Na terenie prawie każdej z gmin regionu grójecko-wareckiego odbywało się w tym roku wiele spotkań i szkoleń, na których — oprócz tematów agrotechnicznych i pokazów cięcia drzew — poruszano problemy ekonomiczne, w tym możliwość skorzystania z dopłat przewidzianych w Sektorowym Programie Operacyjnym. Czynny udział w tych szkoleniach brał Związek Sadowników RP, większość uczestników tych szkoleń to również jego członkowie. Prelekcje dotyczące skorzystania z SPO i innych form pomocowych prowadzili między innymi przedstawiciele związku, którzy służą również pomocą w przygotowaniu dokumentów potrzebnych w realizacji inwestycji z SPO. Do organizacji tych szkoleń włączają się także ODR-y. O organizowanych szkoleniach piszę, aby podkreślić, że nasi sadownicy — jeżeli tylko chcą — mają możliwość zdobywania wiedzy na miejscu. W dużo gorszej sytuacji są producenci z innych rejonów Polski, odległych od dużych centrów sadowniczych. To właśnie oni bardziej doceniają rolę seminariów ogólnokrajowych i są częstymi ich uczestnikami.

Ceny owoców w tym roku są niskie, około 0,6–0,8 zł/kg, najwyżej 1,2 zł/kg za niektóre odmiany, i częs­to przychody nie pokrywają kosztów produkcji. Dlatego coraz ważniejsze jest podejmowanie przemyślanych i uzasadnionych decyzji inwestycyjnych w gospodarstwach, a także obniżanie kosztów produkcji. Oto kilka moich rad:

Z moich obserwacji wynika, że przy podejmowaniu decyzji o formowaniu koron czereśni należy uwzględniać zasady cięcia i formowania podawane przez zagranicznych doradców sadowniczych — Zahna, Mozera, Brunera i Vogla. Znam sady, w których nie stosowano pracochłonnego skracania przewodnika i formowania poszczególnych gałązek na przewodniku, a drzewa w 2. lub 3. roku na tych przewodnikach wytwarzały dorodne pędy owoconośne. Uporczywe, silne skracanie przewodnika prowadzi do opóźnienia owocowania i niepotrzebnie dokłada pracy.

Do najczęstszych błędów popełnianych podczas cięcia drzew jabłoni zaliczam:

Sadownicy często zadają sobie pytanie, dlaczego posadzone na dziewiczej glebie drzewka nawet od najlepszych szkółkarzy nie rosną zadowalająco? Przyczyn muszą dopatrywać się często w swoim postępowaniu. Czasami drzewka nie są podwiązywane do rusztowania przez pierwsze 2 lata po posadzeniu, co powoduje uszkodzenia systemu korzeniowego. Przechylone drzewka później trudno wyprostować — łamią się w miejscu szczepienia. Dlatego podwiązywanie drzewek do kołków i drutów powinniśmy wykonywać niezwłocznie po ich posadzeniu.

Aby nie było problemów z przejazdami w międzyrzędziach ciągnikiem i opryskiwaczem, powinniśmy sprawdzić systemy odwadniające — zastoiska wodne tworzą się po silniejszych opadach tam, gdzie niedrożne są rurki drenarskie. Sprawdzamy i poprawiamy instalacje nawodnieniowe (przewody, filtry, zawory, instalacje sterujące) oraz nawierzchnię dróg i dojazd do poszczególnych kwater.

Lustracje wczesnowiosenne powinny być przeprowadzone przed rozpoczęciem ochrony. Sprawdzamy przezimowanie drzew, krzewów i bylin oraz stan fitosanitarny sadów i jagodników. W sadach sprawdzamy nasilenie porażenia przez przędziorki, mszyce, miodówki, pordzewiacze, zwójkę koróweczkę, kwieciaki, krzywika porzeczkowiaczka, licinka tarninaczka, wzdymacza i podskórnika gruszowego, porażenie przez raki i zgorzele.
W jagodnikach sprawdzamy nasilenie występowania pędraków i drutowców. Porównujemy te spostrzeżenia z progami zagrożenia publikowanymi w "Programie ochrony roślin sadowniczych" (patrz HO 1/2005). Planujemy pierwsze zakupy środków ochrony roślin.

Pierwsze zabiegi ochronne w sadach to opryskiwanie drzew po cięciu zimowym, zwykle fungicydami miedziowymi. Przeciwko rakowi bakteryjnemu opryskujemy wszystkie drzewa pestkowe w okresie nabrzmiewania pąków. Brzoskwinie wymagają zabezpieczenia fungicydami dodynowymi przeciwko kędzierzawości liści brzoskwiń. Śliwy na krótko przed pękaniem pąków opryskujemy przeciw torbieli śliwy fungicydami dodynowymi. Wiśnie i czereśnie opryskujemy (w okresie nabrzmiewanie pąków) insektycydami przeciwko licinkowi tarninaczkowi, porzeczki — przeciwko krzywikowi porzeczkowemu (luty, marzec). Miodówkę gruszową i plamistą zwalczamy insektycydami Mitac 200 EC, Samba 200 EC, Akaritox 200 SL lub pyretroidami w czasie składania jaj przez osobniki dorosłe. Pierwsze zabiegi ochronne, w zależności od przebiegu warunków atmosferycznych, przeciwko miodówkom zwykle wykonujemy w marcu, czasem na początku kwietnia.