Kapusta pekińska może być uprawiana przez cały okres wegetacyjny, ale szczególnie popularna jest jej uprawa na zbiór jesienny. Warzywo to w krótkim czasie tworzy dużą masę zieloną. W zależności od odmiany, okres jej wegetacji wynosi 2–3 miesięcy. Roślina ta bardzo dobrze zakrywa powierzchnię w międzyrzędziach — z siewu wprost do gruntu już po upływie 5–6 tygodni, a w uprawie z rozsady doniczkowanej — po 4 tygodniach od sadzenia. Przed tym okresem chwasty powinny być jednak usunięte (fot. 1).

Fot. 1. Kapusta pekińska powinna być sadzona na stanowiskach wolnych od chwastów

Chwasty występujące w uprawie kapusty pekińskiej

Na plantacji kapusty pekińskiej wysiewanej lub sadzonej wiosną już od początku wegetacji mogą pojawiać się gatunki chwastów, które kiełkują w temperaturze około 5°C (m.in. fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, tasznik pospolity, komosa biała, jasnota różowa, starzec zwyczajny, pokrzywa żegawka, chwasty rumianowate). Powszechnie występujące w uprawach warzyw żółtlica drobnokwiatowa i chwastnica jednostronna w uprawie wiosennej kapusty pekińskiej mogą stanowić problem tylko w latach o wczesnej wiośnie, zwłaszcza przy osłanianiu uprawy włókniną lub folią.

W uprawie kapusty pekińskiej wysiewanej w terminie letnim i sadzonej od 25 czerwca do 20 lipca największym problemem może być żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki, rdesty, psianka czarna i chwastnica jednostronna.

Kapusta pekińska dobrze plonuje na glebach prawid­łowo nawiezionych, o dużej zawartości składników pokarmowych. Stąd roślina ta jest często zachwaszczona gatunkami azotolubnymi, do których należą między innymi komosa biała, pokrzywa żegawka, żółtlica drobnokwiatowa, gwiazdnica pospolita, psianka czarna.

Żaden herbicyd nie jest dopuszczony w Polsce do bezpośredniego stosowania w uprawach kapusty pekińskiej. Celowe lub przypadkowe użycie herbicydów w uprawie kapusty pekińskiej stanowi naruszenie obowiązującej w Polsce "Ustawy o ochronie roślin". Niektórzy producenci sądzą, że gatunek ten może być odchwaszczany tymi samymi herbicydami, co kapusty głowiaste (biała i czerwona), i próbują korzystać z zaleceń dla tych kapust podanych w Programie ochrony warzyw. Tymczasem, kapusty głowiaste i kapusta pekińska to odrębne gatunki. Należy więc jeszcze raz podkreślić, że kapusty pekińskiej nie wolno odchwaszczać herbicydami zalecanymi do odchwaszczania kapusty głowiastej. Okres wegetacji kapusty pekińskiej jest znacznie krótszy niż kapusty głowiastej, a więc prawdopodobieństwo nagromadzenia się pozostałości środków ochrony roślin jest w tym przypadku większe, chociaż brak na ten temat badań krajowych.

Profilaktyka i zabiegi agrotechniczne

• Ze względu na brak możliwości skutecznego eliminowania chwastów przy użyciu herbicydów, kapustę pekińską należy uprawiać na stanowiskach jak najmniej zachwaszczonych, zwłaszcza gatunkami z rodziny kapustowatych, takimi jak: gorczyca polna, rzodkiew świrzepa, tasznik pospolity, tobołki polne. Są one bowiem porażane przez te same choroby i szkodniki co kapusta pekińska. Na wielu chwastach z rodziny kapustowatych występuje kiła kapusty, na którą kapusta pekińska jest bardzo wrażliwa. Dlatego w przedplonach poprzedzających uprawę tego warzywa należy konsekwentnie zwalczać wszystkie chwasty z tej rodziny (zalecana czteroletnia przerwa w uprawie warzyw kapustnych może dać niewielkie rezultaty na polach silnie zachwaszczonych chwastami kapustowatymi i samosiewami rzepaku).

• Należy unikać używania nawozów organicznych, gdy są zanieczyszczone nasionami chwastów (np. źle przefermentowany obornik).

