• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 10/2005

OKIEM DORADCY

  • W rejonie Radomia wiele problemów w tym roku mieli producenci uprawiający fasolę szparagową pod osłonami. Długo utrzymująca się niska temperatura spowodowała opóźnienie kwitnienia i zawiązywania strąków. W takich warunkach tworzyły się niekształtne, krótkie strąki. Należy pamiętać, iż fasola najlepiej rośnie i tworzy strąki w temperaturze 16–30°C (optymalna powyżej 20°C). Wiosenne chłody spowodowały, że na plantacjach, na których nie stosowano nitraginy, bardzo słabo tworzyły się lub w ogóle nie powstawały brodawki korzeniowe (tworzone są one przez bakterie wiążące azot z powietrza). Wskutek tego rośliny były niedożywione azotem i tworzyły krótkie, krzywe strąki. Dobre wyniki uzyskano prowadząc raz w tygodniu fertygację saletrą wapniową. W wielu gospodarstwach, w których tunele stoją na glebach nieprzepuszczalnych, zlewnych, na fasoli wystąpiła zgorzel podstawy łodyg wywołana przez Fusarium oxysporum. W tunelach tych należy dokładnie usunąć wszystkie resztki roślin i wprowadzić odpowiedni płodozmian.

W jesiennej uprawie fasoli szparagowej pod osłonami częste były problemy z szarą pleśnią. Należy pamiętać, że zbyt wysokie nawożenie azotem (fot.) przyczynia się do nadmiernego wzrostu roślin i wydelikacenia tkanek, co również prowadzi do zwiększenia podatności roślin na szarą pleśń. W trakcie uprawy należy co najmniej dwukrotnie podwiązywać rośliny, aby poprawić jej przewietrzanie, tym samym zmniejszyć wilgotność powietrza wokół roślin. Przy pochmurnej pogodzie i opadach trzeba zapobiegawczo opryskiwać plantację co 7 dni środkami: Amistar 250 SC, Ronilan 500 SC, Rovral Flo 255 SC lub Sumilex 500 SC. Wyżej wymienione preparaty mają od 3 do 7 dni karencji. W gospodarstwach ekologicznych zapobiegawczo stosuje się Grevit 200 SL, niemający karencji.

  • W tym sezonie wiele plantacji kapusty pekińskiej zostało założone na niewłaściwych stanowiskach — szczególnie często problemy z właściwym wyborem stanowis­ka dla tej uprawy mieli początkujący producenci. Byli również i tacy, którym po analizie gleby odradzaliśmy uprawę kapusty pekińskiej, ze względu na zbyt kwaśny odczyn gleby. Wynikiem zbyt niskiego pH gleby było niezawiązanie główek kapusty pekińskiej, podłużne pękanie i ordzawienia nerwów liści, powstawanie "tipburn" (brązowienie liści zwijających główkę). Na glebach kwaś­nych, o pH poniżej 5, nawet regularne opryskiwanie roś­lin saletrą wapniową niewiele pomagało. Stąd wniosek, że na plantacjach towarowych nie warto eksperymentować, gdyż zbyt drogo to kosztuje. Wracając do "tipburn", to zaburzenie fizjologiczne po zbiorze już się nie rozwija, lecz może wówczas nastąpić wtórna infekcja główek przez bakterie powodujące mokre gnicie wnętrza.
  • Październik to czas zbioru większości warzyw korzeniowych i kapustnych przeznaczonych do przechowywania. Trwałość przechowalnicza w dużym stopniu zależy od odmiany. Najlepsze do długiego przechowywania są odmiany późne, o długim okresie spoczynku. Kapusta biała do przechowywania powinna mieć główki bardzo zwięzłe o masie około 2–3 kg i ciemnozielonym zabarwieniu liści, utrzymującym się przez cały okres przechowywania.
  • Również czynniki agrotechniczne wpływają na jakość warzyw i ich wartość przechowalniczą (gleba, zmianowanie, nawożenie, nawadnianie, ochrona roślin). Najlepsza jest jakość marchwi (smak, aromat) na glebach piaszczysto-gliniastych. Wysokie plony kapusty, o dob­rej trwałoś­ci przechowalniczej, można uzyskać na glebach dostatecznie żyznych i odpowiednio wilgotnych. W uprawie warzyw przeznaczonych do długotrwałego przechowywania szczególnie ważne jest prawidłowe zmianowanie. Warzywa korzeniowe (marchew, pietruszka, selery) należy uprawiać na tym samym polu nie częściej niż co 4 lata, unikając stanowisk po roślinach selerowatych i kapustowatych, aby zabezpieczyć się przed porażeniem roślin przez nicienie — guzaka północnego i szpilecznika baldasznika. Powodują one rozwidlanie się korzeni spichrzowych i wytwarzanie dużej liczby korzeni bocznych. Porażone przez nicienie korzenie marchwi, pietruszki i selera nie nadają się do przechowania. Kapusty nie należy uprawiać na glebach zakwaszonych i podmokłych. W przypadku wystąpienia kiły kapusty trzeba zachować co najmniej 4–5-letnią przerwę w uprawie na danym polu roślin z rodziny kapustowatych.

