Numer 11/2003
W trzecim kwartale zakończył się skup owoców jagodowych, których większość — zwłaszcza agrest oraz porzeczki kolorowe — była droższa niż przed rokiem (wykres). Za porzeczki kolorowe w zakładach przetwórczych po raz drugi z rzędu płacono więcej niż za czarne. Wyższe zbiory wiśni spowodowały spadek ich cen w stosunku do notowań z 2002 roku. Słoneczna i upalna pogoda sprzyjała pomidorom polowym. Ponieważ było ich o 6% więcej niż przed rokiem, ceny spadły, choć jakość była dobra. Z powodu suszy mniej było warzyw kapustnych, a ogórki polowe były drobniejsze. Niższe zbiory jabłek w sadach przydomowych oraz wzrost zapotrzebowania na koncentrat jabłkowy na rynkach światowych wywołały znaczny wzrost notowań jabłek przemysłowych. Wzrosły też ceny jabłek deserowych, na co najbardziej wpłynęło dwutygodniowe opóźnienie kampanii skupu tych owoców w bieżącym roku. Droższe gruszki potwierdzały prognozę GUS o ich mniejszych zbiorach. W lipcu rozpoczął się skup śliwek, których wczesne odmiany były droższe, natomiast późniejsze tańsze niż w 2002 r.
ŚREDNIE CENY SKUPU OWOCÓW JAGODOWYCH W SPÓŁDZIELNIACH OGRODNICZYCH W 2002 r. i 2003 r. 
Spółdzielnie ogrodnicze
W III kwartale kontynuowano jeszcze skup owoców jagodowych, z wyjątkiem truskawek deserowych z szypułkami, które skończono kupować w końcu czerwca po 4 zł/kg. Średnia cena tych owoców w całym sezonie wyniosła 3,30 zł/kg (w 2002 r. — 2,03 zł/kg) i była o 63% wyższa niż przed rokiem. Do przetwórstwa ostatnie truskawki z szypułkami kupowano w pierwszych dniach lipca średnio po 2,70 zł/kg (tyle samo wyniosła średnia cena z całego sezonu, która była o 150% wyższa niż przed rokiem). Skup truskawek bez szypułek zakończył się w I dekadzie lipca bardzo wysokimi cenami — 4,85–5,35 zł/kg (średnie notowania w całym sezonie wyniosły 4,44 zł/kg).
W pierwszych dniach lipca kupowano jeszcze agrest po 3,75 zł/kg (średnia cena w sezonie — 3,94 zł/kg — była o 94% wyższa niż w ubiegłym sezonie). Do trzeciej dekady lipca trwał skup malin oraz porzeczek czarnych (tab. 1). Za te pierwsze płacono w lipcu 2,10–4,22 zł/kg (w całym sezonie średnio 3,09 zł/kg, czyli o 8% więcej niż w 2002 r.). Skup porzeczek czarnych rozpoczął się na początku III dekady cenami 1,52–1,90 zł/kg, a zakończył po 0,85 zł/kg. Średnia z całego sezonu wyniosła więc 1,44 zł/kg i była o 5% niższa niż przed rokiem. Dobra koniunktura utrzymywała się w handlu porzeczkami kolorowymi, za które do trzeciej dekady lipca płacono 2,48–3,30 zł/kg (średnia w sezonie — 2,84 zł/kg — była o 84% wyższa niż w ubiegłym roku). Średnie notowania czereśni (2,64 zł/kg) były nieznacznie (o 1%) niższe niż w 2002 r. O 4% tańsze były też wiśnie deserowe (średnio w 2003 r. — 1,87 zł/kg). Jabłka wczesnych odmian deserowych zaczęto kupować na początku lipca po 1,70 zł/kg (o 40% więcej niż w 2002 r.). Ich ceny jednak spadały i pod koniec września wynosiły 1,00 zł/kg, ale i tak były o 11% wyższe niż przed rokiem. Średnia cena skupu w III kwartale wyniosła 1,19 Zł/kg (o 32% więcej niż w 2002 r.). Bardzo drogie były w III kwartale jabłka przemysłowe — średnio 0,24 zł/kg, czyli dwa razy więcej niż w 2002 r.
TABELA 1. ŚREDNIE CENY SKUPU WARZYW I OWOCÓW W SPÓŁDZIELNIACH OGRODNICZYCH ORAZ W ZAKŁADACH PRZETWÓRCZYCH W III KWARTALE 2002 r. i 2003 r. 
