W sierpniu w Wielkopolsce i na Ku­jawach — w jednych z większych w Polsce zagłębi cebulowych — trwały imprezy poświęcone prezen­tacji najnowszych odmian oraz uprawie cebuli. Po "Manewrach warzywnych" (czyt. HO 10/04) w Henrykowie, kolejne pokazy zorganizowały firmy nasienne: Bejo Zaden — 21 sierpnia w Wilczej koło Jarocina oraz Syngenta Seeds — 22 sierpnia w Chełmiczkach koło Kruszwicy. Producenci z tych rejonów wyspecjalizowali się w produkcji cebuli do obierania. Ten rok oceniali jako nieco lepszy niż poprzedni — do połowy lipca było więcej opadów. Problemem nie tylko w tym rejonie Polski są jednak coraz częstsze susze, dlatego wielu producentów myśli o zakupie deszczowni.

Firma Bejo Zaden zaprosiła producentów do gospodarstwa Józefa i Rafała Nowaków. Prezentacja po­przedzona została wykładami na te­mat zwalczania chwastów na plan­tacjach cebuli oraz sytuacji na ryn­­ku. W tym roku w Europie nie zasiano dużo więcej cebuli niż w poprzednim, areał upraw wzrósł nie więcej niż o 5%. Sprzyjała pogoda i zbiory zapowiadały się dobrze, jednak opady i burze w sierpniu prawdopodobnie zniszczyły sporo plantacji na zachodzie Europy. Wiele z nich pozostawało zalane przez dłuższy okres, stąd jakość i przydatność cebuli do przechowywania będzie niższa — podaż cebuli będzie więc duża, ale głównie przez 3, 4 miesiące po zbiorach. Potem cebula może stać się towarem deficytowym w Rosji, Rumunii, Bułgarii (tam zbiory były niższe z powodu suszy), a nawet w Chinach (ten kraj nawiedziła powódź). Sytuacja na rynku nie będzie dramatyczna, ale najlepsze ceny uzyskają z pewnością producenci, którzy będą mogli długo przechować cebulę i dostarczać jej na rynek przez cały sezon.

Na poletkach pokazowych zgro­madzono kilkanaście odmian, zarów­no znanych już producentom, jak i nowoś­ci polecanych na najbliższy sezon, oraz odmian, które mają znaczenie w produkcji w innych krajach Unii Europejskiej, a nie były dotąd uprawiane w Polsce (obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na sprowadzanie ich nasion, o ile od­miany te zostały wpisane do krajo­wych rejestrów jednego z państw UE).
Radosław Koberski (fot. 1) z firmy Bejo Zaden zwracał przede wszystkim uwagę na odmiany przydatne do długiego przechowywania. Niewielu polskich producentów sprzedaje cebulę późno — od kwietnia do czerwca (nawet lipca), a w tym okresie warzywo to osiąga najwyższe ceny. Do długiego przechowywania potrzebne jest jednak zaplecze techniczne oraz odmiany o wielu warstwach łusek okrywających oraz bardzo twardych łuskach mięsistych (ta druga cecha jest ważna, zwłaszcza gdy cebula przechowywana jest luzem, a nie w skrzyniopaletach). Wśród odmian wyróżniały się trzy, wszystkie o mocnym systemie korzeniowym. Accent F₁ to cebula w ty­pie Rijnsburger, średnio wczesna, nadająca się do długiego przechowywania. Ma tworzyć bardzo wyrównane cebule, kuliste (bez tendencji do spłaszczania), o jasnej, złotobrązowej łusce (fot. 2). Hyline F₁ — odmiana, na którą szczególnie zwracali uwagę przed­stawiciele firmy — ma mocny system korzeniowy oraz efektowną barwę łusek. Mimo że odmiana ta należy do średnio wczesnych, moż­na ją długo przechowywać. Podobne cechy ma mieć także odmiana Hybelle F₁, której cebule po długim przechowywaniu można oferować zarówno w łusce (ma kolor słomkowy), jak i obierane.

