Eksport

O działalności powstałej w 1996 roku grupy Stryjno-Sad, pisaliśmy już kilkakrotnie (czyt. m.in. HO 6/2004). Do­ś­wiadczenie zdobyte w ciągu kilku lat działalności tej grupy oraz dobre efekty ekonomiczne osiągane przez nią zachęciły do przedstawiania planów rozwojowych tej organizacji, a także najważniejszych celów, jakie postawiła sobie do realizacji na najbliższe lata. Wiele z tych założeń wydaje się uniwersalne, a podobne cele powinny postawić sobie inne powstałe lub tworzące się organizac­je producentów. Jak podawał na X Ogólnopolskim Spot­kaniu Sadowniczym w Grójcu Zbigniew Chołyk prezes grupy Stryjno-Sad, rok 2004 był przełomowy — rozpoczęto wtedy sprzedaż owoców do krajów zachodniej Europy. Wówczas też nawiązano współpracę z odbiorcami ze "starej" UE i wysłano tam pierwsze, niewielkie partie towaru. Jakość owoców została bardzo wysoko oceniona, a członkowie grupy przekonali się, że mogą spełnić wymagania zachodnich importerów.

W nawiązywaniu kolejnych kontaktów handlowych pomógł udział w wielu targach organizowanych zarówno w kraju, jak i za granicą (np. Horti Logistyka w Poznaniu czy Fruit Logistica w Berlinie). Jednym z ważniejszych elementów umożliwiających międzynarodowe kontrakty jest zatrudnienie handlowca z biegłą znajomością języków obcych. Bardzo ważna jest także współpraca z grupami i firmami handlowymi z całej Polski.

Działania te zaowocowały zwiększeniem eksportu do krajów zarówno "starej" Unii, jak i do nowych członków Wspólnoty (w tym do krajów nadbałtyckich). Sprzedaż na te rynki jest obecnie najważniejsza — dowodzi tego ulokowanie tam w sezonie 2004/2005 prawie 37% produkowanych jabłek. Od lutego notuje się jednak gwałtowny spadek ilości eksportowanych tam owoców. Równocześnie — mimo wysokich wymagań — owoce muszą być sortowane co 5 mm i pakowane w bardzo dobrej jakości opakowania — ceny uzyskiwane przez Stryjno-Sad są wyższe od tych, jakie udałoby się uzyskać na krajowym rynku.

Odmiany

Z uprawianych w gospodarstwach członków grupy odmian jabłoni największym zainteresowaniem zachodnioeuropejskich importerów cieszą się 'Golden Delicious Reinders' oraz 'Gala' (największy popyt jest na jej sporty z paskowanym rumieńcem – fot. 1, stosunkowo dob­rze sprzedaje się także 'Gala Must'). Kolejne odmiany zajmujące ważną pozycję w eksporcie to 'Elstar', 'Pinova', 'Jonagored' i 'Jona­gold Decosta'. Gorzej sprzedają się 'Gloster', 'Elise' i 'Ida­red'. Jak podawał Z. Chołyk, najmniejsze zainteresowanie jest odmianami 'Sampion', 'Cortland', 'Jonagold' (standard) i 'Ligol'. Zainteresowanie wschodnich odbiorców tą ostatnią jednak rośnie, a ceny kilograma jej owoców są często dwukrotnie wyższe niż 'Idareda'. Według Z. Chołyka, wypromowanie jednak na Zachodzie 'Sampiona' czy 'Ligola' znacznie zwiększyłoby możliwości eksportowe ich grupy, gdyż produkcja owoców tych odmian stanowiła w 2004 roku ponad 22% zebranych jabłek.

Fot. 1. Bardzo dobrze sprzedają się paskowane mutanty odmiany 'Gala'

W grupie analizuje się także możliwość uprawy sportów odmian 'Fuji' i 'Braeburn', na których owoce popyt jest duży i rośnie.

Plany na przyszłość

Jak podawał Zbigniew Chołyk, elementem utrudniającym ich grupie eksport owoców jest duża różnorodność odmianowa, a tym samym problemy z przygotowaniem dużych jednorodnych partii towaru. Aby jednak w dalszym ciągu zwiększać sprzedaż, trzeba zrealizować kilka celów:

• Zatrudnić doradcę w zakresie produkcji i stale poprawiać jakość produkowanych i sprzedawanych owoców.
• Wystąpić o pełne uznanie grupy na podstawie "Ustawy o organizacji rynku owoców i warzyw" i opracować 3-letni program operacyjny, którego celem będzie poprawa jakości produkowanych owoców, wprowadzenie systemu Integrowanej Produkcji oraz uzyskanie certyfikatu EUREPGAP.
• Zalecić członkom grupy uprawę tylko 5 lub 6 odmian jabłoni, najbardziej pożądanych na rynku — ważna będzie jędrność owoców, ich trwałość w obrocie oraz wybarwianie się i smak.
• Ważne będzie wspie­ranie działań inwes­tycyjnych członków grupy, mające na ce­lu poprawę bazy prze­chowalniczej — głów­nie budowa chłodni z KA, ma to być doradztwo i pomoc prawna w wykorzys­taniu funduszy strukturalnych na ten cel.
• Zakupiona przed kilku laty dwuścieżkowa, elektroniczna sortownica ma już zbyt małą wydajność, dlatego konieczny jest zakup nowej wydajniejszej, 4-ścieżkowej, wyposażonej w wodny rozładunek oraz automaty ważąco-pakujące (fot. 3). W pomieszczeniach, w których sortuje się i pakuje owoce, należy wdrożyć system HACCP.
• Celowe jest opracowanie nowych wzorów dla opakowań tekturowych z logo firmy (fot. 4), a przy stale rosnącym udziale w sprzedaży tych opakowań, sortownia będzie wyposażona w sklejarkę do kartonów.

Fot. 2. Według Zbigniewa Chołyka, jednym z elementów utrudniających ich grupie eksport owoców jest duża różnorodność odmianowa, a tym samym problemy z przygotowaniem dużych jednorodnych partii towaru

Fot. 3. W grupie planuje się zakup automatów ważąco-pakujących

Fot. 4. Planuje się wprowadzenie nowych wzorów opakowań z logo firmy