1) zł/szt., 2) zł/pęczek
Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ
Zakłady przetwórcze
W lipcu lub na początku sierpnia zakończono skup owoców jagodowych (tab. 1). Duży popyt na porzeczki kolorowe spowodował, że płacono za nie średnio 2,82 zł/kg, czyli o 64% więcej niż w ubiegłym roku. Porzeczki czarne staniały do 1,23 zł/kg, czyli o 27%. Za maliny w głównym okresie zbiorów oferowano średnio 2,82 zł/kg, podczas gdy rok temu 2,80 zł/kg (według GUS, zbiory w 2003 r. były o 9% niższe niż w roku ubiegłym i wyniosły 41 000 t). W sierpniu i wrześniu kupowano jeszcze późne odmiany malin, których ceny wzrastały w stosunku do tych z lipca (z 2,88 zł/kg do 3,14 zł/kg). W sierpniu zakończono skup wiśni. Za kilogram tych owoców do mrożenia oferowano w sezonie średnio 1,89 zł, czyli o 2 grosze więcej niż przed rokiem. Średnia cena wiśni na koncentrat wyniosła 1,45 zł/kg (rok temu 1,27 zł/kg).
Około 20 sierpnia zakończono skup ogórków do konserwowania (6–9 cm długości). GUS szacował w tym roku, że produkcja ogórków polowych była o 7% wyższa (278 000 t) niż rok wcześniej. Wpłynęło to na ceny, które spadły w stosunku do ubiegłorocznych o 6% (do 0,62 zł/kg). Dobry rok dla pomidorów zaowocował wzrostem plonów i obniżonymi cenami, zwłaszcza pomidorów do mrożenia (0,48 zł/kg), które były o 11% tańsze niż przed rokiem. Fasola szparagowa kupowana w III kwartale była tańsza niż rok temu (w lipcu 0,69 zł/kg, w sierpniu 0,64 zł/kg i 0,70 zł/kg we wrześniu, odpowiednio o 3%, 6% i 12% mniej niż przed rokiem). Od sierpnia kupowano kalafiory i brokuły różyczkowane oraz śliwki. W sierpniu i we wrześniu za kalafiory różyczkowane płacono odpowiednio 0,71 zł/kg i 0,72 zł/kg, czyli o 21% i o 30% mniej niż w roku ubiegłym. Za brokuły różyczkowane płacono odpowiednio 1,25 zł/kg i 1,04 zł/kg — o 10% i 22% mniej. Za wczesne odmiany śliwek producenci otrzymywali
w sierpniu 0,96 zł/kg, natomiast za węgierki we wrześniu 0,90 zł/kg (w 2002 r. odpowiednio: 0,75 zł/kg i 1,23 zł/kg). Wyjątkowo drogie były jabłka na koncentrat: 0,19 zł/kg w lipcu, 0,20 zł/kg w sierpniu i 0,31 zł/kg we wrześniu (odpowiednio o 58%, 82% i 158% więcej niż w 2002 r.).
Rynki hurtowe
W III kwartale oferowano jeszcze maliny, których ceny były podobne jak przed rokiem i w lipcu wyniosły 5,00–10,00 zł/kg (w porównaniu z czerwcowymi — 13,00–15,00 zł/kg — obniżyły się). Za wiśnie można było w lipcu otrzymać 1,20–4,00 zł/kg (w 2002 r. 1,50–3,00 zł/kg), a za czereśnie — 1,50–8,00 zł/kg (w 2002 r. — 1,75–10,00 zł/kg). Wysoka temperatura i duże nasłonecznienie było korzystne dla warzyw ciepłolubnych. Ceny pomidorów wynosiły 0,40–
4,67 zł/kg (0,80–3,33 zł/kg w 2002 r.). Notowania ogórków polowych (tab. 2) — 0,10–2,50 zł/kg — były niższe niż w "kryzysowym" pod względem cen 2002 r. (0,30–3,50 zł/kg). W pierwszych dwóch miesiącach III kwartału ceny cebuli były niższe niż w przed rokiem, ale we wrześniu wzrosły powyżej notowań ubiegłorocznych (0,28–1,00 zł/kg) i wyniosły 0,45–1,30 zł/kg. Drugi rok z rzędu droga była kapusta. We wrześniu, przy takiej samej cenie maksymalnej (1,50 zł/kg), notowania minimalne kapusty białej wzrosły o 133% do 0,70 zł/kg. W lipcu i sierpniu tańsza niż rok temu była fasola szparagowa (0,60–2,50 zł/kg, w 2002 r. — 0,90–2,50 zł/kg). We wrześniu jej ceny wzrosły jednak do 1,00–3,20 zł/kg, (w 2002 r. — 1,00–2,30 zł/kg.). Wyraźnie tańsze niż przed rokiem były natomiast pory oraz selery.
TABELA 2. MINIMALNE I MAKSYMALNE CENY HURTOWE WARZYW I OWOCÓW W III KWARTALE 2002 r. i 2003 r.
1) zł/szt.
Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ
Mgr inż. Grażyna Stępka oraz mgr inż. Tomasz Smoleński są pracownikami Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ w Warszawie