• Rozsadę należy przygotowywać w podłożach wolnych od nasion chwastów. W kilka dni po sadzeniu sprawdzić stan przyjęcia się roślin i uzupełnić "wypady", gdyż na niezajętych przez rośliny miejscach będą wyrastały chwasty.

• Kapusta uprawiana z rozsady (fot. 2) łatwiej konkuruje z chwastami, niż ta uprawiana z siewu, dlatego z punktu widzenia ochrony przed chwastami powinno się uprawiać kapustę z rozsady, zwłaszcza doniczkowanej.

• Przed siewem lub sadzeniem kapusty, zwłaszcza w terminie letnim i jesiennym zachwaszczenie pola można ograniczyć przez kilkakrotne zabiegi mechaniczne (kultywatorowanie, bronowanie, uprawa agregatem uprawowym).

Fot. 2. Przy uprawie z rozsady doniczkowanej kapusta pekińska łat­wiej konkuruje z chwastami

Istnieje też możliwość zmniejszenia zachwaszczenia pola poprzez użycie herbicydów, których substancją aktywną jest glifosat lub dikwat, w okresie poprzedzającym siew lub sadzenie kapusty — w czasie przygotowywania pola, po zbiorze przedplonu. Po wykonaniu mechanicznych zabiegów uprawowych przyspieszających wschody chwastów, 1 lub 2 dni przed sadzeniem rozsady i po wschodach chwastów, można użyć Reglone 200 SL w dawce 1,5–3 L/ha. Im więcej chwastów zdąży wzejść przed opryskiwaniem, tym lepsza będzie skuteczność zabiegu. W celu pobudzenia chwastów do kiełkowania dobrze jest nawodnić pole 2 lub 3 dni przed zabiegiem. Do zniszczenia chwastów w fazie liścieni wystarcza dawka Reglone 200 SL nie większa niż 1,5 L na hektar. W podobny sposób na polu przygotowanym do siewu czy sadzenia po wschodach chwastów można przeprowadzić zabieg jednym z glifosatów. Rozsadę kapusty powinno się sadzić po kilku dniach od zabiegu w zamierające chwasty, a nawet bezpośrednio po zabiegu. Kilka dni po opryskiwaniu herbicydami można też wysiewać nasiona kapusty. Do niszczenia jednorocznych chwastów, we wczesnych fazach wzrostu, tj. od liścieni do 1.–2. pary liści, wystarcza dawka herbicydu zawierającego 360 g glifosatu w 1 L, nie większa niż 1,5–2 L/ha. Jeżeli do cieczy użytkowej dodawany jest adiuwant Adbios 85 SL (1,5 L/ha) lub siarczan amonowy (4–5 kg/ha lub 2%, tj. 2 kg na 100 L wody), może wystarczyć 1–1,5 L/ha tego herbicydu. Gdy w czasie zabiegu chwasty są silniej rozrośnięte lub pole jest zachwaszczone perzem i chwas­tami wieloletnimi, może okazać się konieczne użycie wyższych z zalecanych dawek, zgodnie z etykietą-instrukcją dołączoną do opakowania herbicydu. Reglone 200 SL i glifosaty działają bardzo krótko, właściwie tylko w chwili zabiegu. Użycie ich w okresie poprzedzającym siew lub sadzenie nie zawsze jest wystarczające i czasem wymaga uzupełnienia zabiegami mechanicznymi w okresie wegetacji kapusty.

Odchwaszczanie mechaniczne

Kapusta pekińska ma dość słaby system korzeniowy i jest bardzo wrażliwa na jego uszkodzenie. W czasie odchwaszczania trzeba zwracać uwagę, aby nie uszkodzić płytko umieszczonych korzeni i nie przewracać roś­lin słabo osadzonych w glebie. Dlatego pielenie ręczne i zabiegi mechaniczne należy wykonywać płytko (na głębokość 2–3 cm), tylko w razie potrzeby. Noże pielników czy też elementy robocze innych narzędzi odchwaszczających należy prowadzić w odległości nie mniejszej niż 5 cm od rzędów roślin. Do mechanicznego zwalczania chwastów wykorzystujemy różnego rodzaju pielniki, np. z nożami kątowymi i gęsiostópkami, najlepiej w połączeniu z międzyrzędowymi wałkami strunowymi. Pracę ręczną można ułatwić korzystając z motyk albo grac i spulchniaczy. Ręczne pielenie rzędów zazwyczaj wykonuje się uzupełniająco i jest zwykle poprzedzone zabiegiem mechanicznym w międzyrzędziach.

