Numer 10/2005
Rola Polski jako producenta owoców borówki wysokiej szybko rośnie. W 2004 roku zarówno wielkość produkcji z polskich plantac-ji, jak i ich szacunkowy areał sprawiły, że nasz kraj uplasował się na drugim miejscu w Europie.
Spotkanie producentów borówki w Holandii
O rosnącym znaczeniu Polski jako dostawcy owoców borówki wysokiej na europejskie rynki świadczą dane zebrane podczas European Blueberry Growers Meeting — spotkania przedstawicieli krajów mających największe znaczenie w produkcji tego gatunku w Europie, które tym razem odbyło się w okolicy Venlo w Holandii.
Szacuje się, że w 2004 roku areał upraw borówki w naszym kraju wynosił około 1500 ha, czyli tyle samo, co w Niemczech. Uwagę należy jednak zwrócić także na prognozy dotyczące kolejnych lat. Otóż, o ile w 2005 roku areał upraw borówki wysokiej w Niemczech prawdopodobnie zwiększy się o 100 ha, to w Polsce przyrost ten wyniesie około 200 ha, co da nam pierwszą pozycję na kontynencie.
Polskie plantacje to zazwyczaj młode nasadzenia i w związku z tym poziom plonów nadal odbiega od rezultatów osiąganych przez naszych zachodnich sąsiadów. Szacuje się, że w 2004 roku zebrano w Polsce 3750 ton owoców. Pod tym względem ustępowaliśmy tylko Niemcom, gdzie z takiego samego areału zebrano 8000 ton. Młody wiek nasadzeń już w niedalekiej przyszłości sprawi jednak, że także pod względem wielkości plonów Polska wysunie się na pozycję lidera. Niemieccy producenci szacują, że — mimo wzrostu areału — wielkość produkcji w kolejnych latach będzie w granicach 7000–8000 ton. Natomiast w Polsce należy spodziewać się szybkiego wzrostu plonów wraz z wchodzeniem kolejnych plantacji w pełnię owocowania.
Powierzchnia plantacji borówki wysokiej i wielkość zbiorów owoców w liczących się w produkcji tego gatunku krajach europejskich
(dane szacunkowe opracowane przez uczestników spotkania)
Rośnie odpowiedzialność polskich plantatorów za sytuację na rynku
Wraz ze wzrostem produkcji, a więc i podaży owoców borówki wysokiej na rynku europejskim, należy spodziewać się stabilizacji cen, a nawet ich spadku. Kwestia ta była obszernie dyskutowana w czasie spotkania w Holandii. Przedstawiciele wszystkich krajów byli zgodni, że jedynym rozwiązaniem zapewniającym bezpieczną i bezkonfliktową koegzystencję poszczególnych producentów na unijnym rynku jest szeroka współpraca na rzecz promocji spożycia owoców borówki wysokiej w poszczególnych krajach.
Wzrost konsumpcji pozwoliłby na zagospodarowanie nadwyżek produkcyjnych w przyszłości, a co za tym idzie, na utrzymanie ceny owoców na poziomie zapewniającym opłacalność uprawy.
Pierwsze działania promocyjno-marketingowe zostały podjęte w 2004 roku w Anglii i w Holandii, gdzie dzięki standardowym narzędziom public relations (materiały dla prasy, konferencje prasowe, itp.) udało się doprowadzić do zwiększonego zainteresowania klientów tym produktem, a tym samym wyraźnie zwiększyć sprzedaż.
Wraz ze wzrostem roli i znaczenia naszego kraju jako producenta rośnie także odpowiedzialność za sytuację na europejskim rynku. Pierwsze kroki zostały już podjęte. W czerwcu 2005 roku Stowarzyszenie Plantatorów Borówki Amerykańskiej uruchomiło stronę internetową (www.borowka.org). Znajdują się na niej informacje dotyczące uprawy krzewów i wykorzystania owoców. Należy mieć nadzieję, że w przyszłości strona ta będzie platformą jednoczącą plantatorów i popularyzującą borówkę wysoką wśród konsumentów. Także plantatorzy starają się na własną rękę podejmować działania o charakterze edukacyjnym. Wydaje się jednak, że nic nie zastąpi profesjonalnego, ogólnoeuropejskiego podejścia do tej kwestii.
W Venlo zostały podjęte w tej kwestii pierwsze decyzje. Na początek uczestnicy spotkania uzgodnili, że będą wymieniać się materiałami promocyjnymi powstającymi w poszczególnych krajach. Pozwoli to ujednolicić prowadzone działania oraz zmniejszyć koszty — kampania holenderska przygotowana we współpracy z profesjonalną agencją PR kosztowała około 40 000 euro.
Kwota ta na pierwszy rzut oka może wydawać się duża, jednak warto podkreślić, że już niewielki udział finansowy poszczególnych plantatorów może przyczynić się do wzrostu średniej ceny w sezonie na przykład o 50 groszy/kg, co przy szacowanych zbiorach w Polsce na poziomie 3750 ton daje wzrost przychodu o ponad 1 800 000 złotych.
Możemy liczyć na doświadczenia innych
Europejska współpraca w zakresie uprawy i promocji konsumpcji owoców borówki wysokiej ma też ten atut, że pozwala korzystać z doświadczeń innych krajów. Swoje zainteresowanie i wsparcie zadeklarowali także producenci borówki amerykańskiej z Ameryki Południowej, którzy we wzroście konsumpcji w Europie widzą możliwość dostarczania swoich owoców w sezonie zimowym. Jednym słowem, zacieśnianie współpracy opłaci się wszystkim.