Fot. 1. Radosław Koberski podczas prezentacji nowych odmian cebuli firmy Bejo Zaden

Fot. 2. Accent F₁ — mocny system korzeniowy to pożądana cecha cebuli

Od kolejnego sezonu nową propozycją dla ogrodników ma być dymka cebuli oferowana pod własnym logo firmy (fot. 3). Ten krok to odpowiedź na zapotrzebowanie rynku. Ogrodnicy poszukiwali w ubiegłych sezonach dymki, ale dostępny materiał — w tym odmiany Bejo Zaden — miał często niską jakość. Obecnie firma będzie produkować dymkę samodzielnie, na początku odmianę Herkules F₁ (według przedstawicieli firmy, w uprawie z dymki jej plony dochodzą do 70–90 t/ha), a w przyszłoś­ci kolejne. Dymka dostępna będzie w 4 frakcjach — o średnicy od 9 do 21 mm.

Fot. 3. Pod takim logo Bejo Zaden będzie oferować dymkę już od najbliższego sezonu

W Chełmiczkach, w gospodarstwie Grzegorza Kotasa, swoje odmiany cebuli prezentowała firma Syngenta Seeds (fot. 4). W tym rejonie w drugiej dekadzie sierpnia — inaczej niż w Wilczej — większość roślin jeszcze nie załamała szczypioru (opady były bardziej obfite niż w Wielkopolsce). Grzegorz Pastuszka oraz Leszek Klimczak również zwracali uwagę producentów na odmiany przydatne do długiego przechowywania. Do bardzo długiego ma być przydatna odmiana Stamford F₁, której cebule można przechowywać do końca czerwca. Jest ona także jedną z kandydatek do produkcji bez użycia hydrazydu maleinowego (jego stosowanie będzie niedługo zakazane), gdyż nawet cebula nietraktowana tą substancją nie wyrasta w szczypior w przechowalni. Zaletą tej odmiany ma być też bardzo nie­wielki ubytek masy — 1–2% — podczas przechowy­wania (plony w dob­rych gospodarstwach mo­gą wynieść średnio 45 t/ha, niższy plon rekompensowany ma być jednak przez niewielkie straty masy w przechowalni).

Fot. 4. Poletka z odmianami firmy Syngenta Seeds w Chełmiczkach

Nowością była cebula Sunskin F₁, której najistotniejszą zaletą jest jasnosłomkowa łuska
(fot. 5). Ta odmiana nadaje się do przechowywania do końca maja i została już bardzo dobrze oceniona w gospodarstwach, które ją testowały (znalazła się pierwszej piątce spośród 65 odmian z różnych firm). Sprinter F₁ to odmiana nieznana jeszcze polskim ogrodnikom, ale bardzo popularna, na przykład w Wielkiej Brytanii. Choć zbiera się ją stosunkowo wcześnie (pomiędzy Hiltonem F₁ a odmianami do przechowania), można ją przetrzymywać do końca kwietnia. Gościom w Wilczej podobała się też inna nowość — Wellington F₁ — która również łączy w sobie zalety wczesnego zbioru i możliwości przechowania do końca maja. Jej cechą charakterystyczną ma być jednoczesne załamywanie szczypioru na plantacji (w ciągu 2 lub 3 dni). Producenci zwracali szczególną uwagę na wyrównanie roślin na poletkach (fot. 6). Odmianę Napo­le­­on F₁ cenią już wysoko Holendrzy. Ma ona mieć najciemniejsze łuski wśród odmian cebuli, dodatkowo — bardzo mocne. Nadaje się do długiego przechowywania, a na jej korzyść — w porównaniu ze Stamfordem F₁ — przemawia wyższy plon.

Fot. 5. Sunskin F₁ wyróżnia się jasnosłomkową barwą łusek

Fot. 6. Odmiana Wellington F₁ zwracała uwagę wyrównaniem cebul

Propozycją dla producentów poszukujących typowych odmian do obierania jest Victory F₁ tworząca duże cebule, które łatwo pozbawić łusek. Jej zaletą jest także wysoki odsetek cebul z jednym stożkiem wzrostu, co pozwala uzyskać w zakładzie przetwórczym więcej krążków.