 

  • Nadmierne nawożenie azotem, a zwłaszcza zbyt późne nawożenie pogłówne tym pierwiastkiem wpływa na pogorszenie jakości przechowalniczej warzyw. Również nadmierne nawadnianie pod koniec wegetacji wpływa ujemnie na wartość przechowalniczą. Ważna jest również pogoda podczas zbioru. Najlepiej, aby warzywa były zbierane w czasie dłużej trwającej pogody bezdeszczowej, słonecznej. Warzywa korzeniowe powinny być dobrze wyrośnięte, zdrowe, nieuszkodzone. Mechaniczne uszkodzenia powstające podczas zbioru, transportu i załadunku obniżają wartość przechowalniczą warzyw — uszkodzonych nie powinno się przeznaczać do przechowywania. W okresie od zbioru do włożenia warzyw korzeniowych do kopca czy przechowalni ewentualne otarcia korzeni powinny ulec zabliźnieniu. Najszybciej następuje to w temperaturze 10–14°C i wilgotności względnej około 90%.
  • W bieżącym roku dużo plantacji marchwi porażone było przez alternariozę. Marchwi, której nać była porażona, nie powinno się przechowywać. W czasie zbioru na korzeniach nie ma widocznych zmian, pojawiają się one dopiero podczas przechowywania — są to brunatnoczarne, suche, wklęsłe plamy. Na plantacjach marchwi przeznaczonej do przechowania, od czasu pojawienia się pierwszych plam na liściach należy rozpocząć opryskiwanie roślin co 7–10 dni, aż do okresu zbiorów. Do ostatnich zabiegów można użyć środków Amistar 250 SC lub Fungaflor 200 EC, mających 3 dni karencji.
  • Główki kapusty do przechowywania powinny być wycinane ręcznie i po osuszeniu i usunięciu zbędnych liści ułożone bezpośrednio w skrzyniopaletach, które są przewożone do komór chłodniczych lub przechowalni. Postępując w ten sposób zachowuje się znajdujący się na liściach woskowy nalot, który skutecznie chroni kapus­tę przed porażeniem przez patogeny i wysychaniem. Nie wolno umieszczać w przechowalni kapusty porażonej przez choroby. Występowanie szarej pleśni w przechowalni powoduje duże ubytki oraz wpływa na bardzo szybkie przejrzewanie kapusty. Plantacje tego warzywa przeznaczone do przechowywania powinny być przed zbiorem oprys­kiwane zapobiegawczo przeciwko szarej pleśni. Zaleca się 2 lub 3 zabiegi — na miesiąc, 10 dni i nie później niż 3 dni przed zbiorem. Do ostatnich zabiegów może być używany Mythos 300 SC lub Teldor 500 SC czy Grevit 200 SL. Do wcześniejszych zabiegów polecany jest również Rovral Flo 255 SC. Również główki kapusty uszkodzone przez wciornastki nie nadają się do przechowywania, gdyż powstałe wskutek żerowania tych szkodników maleńkie narośla brązowieją i obniżają wartość handlową kapusty.
  • Warzyw korzeniowych, które przemarzły w polu (przed lub po wykopaniu), nie można przeznaczać do długotrwałego przechowywania. Już temperatura –1,4°C powoduje zamarzanie korzeni marchwi. Najbardziej odporna na krótkotrwałe przymrozki jest kapusta. Główki kapusty wytrzymują w polu spadki temperatury nawet do –5°C. Kapustę taką możemy zbierać po rozmarznięciu i przechowywać bez większych strat. Kapustę, która była narażona na kilkakrotne zamarzanie i odmarzanie, lepiej jednak przeznaczyć do bezpośredniej sprzedaży, gdyż jej przechowywanie może być ryzykowne.