitają już po tygodniu.

Przedstawiony wyżej schemat sterowanej uprawy chryzantem z zastosowaniem SDI odnosi się wyłącznie do odmian gałązkowych o 6–9-tygodniowej reakcji fotoperiodycznej. Odmiany średnio wczesne — o nieco dłuższej reakcji na krótki dzień — mają odmienne wymagania. Długie dni mogą następować w tym przypadku dopiero po 10–14 krótkich dniach, gdy rośliny wytworzą przynajmniej 18 liści.

Wprowadzeniu pięciodniowej przerwy w zaciemnieniu roślin towarzyszy zawsze opóźnienie kwitnienia. W uprawie pod szkłem nie przekracza ono na ogół 5–7 dni, a pod folią 10–14 dni. Późną jesienią i zimą poprawa jakości kwitnących roślin jest konieczna; z niewielkim opóźnieniem kwitnienia i związanym z tym wydłużeniem czasu trwania całej uprawy trzeba się po prostu pogodzić. Wiosną i latem trzeba natomiast wybierać między poprawą jakości roślin a opóźnieniem kwitnienia. Wyjątek stanowi jednak produkcja w tunelach foliowych
w upalnych latach, kiedy trudno utrzymać odpowiednią temperaturę. Gdy przekracza 30°C, SDI hamuje rozwój chryzantem bardzo znacznie i opóźnienie kwitnienia może sięgać czterech, a nawet sześciu tygodni. Zastosowanie SDI traci wówczas sens. Wydłużony okres uprawy sprawia bowiem, że rośliny rozrastają się nadmiernie tracąc piękny pokrój, proporcje i wartość handlową. Dotyczy to zwłaszcza odmian 'Sheena' i — w mniejszym stopniu — tych z grup Reagan i Fiji.

* Pisałem o tym w roku 1995 ("Hasło Ogrodnicze" nr 3)