Opakowania zbiorcze i jednostkowe

Wdrażanie certyfikatów EUREPGAP czy HACCP — coraz częstsze w dużych gospodarstwach ogrodniczych — wymusza, między innymi, poszukiwanie nowych opakowań, które można w łatwy sposób myć i odkażać, a takich wymagań nie spełniają popularne dotychczas drewniane skrzynki i skrzyniopalety (nie ma środków do dezynfekcji drewna). Również duże zakłady przetwórcze wymagają już od swoich dostawców używania opakowań plastikowych — palet i skrzyniopalet.

Skrzyniopalety 'agribox Hi Volume' prezentowane przez firmę Elkap mają perforowane dno i ścianki, co umożliwia łatwy przepływ powietrza w trakcie przechowywania. Pojemniki w wymiarze palety przemysłowej 1200 x 1000 x 760 mm mogą pomieścić około 300 kg owoców. Dużą ich zaletą jest wyprofilowanie dna umożliwiające stawianie pojemników jeden na drugim (fot. 1), bez ryzyka przewrócenia całej kolumny i dające znaczną oszczędność miejsca w chłodni. Ponieważ są lekkie — ważą 37 kg — można łatwo nimi manewrować w sadzie, bez konieczności używania ładowaczy.

Fot. 1. Dzięki takiemu wyprofilowaniu skrzyniopalety firmy Elkap
mogą być bezpiecznie piętrzone

Firma Schoeller Arca Systems, oprócz całej gamy skrzynek, prezentowała składane Big Boxy (skrzyniopalety). Są one wykonane z polietylenu o podwyższonej gęstości — HDPE, dzięki czemu są odporne na działanie zarówno niskiej (do –40°C), jak i wysokiej temperatury (+80°C). Możliwość składania na czas transportu pustych opakowań pozwala zaoszczędzić na przestrzeni ładunkowej, co jest szczególnie ważne przy transporcie na dalsze odległości. Przy uszkodzeniu tych pojemników można wymieniać poszczególne ich elementy, bez konieczności wyrzucania całej skrzyniopalety. Na podobnych zasadach opiera się budowa standardowych skrzynek składanych.
W ofercie firmy są także proste wózki to transportu zarówno tradycyjnych skrzynek, jak i skrzyniopalet. Skrzyniopalety oferowane przez Bekuplast, o wymiarach 1200 x 1000 x 780 mm mogą być wstawiane jedna w drugą, co pozwala na ograniczenie powierzchni potrzebnej do transportu pustych pojemników. W ofercie firmy znajdują się także skrzyniopalety i skrzynki składane, produkowane metodą wtrysku wodnego, dzięki czemu mają zwiększoną wytrzymałość mechaniczną. Redukcja objętości w stanie pustym do 79% pozwala na sprawne rozwiązania logistyczne.

Nowe skrzynki typu "G" oferowane przez ERG-Łaziska w czterech różnych wymiarach są tak skonstruowane, że możliwe jest piętrowe układanie w jednej kolumnie różnych ich rodzajów. Wykonane z polietylenu HDPE są wytrzymałe i odporne na działanie niskiej oraz wysokiej temperatury. Ażurowa konstrukcja pozwala na szybkie ociekanie wody, a uchwyty dopasowane są do mechanicznego piętrzenia skrzynek na paletach.

Spośród opakowań kartonowych prezentowanych przez firmę Opak wyróżniały się dwie grupy (fot. 2). Pierwszą z nich są pudła kartonowe o nośności 6 kg i 12 kg, wykonane z tektury pięciowarstwowej z domieszką celulozy, dzięki czemu odporne są na działanie wilgoci. Dodatkowo falista warstwa pudła pomiędzy ściankami jest chemoutwardzalna, co nadaje im większą sztywność i wytrzymałość. Druga — to opakowania teleskopowe, wkładane jedno w drugie, z tektury trzywarstwowej. Wszystkie takie opakowania mogą być wykonane z tektury białej lub makulaturowej, także (na życzenie odbiorcy) z kolorowym nadrukiem.

