• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 03/2005

WIĘCEJ JABŁEK W UNII EUROPEJSKIEJ

Podczas kongresu Prognosfruit 2004, który odbył się w sierpniu ubiegłego roku w Lublinie, przedstawiono prognozę zbiorów jabłek w Europie w 2004 roku. Prognozy z lipca były następujące (w mln ton): 15 "starych" krajów UE — 6,9; 10 "nowych" krajów UE — 3,4; 25 krajów poszerzonej UE — 10,3

Na skutek bardzo korzystnych warunków klimatycznych w sierpniu i wrześniu, jabłka zwiększały masę.
W niektórych krajach zbierano duże owoce. Największe różnice w stosunku do sierpniowej prognozy zanotowano w Południowym Tyrolu, Holandii, Belgii i w Niemczech.
W połowie stycznia 2005 r. nie były jeszcze znane ostateczne zbiory jabłek w całej Unii Europejskiej. Szacuje się, że były one wyższe o około 300 tys. ton, głównie w 15 "starych" krajach UE. Dokładne informacje o zbiorach jabłek w całej Europie znane będą w marcu bieżącego roku. W Polsce sprawdziła się moja sierpniowa prognoza co do zbiorów na poziomie 2,5 mln ton jabłek. Była ona nieco wyższa od sierpniowej prognozy GUS. Ostateczna wycena GUS dotycząca jabłek wynosi ponad 2,5 mln ton.

Większe zbiory jabłek miały istotny wpływ na zbyt tych owoców, a zwłaszcza na ceny. Nie tylko niemieccy producenci jabłek uzyskiwali najniższe od wielu lat ceny. Średnia cena hurtowa dobrej jakości jabłek nowych odmian (bez opakowań) wahała się od 0,25 do 0,35 euro/kg, a tylko w wyjątkowych przypadkach wynosiła 0,40–0,45 euro/kg. W poprzednich latach była prawie dwukrotnie wyższa. Dla niemieckich sadowników irytujący jest fakt, że ceny detaliczne się nie obniżyły. W styczniu były na poziomie z lat poprzednich. Ceny we francuskich, włoskich i niemieckich supermarketach wahały się od 1,5 do 3,0 euro/kg. Najtańsze były jabłka odmiany 'Golden Delicious', a najdroższe — 'Pink Lady'. Za jabłka odmian 'Braeburn' i 'Gala' trzeba było zapłacić 2,0–2,5 euro/kg. Warto podkreślić, że w niemieckich supermarketach cena jabłek prawie wszystkich odmian wynosi 2,0 euro/kg. Tylko jabłka odmiany 'Pink Lady' są droższe i kosztują 2,5–3,0 euro/kg.

W krajach zachodniej Europy, przy plonie jabłek 40–50 ton/ha koszty produkcji wahają się od 0,25 do 0,30 euro/kg. Oznacza to, że producenci, którzy musieli sprzedać swoje jabłka w zimie, nie uzyskiwali nadwyżki finansowej.

Wzrost produkcji i zmniejszony popyt na jabłka deserowe ma istotny wpływ na zapasy w chłodniach. Tylko w Niemczech 1 stycznia 2005 r. nadwyżki wynosiły około 30 tys. ton, to jest o 11% więcej niż w ubiegłym roku. W całej Unii Europejskiej nadwyżki mogą się wahać od 200 tys. do 250 tys. ton, czyli jest to więcej niż przed rokiem także o około 11%, co może mieć wpływ na ceny.

Podobna była sytuacja na krajowym rynku jabłek, na którym odczuwało się ich nadprodukcję. Trudno sprzedaje się jabłka deserowe, zwłaszcza starych odmian, mimo niskiej ceny. Średnia cena skupu przeznaczonych na krajowy rynek wahała się od 0,10 do 0,15 euro/kg starych odmian i o 5–10 eurocentów więcej dla nowych odmian (1 euro = 4,2 zł). Wyższe były ceny jabłek przeznaczonych na eksport. Za posortowane i zapakowane owoce nowych odmian (wraz z opakowaniem) producenci uzyskiwali 0,30–0,40 euro/kg. Koszty produkcji kształtowały się następująco: przy plonie 30 t/ha produkcja 1 kg jabłek kosztowała około 0,17 euro, a przy plonie 50 t/ha — 0,11 euro. Koszty sortowania, pakowania i opakowań wynoszą średnio 0,10 euro/kg, a przechowywania w chłodni z modyfikowaną atmosferą — około 0,08 euro/kg. Gdy porównuje się uzyskiwane ceny i koszty produkcji, można wnioskować, że zimą 2004/05 tylko eksport nowych odmian gwarantował dochód czysty. Na rynku krajowym rentowna mogła być produkcja starych odmian, ale przy plonie około 50 t/ha. Warto podkreślić, że producent jabłek w "starych" krajach UE uzyskiwał cenę zbliżoną do polskiej, ale bez sortowania, pakowania i opakowań. Dodać też trzeba, że poziom cen jabłek przeznaczonych na eksport określają zagraniczni importerzy, a nie polscy producenci owoców.

Jakie mogą być ceny jabłek deserowych późną wiosną bieżącego roku? Nadal podtrzymuję swoją wcześniejszą prognozę, że będą wyższe niż w zimie. Wskazuje na to duże zainteresowanie naszymi jabłkami ze strony importerów, w tym tych ze wschodu Europy. Eksport jabłek do krajów zachodniej Europy może być na podobnym poziomie, jeśli jakość tych owoców się nie obniży. Istniejące zainteresowanie zachodnioeuropejskich importerów związane jest z atrakcyjnymi cenami naszych jabłek. Ze względu na większe zapasy jabłek w "starych" krajach UE (i na pewno też w naszym kraju) trudno jednak spodziewać się dużego popytu na nasze jabłka w cenie powyżej 0,45 euro/kg. Jeśli już w marcu będą szanse na sprzedaż jabłek po 0,30–0,35 euro/kg (bez pakowania i opakowań) albo 0,40–0,45 euro/kg (sortowane i pakowane we własne opakowania), radziłbym sprzedać część jabłek przechowywanych w chłodniach z KA czy ULO. Jeżeli natomiast dysponuje się dużą ilością jabłek, to dla bezpieczeństwa finansowego i uniknięcia ewentualnego ryzyka można w tym czasie sprzedawać większe partie tych owoców. Po zapoznaniu się ze stanem zapasów i sytuacją rynkową w kilku krajach byłej Piętnastki i po rozmowach z tamtejszymi sadownikami i handlowcami obniżyłem swoją wcześ­niejszą prognozę cen jabłek deserowych późną wiosną z 0,50 na 0,45 euro/kg. Ze względu na ciągłe zmiany kursu złotego podaję ceny i koszty w euro.