• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 08/1999

NAJLEPSZE MIESZAŃCE WINOROŚLI

Wycofanie się Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach z badań nad winoroślą i wykreślenie tego gatunku z Rejestru Odmian stworzyło warunki do "wolnej amerykanki" na rynku ogrodniczym. Przeznaczone do obrotu sadzonki winorośli nie muszą być obecnie kwalifikowane, a dobór odmian ustala sam szkółkarz rozmnażając często te, które akurat ma w gospodarstwie.
Urzędowy dobór odmian wpływał dyscyplinująco na producentów, chociaż czasem działał również niekorzystnie. Uniemożliwiał bowiem rozpowszechnianie nowych, często bardzo wartościowych odmian, które z różnych względów akurat nie znajdowały się w kolekcji ISK w Skierniewicach. Jak wiadomo, są ich tysiące, a tylko niewiele z nich może być z powodzeniem uprawiane w Polsce. Obecnie jedynie od fachowości i uczciwości szkółkarza zależy, czy klient będzie z posadzonej odmiany zadowolony, czy też nie.

Wzrost zainteresowania nasadzeniami
W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie większymi nasadzeniami winorośli, których owoce nadają się do wykorzystania przy produkcji wina w gospodarstwie domowym. Coraz częściej sadzi się je również w gospodarstwach agroturystycznych (produkcja winogron deserowych i wina na potrzeby turystów). Nowe, odporne na choroby mieszańce złożone winorośli wzbudzają również zainteresowanie producentów "zdrowej" żywności. Przy starannej agrotechnice nawet wielkoowocowe odmiany deserowe można uprawiać bez ochrony chemicznej, nie wspominając już o zupełnie odpornych na choroby mieszańcach przerobowych. W kontekście tych zmian decyzję ISK o rezygnacji z dalszych badań nad winoroślą należy uznać za wyjątkowo niefortunną.

Propozycje odmian
Dzięki prowadzonej na szeroką skalę hodowli odpornościowej winorośli w wielu krajach typowo winniczych (Węgry, Mołdawia, Ukraina, USA, Kanada, Niemcy) mamy obecnie do dyspozycji szereg wartościowych odmian mieszańcowych. Są one, dzięki wyższej wytrzymałości na mróz, odporności na choroby i plenności, bardziej przydatne do warunków polskiego klimatu od gatunku winorośli właściwej (Vitis vinifera). Mieszańce te zadowolą zarówno plantatora, jak i działkowca-amatora.

FOT. 1. OWOCE DOMIANY WOSTORG


Proponowany w tabeli zestaw mieszańców to wynik mojej kilkunastoletniej pracy nad winoroślą. Z wcześniej wytypowanych kilkuset odmian sprowadziłem do kraju i sprawdziłem w co najmniej kilkuletniej uprawie w rejonie Jasła około 200. W 1994 roku zrezygnowałem ostatecznie z dalszej obserwacji tych wywodzących się z gatunku Vitis vinifera. Większość z proponowanych do rozpowszechniania mieszańców potwierdza swoją przydatność również w pozostałych rejonach Polski i znajduje się w ofercie wielu polskich szkółkarzy. Lista mieszańców może być w przyszłości uzupełniona także o krzyżówki rodzimej hodowli. Niektóre z polskich odmian zapowiadają się bardzo interesująco, ale są jeszcze zbyt mało sprawdzone, aby już teraz proponować je do rozpowszechniania.

FOT. 2. OWOCE ODMIANY FESTIVEE



Odmiany deserowe
Do towarowej uprawy pod osłonami najlepiej nadają się w polskich warunkach Arkadia, Frumoasa Albae i Wostorg (fot. 1), a z odmian ciemnoowocowych — Kodrianka i Festivee (fot. 2). Odmiany te mają owoce o najwyższej wartości handlowej. Trochę mniejsze, ale najbardziej aromatyczne owoce ma Muskat Letni. Do amatorskiej uprawy polowej warto polecić z wcześniejszych odmian — V 68021 i Agat Doński, a z późniejszych — Alden, a także Festivee. Z uprawianych w Polsce beznasiennych odmian za najlepszą uważana jest obecnie Einset Seedless. Mniejsze, ale bardzo smaczne owoce — również beznasienne — posiadają Prim i Nero. W cieplejszych rejonach naszego kraju, bez konieczności okrywania krzewów na zimę, można uprawiać: Einset Seedless, V 68021, Alden i Festivee. (Charakterystyka odmian deserowych znajduje się w tabeli.)

Roman Myśliwiec prowadzi w Jaśle winnicę GOLESZ