Fot. 2. Opakowania kartonowe prezentowane przez firmę Opak

Przygotowanie do wysyłki

Kompletowany na paletach towar musi być tak zabezpieczony, aby kolumny skrzynek czy innych opakowań jednostkowych nie mogły zmieniać swojego położenia czy się przewrócić. Można to uzyskać owijając palety siatkami, taśmami polipropylenowymi lub poliestrowymi.

Oferowana przez firmę IRM siatka ElastiNet^® wykonana jest z polietylenu 'reflex action' (siatka rozciągliwa, po rozciągnięciu zachowuje swoje parametry i wytrzymałość), ma minimalną rozciągliwość 10% (realna rozciągliwość zawiera się przedziale 14–17%*) oraz bardzo wysoką wytrzymałość — nawet przy kilku tylko nawinięciach. Owijanie ładunków może odbywać się ręcznie lub mechanicznie. Przy ręcznym owijaniu wygodniejsza w użyciu jest siatka typu Flex-net^® o minimalnej rozciągliwości 30% (robocza rozciągliwość 40–47%). Dzięki swej większej rozciągliwości jest to siatka bardziej "przyjazna" dla tych, którzy owijają ładunki ręcznie, a dobre przyleganie powoduje, że sprawdza się przy owijaniu ładunków o nieregularnych kształtach (produkty w workach) czy niekompletnych. Zastosowanie każdej z siatek eliminuje konieczność używania narożników kartonowych.

Strapmet prezentował siatkę Paknet produkowaną przez firmę Defalin, wykonaną z polietylenu HDPE, która umożliwia "oddychanie ładunku", zabezpieczając go jednocześnie przed przemieszczaniem. Może być wykorzystywana przy owijaniu ręcznym i mechanicznym, rozciągliwość siatki wynosi 20%.

Inną metodą zabezpieczenia ładunku jest użycie taśm poliestrowych i polipropylenowych. Pokazała je, łącznie z techniką stosowania, firma Izipak. Taśmy polipropylenowe mają mniejszą wytrzymałość i są podatne na działanie niskiej oraz wysokiej temperatury, stąd wykorzystuje się je przy krótkotrwałym składowaniu i transporcie. Taśmy poliestrowe, chociaż znacznie droższe, są bardziej wytrzymałe. Stosując te zabezpieczenia można użyć bindownic (zszywaczy — fot. 3). Najprostsze tego typu urządzenia zczepiają taśmy za pomącą zapinek.

Fot. 3. Urządzenia do spinania palet prezentowane przez firmę Izipak

O wiele większy naciąg i wytrzymałość taśm uzyskuje się dzięki aparatom typu Cyklop. Urządzenie CB130 może być obsługiwane jedną ręką, wyposażone jest w trzy pokrętła pozwalające na dostosowanie siły naciągu, czasu zgrzewania i trybu pracy (ręczny lub automatyczny). Cyklop CHT 300 pozwala już na uzyskanie znacznie silniejszych naciągów, umożliwiając zabezpieczanie ładunków o wadze ponad 2000 kg.

Na stoisku firmy Strapex (fot. 4) można było obejrzeć podobne urządzenia. Zszywacz Strapex STB 63, w którym siła naciągu wynosi 400–2000 N, a zgrzewanie sterowane jest elektronicznie, umożliwia zliczanie cykli pracy, dzięki czemu możliwa jest kontrola pracowników. Urządzenie jest odporne na uszkodzenia mechaniczne, przystosowane jest do pracy z taśmami o szerokości 12–16 mm i grubości 0,5–1 mm. Produkt tej samej firmy — STB 61 przeznaczony jest dla bardzo delikatnych towarów. Możliwe jest zgrzewanie taśmy nawet z zerowym naciągiem (0–700 N), co może być korzystne przy zabezpieczeniu, na przykład, pustych pudeł kartonowych. Zgrzewane taśmy są bardzo wytrzymałe (w miejscu łączenia wytrzymałość wynosi 80% wytrzymałości taśmy), a jednocześnie bardzo proste jest ich zdejmowanie — wystarczy w tym celu pociągnąć za spodnią część taśmy pod miejscem zgrzania.