W uprawie kapusty z rozsady odchwaszczanie rozpoczyna się zwykle w okresie 3–4 tygodni po sadzeniu, a czasami wcześniej, tuż po pojawieniu się chwastów. Zazwyczaj wystarcza jedna uprawka międzyrzędowa.

Odchwaszczanie kapusty z siewu

Większy problem stanowią chwasty na plantacji kapusty pekińskiej uprawianej z siewu wprost do gruntu. W dob­rych warunkach (ciepło, wilgotna gleba) siewki kapusty pojawiają się bardzo szybko, zwykle po 3 lub 4 dniach, często jeszcze przed wschodami chwastów. Chwasty można zwalczać mechanicznie, kiedy tylko widoczne są rzędy roślin. Trzeba jednak pamiętać, że po siewie siewnikiem precyzyjnym, po wschodach w rzędzie na metrze bieżącym znajduje się zaledwie 4 lub 5 roślin. Przy tak małym zagęszczeniu wschodzące chwasty trzeba szybko usunąć, aby nie zagłuszyły siewek kapusty. Na niewielkiej powierzchni możliwe jest wczesne wykonanie ręcznego pielenia w rzędach i mechaniczne wzruszenie międzyrzędzi. Pielenie musi być wykonane ze szczególną ostrożnością, łatwo jest bowiem usunąć siewki kapusty razem z chwastami. Chwasty należy usuwać jak najwcześniej, w fazie od liścieni do 1.–2. pary liści, nie dopuszczając do ich silnego ukorzenienia się.

Następcze działanie herbicydów używanych w przedplonach

Kapusta pekińska latem i jesienią może być uprawiana po przedplonach wcześnie schodzących z pola. Niektóre z nich mogą być odchwaszczane herbicydami długo zalegającymi w glebie i wywierającymi ujemny wpływ na rośliny następcze. Niestety, reakcja kapusty pekińskiej na działanie pozostałości herbicydów w glebie nie jest znana, gdyż nie prowadzono badań na ten temat. Można przypuszczać, że powinna ona reagować na pozostałoś­ci herbicydów w glebie podobnie, jak inne warzywa kapustne. W przypadku stosowania w uprawie ziemniaków, marchwi wczesnej i grochu linuronu (np. Afalon Dyspersyjny 450 SC) zalegającego w glebie 2–3 miesięcy, nie wolno w tym samym roku uprawiać żadnych warzyw kapustnych. Po zbiorze sałaty uprawianej wczesną wiosną i odchwaszczanej herbicydem Kerb 50 WP do siewu lub sadzenia warzyw kapustnych powinno upłynąć 2–4 miesięcy. Po wcześnie zebranych burakach ćwikłowych odchwaszczanych herbicydami zawierającymi chlorydazon (Pyramin Turbo 520 SC), a także po pomidorach i ziemniakach odchwaszczanych metrybuzyną (Sencor 70 WG, Wisar 70 WG); ziemniakach i marchwi odchwaszczanych fluorochloridonem (np. Racer 250 EC), a także po burakach ćwikłowych czy szpinaku, w których używano lenacylu (Venzar 80 WP, Buracyl 80 WP) lepiej nie uprawiać kapusty. Pewne zagrożenie dla kapusty, zwłaszcza uprawianej z siewu, mogą też stanowić pozostałości w glebie herbicydów zawierających prometrynę (Prome­trex 500 SC, Gesard 500 SC).

Zdarza się, że na skutek zniszczenia upraw przez choroby i szkodniki lub grad plantacje roślin uprawnych są likwidowane wcześniej. Kapusta pekińska bardzo dobrze nadaje się do uprawy na takich stanowiskach. Również w takich przypadkach należy dokładnie zapoznać się z następczym wpływem herbicydów używanych do ochrony przedplonów.