W Łososinie Dolnej w gospodarstwie Alicji i Andrzeja Koconiów 12 kwietnia Ogórkowy Dzień Otwarty zorganizowała firma Seminis Vegetable Seeds. Był to jednocześnie pierwszy od dłuższego czasu słoneczny dzień w tym rejonie.

W gospodarstwie państwa Koconiów ogórki uprawiane są w cyklu wiosennym — w tym roku posadzono między innymi 'Katianę' F₁ i 'Miracle' F₁. W próbach znajdował się 'Halley' F₁ (fot. 1). Jak powiedziała Anna Pawłowska z SVS, w tym roku nawet odmiany, które uważane były za mało wrażliwe na brak światła, jak 'Katiana' F₁, gdy po posadzeniu rozsady otrzymały bardzo małą jego ilość, słabo rozbudowały masę wegetatywną. Natomiast 'Miracle' F₁, uznawana za odmianę gorzej znoszącą złe warunki świetlne, lecz wykształcającą mocny system korzeniowy — rozbudowała silniejsze rośliny. Nawet gdy nastąpiło u niej zahamowanie wzrostu zawiązków owoców, nie dochodziło jednak do ich zrzucania. Z kolei testowany 'Halley' F₁ dobrze znosił spadki temperatury.

FOT. 1. 'HaLley' F₁

Sposób prowadzenia roślin przy tak niesprzyjającej pogodzie, jaka panowała w tym roku na południu Polski, obszernie omówiła dr Józefa Dobrzańska (fot. 2). Ponieważ ogórki najszybciej wchodzą w okres kwitnienia i owocowania, gdy długość dnia wynosi 11 godzin, zalecała ona, by w naszych warunkach nie spieszyć się zanadto z rozpoczynaniem uprawy. Najlepiej jest sadzić ogórki pod koniec stycznia, aby w fazę owocowania wchodziły pod koniec lutego lub na początku marca. Wówczas kąt, pod jakim padają promienie słoneczne, jest większy niż w miesiącach zimowych, co również korzystnie wpływa na rośliny. Gdy jednak panują tak niesprzyjające warunki świetlne, jak tej wiosny, dr Dobrzańska zalecała korygowanie programu nawożenia i sposobu prowadzenia roślin. W uprawach na wełnie mineralnej w fazie intensywnego wzrostu wegetatywnego — czyli od posadzenia roślin do osiągnięcia przez nie wysokości drutów — w podawanej pożywce stosunek azotu do potasu powinien wynosić 1 : 1, natomiast EC — 2,5–2,7 mS/cm. Wapnia powinno być dosyć dużo — 190–200 mg/l.
W okresie plonowania rośliny potrzebują więcej potasu — N : K jak 1 : 1,3 — przy bardzo wczesnych nasadzeniach, przy nieco późniejszych — 1: 1,4. Ilość podawanego wapnia należy wówczas obniżyć do 170–180 mg/l. Jeśli jednak okaże się, że EC podawanej pożywki jest zbyt wysokie (rośliny mogłyby wówczas zrzucać zawiązki), nie należy zmieniać go radykalnie — w kolejnych cyklach nawożenia można obniżać je najwięcej o 0,2 mS/cm. Tej zimy bardzo ważne było też dokarmianie roślin dwutlenkiem węgla — rozsadom podaje się 500 ppm CO₂, w uprawie 700 ppm CO₂ — ponieważ przy zamkniętych, ze względu na niską temperaturę zewnętrzną, wietrznikach, rośliny szybko wyczerpywały jego zapasy.

FOT. 2. PODCZAS SPOTKANIA MOŻNA BYŁO SKORZYSTAĆ Z PORAD DR J. DOBRZAŃSKIEJ

Powszechnym błędem uprawowym w tym roku było zbyt obfite nawadnianie i nawożenie, w czego wyniku przy małej intensywności światła rośliny miały słabo rozwinięty system korzeniowy. Dr Dobrzańska uczulała też producentów, aby przy długo utrzymującym się deficycie światła usuwać pędy boczne i zawiązki nie jak zwykle do piątego węzła, ale również z kilku wyższych węzłów. W przeciwnym razie zbyt mocno obciążone rośliny mogą zrzucać zawiązki z pędu głównego (fot. 3).

FOT. 3. PRZY MAŁEJ ILOŚCI ŚWIATŁA I BŁĘDACH W CIĘCIU MOŻE DOCHODZIĆ DO ZRZUCANIA ZAWIĄZKÓW

W drugiej dekadzie kwietnia nastąpiła długo wyczekiwana przez producentów ogórków poprawa pogody — tak raptowna zmiana warunków może jednak wywoływać u roślin szok fizjologiczny. Aby załagodzić skutki tych zmian, warto zwiększyć wilgotność powietrza pod osłonami nawet do około 80%, należy również sporządzać pożywkę o niezbyt wysokim EC i podawać ją częściej. Trzeba także mocno wietrzyć tunele, lecz nie dopuszczać przy tym do powstawania przeciągów, na które gatunek ten jest wrażliwy.

Anomalia pogodowe, jakie wystąpiły w tym roku, na przykład chwilowy nawrót zimy na początku kwietnia, pozytywnie wpłynęły jedynie na ceny. Przy ograniczonym plonowaniu krajowych ogórków i równoczesnym wstrzymaniu importu tureckich (ze względu na wejście od 1 kwietnia cła kwotowego na te warzywa) na południu Polski za ogórki płacono nawet 5,5–6,0 zł/kg. Producenci liczyli na to, że wysoka cena utrzyma się do Wielkanocy. Niestety, w Wielkim Tygodniu spadła do 2 zł/kg, po świętach producentom na krakowskim placu hurtowym płacono tylko 1,5 zł/kg.

W gospodarstwie A. A. Koconiów, oprócz nowości odmianowych, można było zobaczyć również nowy tunel — własnej konstrukcji, trzynawowy (o szerokości 3 x 8,1 m, długości 64 m i wysokości 4,3 m), o ścianach bocznych i szczytowych pokrytych podwójną folią. Ciekawostką było to, że postawiono go na zboczu o nachyleniu około 15%. Ze względu na to konieczne było dodatkowe poziomowanie "tarasów" dla rzędów mat wełny mineralnej. Na pewno wymagało to dużo większych nakładów pracy, ale była to jedyna możliwość rozbudowania zaplecza produkcyjnego w trudnym, podgórskim terenie.

Państwo Koconiowie ubiegali się o dofinansowanie tej inwestycji z Sapardu. W czasie kwietniowego spotkania mieli już za sobą żmudne gromadzenie potrzebnej do tego dokumentacji i czekali na rozpatrzenie wniosku przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.