Fot. 4. Na stoisku firmy Strapex Zbigniew Figas prezentował, jak mogą być wykorzystane urządzenia tej firmy

Firma NNZ oferująca materiały do pakowania jednostkowego warzyw i owoców — woreczki, siatki, folie, tekturowe tacki — prezentowała po raz pierwszy etykiety typu "oval clip to clip". Przy opakowaniach z siatki raszlowej, polietylenowej tego typu oznakowanie produktu jest dobrym nośnikiem reklamy dla dostawcy, jednocześnie pełni praktyczną funkcję, gdyż pozwala na łatwy transport przez klientów (fot. 5). Do zamieszczenia takich etykiet wystarcza zwykła klipsownica. W ofercie firmy jest również folia absorbująca wilgoć, ale umożliwiająca wymianę gazową. Zastosowanie, na przykład, folii zielonej przy pakowaniu brokuła podkreśla jego zieloną barwę.

 
Fot. 5. Opaski typu "oval clip to clip" mogą stanowić ciekawy nośnik reklamowy

Identyfikacja i oznakowanie

Wśród wystawców na poznańskim Taropaku nie zabrakło także firm oferujących systemy identyfikacji i kodowania produktów, w tym także przeznaczonych dla gospodarstw ogrodniczych. Ciekawą propozycją był system RFID** promowany przez firmę Optidata, który pozwala na bezdotykowe odczytywanie informacji o produkcie. Zczytywanie informacji zawartych w tagach — różnego kształtu nośnikach umieszczanych wewnątrz palety odbywa się za pomocą urządzenia Jett^®RFID (fot. 6). System ten może być bardzo przydatny przy przygotowywaniu dużych wysyłek i kompletacji zamówień, a jego przyjęcie przez dużych odbiorców (np. sieci supermarketów) będzie wymuszało także wdrożenie systemu przez producentów warzyw i owoców.

Fot. 6. Tagi i urządzenia do ich wykrywania pozwalają na szybką identyfikację dużych partii produktu fot. 1–6 M. Podymniak

W ofercie firmy Aska na uwagę zasługiwały dwa modele drukarek kodów kreskowych i etykiet. EZ-1000 to proste w obsłudze urządzenie umożliwiające drukowanie na etykietach papierowych, przywieszkach, paragonach i folii. Dzięki możliwości połączenia z komputerem możliwe jest projektowanie etykiet. EZ–2000 przeznaczone może być dla większych gospodarstw, jego wydajność to około 10 000 nadruków na dobę. Nadruk termotransferowy lub termiczny bezpośredni, może być wykonany na różnego typu nośnikach.

Firma Selmar oferuje kompletne systemy łączności bezprzewodowej i systemy automatycznej identyfikacji oparte na kodach kreskowych. Przykładem ich wykorzystania jest system wdrożony w firmie Sadpol, pozwalający na kontrolę i organizację pracy. Każdy pracownik w firmie wyposażony jest w kartę identyfikacyjną z kodem kreskowym, a osoba odpowiedzialna za daną grupę pracowników — w terminal kodów kreskowych. Czas pracy i wydajności pracowników są wczytywane do terminalu i przekazywane do pamięci komputera, dzięki czemu możliwa jest szczegółowa kontrola pracy.

** System RFID (ang. Radio Frequency IDentification) polega na zapisie informacji na różnego rodzaju nośnikach — nazywanych tagami — i odczytywaniu ich za pośrednictwem fal radiowych. Tagi mogą mieć formę niewielkich "pastylek", różnego rodzaju etykiet czy kartoników. Zapis, w zależności od rodzaju nośnika, może być jednokrotnie lub wielokrotnie zmieniany i przechowywany przez okres 10 lat. Obecnie cena najtańszych radiowych etykiet wynosi 25 centów. Najważniejszą cechą systemu RFID jest możliwość odczytywania informacji zawartych w tagach na odległość. Tagi ukryte w dużych partiach towaru (np. w palecie z owocami czy skrzynkach z warzywami) pozwalają na łatwą i szybką identyfikację produktu
i ułatwiają systemy ich magazynowania.