Cięcie drzew prowadzono na ośmioletnich jabłoniach odmiany 'Lobo' na podkładce 'M.26', z koroną wrzecionową, w rozstawie 4 m x 2,5 m (fot. 1). Cięcie wykonane pod koniec maja (po kwitnieniu) ograniczyło liczbę przyrostów o ponad 30%, w porównaniu do tego sprzed kwitnienia, oraz poprawiło o około 15% wybarwienie jabłek. W doświadczeniu nie można było jednak wizualnie odróżnić drzew ciętych przed i po kwitnieniu. Dopiero pomiar pędów wykazał różnice pomiędzy kombinacjami. Drzewa przed kwitnieniem gromadzą w sobie hormony wzrostu. Gdy wykona się cięcie pod koniec maja, hormony będą kierowane ponownie do nowych pędów, powodują jednak już słabszy wzrost. Cięcie po kwitnieniu może być wobec tego wykorzystane do osłabiania wzrostu drzew nadmiernie zagęszczonych tam, gdzie rosną zbyt silnie.

FOT. 1. DRZEWO ODMIANY 'LOBO' NA PODKŁADCE 'M.26' W CZASIE KWITNIENIA

Cięcie opóźnione — wykonane pod koniec czerwca — bardzo ograniczyło liczbę i długość przyrostów. Po tak późno wykonanym cięciu plon z drzew był najniższy ze wszystkich kombinacji, a owoce nie dorastały do pożądanej wielkości. Średnia masa jabłek wyniosła wtedy 107 g, podczas gdy dobrą wartość handlową uzyskują jabłka o masie minimalnej 120 g. Udział jabłek o średnicy powyżej 7 cm był o 28% mniejższy niż w przypadku drzew ciętych przed kwitnieniem. Wybarwienie jabłek było dobre, lecz nie lepsze niż w kombinacji z cięciem wykonanym pod koniec maja. Wyniki tego doświadczenia są ostrzeżeniem — zbyt późne cięcie, wykonane zwłaszcza w drugiej połowie czerwca, może spowodować, że owoce nie dorosną do wymaganej wielkości (tabela). Na przełomie maja i czerwca zachodzą w rozwijających się zawiązkach owocowych intensywne podziały komórkowe, a hormony roślinne odpowiedzialne są wówczas za dostarczenie do zawiązków składników pokarmów. Cięcie drzew wykonane w połowie czerwca powoduje jednak skierowanie składników pokarmowych do pędów, zgodnie z zasadą fizjologiczną o przewadze w roślinie procesów wegetatywnych nad generatywnymi. Przez ten okres (około 2 tygodni) zawiązki owocowe nie rosną i tych straconych dwóch tygodni już nie nadrobią.

WPŁYW TERMINÓW CIĘCIA NA WZROST I OWOCOWANIE 8-LETNICH JABŁONI ODMIANY 'LOBO' NA PODKŁADCE 'M.26' (WG A. MIKI, Z BULERA)

Cięcie w drugiej połowie czerwca można przeprowadzić, jeśli drzewa nie owocują lub w danym roku plon będzie niewielki. Przy obfitym owocowaniu zbyt późne cięcie hamuje dorastanie owoców i zmniejsza plon. W takiej sytuacji cięcie należy wykonać na przedwiośniu i uzupełnić w razie potrzeby w sierpniu. Można je także opóźnić do okresu po kwitnieniu, ale zakończyć nie później niż do połowy czerwca. Opóźnione cięcie sprzyja także porażeniu roślin przez zarazę ogniową, ze względu na wyrastanie młodych pędów w czerwcu i lipcu.

W późniejszym terminie bardzo dobre rezultaty przynosi wyrywanie tegorocznych pędów. W pierwszej połowie czerwca w koronie drzewa pojawia się dużo nowych przyrostów, pędy znajdujące się w wierzchołkowej części korony można w czerwcu oraz na początku lipca wyrwać. Zabieg taki ogranicza wyrastanie pędów wodnych i poprawia warunki świetlne wewnątrz korony.

Dr Zbigniew Buler jest pracownikiem ISK w Skierniewicach