Wymagania świetlne

Są one duże u słoneczników. Młode rośliny do fazy 4 lub 5 par liści powinny być uprawiane w warunkach dnia długiego (16–17 godz.). Większość współczesnych odmian przeznaczonych do uprawy na kwiaty cięte to rośliny krótkiego dnia o ilościowej (fakultatywnej) reakcji fotoperiodycznej. Oznacza ona, że w warunkach krótkiego dnia (mniej niż 11 godzin na dobę) można uzyskać bardziej równomierny wzrost i kwitnienie roślin, redukcję długości pędów, także większą liczbę pąków bocznych oraz skrócenie okresu produkcji o 7–14 dni. Przy jeszcze krótszym dniu kwiatostany są mniejsze. Dzień krótki (10–11-godzinny) powinien być utrzymywany przez 3 lub 4 tygodnie tylko przy uprawie odmian późnych. Zaleca się, aby fazą końcową uprawy (rozwoju pąków kwiatostanowych) był dzień długi. Zaciemnianie powinno być ukończone na 2, 3 tygodnie przed planowanym terminem sprzedaży. Gdyby krótki dzień trwał do końca uprawy, rośliny rosłyby słabo, a koszyczki formowałyby tylko jeden okółek kwiatów języczkowatych.

Doświetlanie asymilacyjne wysokociśnieniowymi lampami sodowymi w okresie niedoboru światła zapewnia pełny rozwój roślin bez zniekształceń.
W przypadku produkcji rozpoczynającej się od wysiewów na początku roku (w 2. tygodniu roku) może to skrócić czas uprawy o 4–7 dni i pozwala uzyskać rośliny najlepszej jakości. Koszty doświetlania są jednak znacznie większe niż korzyści płynące z tego rodzaju zabiegu, toteż z reguły nie jest on stosowany.

Optymalna temperatura

Przy produkcji rozsady zalecane jest 20–24°C. W późniejszej fazie uprawy powinno się obniżyć temperaturę do 16–20°C, choć słoneczniki mogą rosnąć w zakresie od 15°C do 35°C.
W uprawie zimowej, gdy temperatura spada niekiedy poniżej 10°C, rozwój roślin często jest opóźniony. W optymalnych warunkach wysoka temperatura wydaje się odgrywać większą rolę w kwitnieniu niż okresy oddziaływania światła, chociaż oba czynniki są bardzo ważne dla rozwoju kwiatów słonecznika. Wyższa temperatura i dłuższy dzień (w okresie od maja do czerwca) powodują, że kwitnienie roślin rozpoczyna się szybciej niż przy niskiej temperaturze i krótszym dniu (marzec–kwiecień). Efektem szybszego rozwoju pąków w wyższej temperaturze jest ograniczenie wzrostu wegetatywnego i skrócenie łodygi. Z kolei wcześniejszy wysiew nasion i uprawa słoneczników w niższej temperaturze powodują opóźnienie kwitnienia, ale rośliny mają dłuższe łodygi.

Wymagania wodne

Są one duże w okresach krytycznych, to jest w czasie kiełkowania nasion i wzrostu pędów słonecznika do wysokości 30–40 cm. Należy wtedy podlewać rośliny często oraz obficie. Potem utrzymuje się wilgotność podłoża na umiarkowanym poziomie. Rezultatem zbyt obfitego nawadniania w tym drugim okresie jest opóźnienie kwitnienia i silny wzrost organów wegetatywnych, co może prowadzić do przewracania się roślin. Z kolei każdorazowe przesuszenie słoneczników prowadzi do powstawania wyraźnych uszkodzeń na liściach. Najwygodniej nawadniać plantację za pomocą linii kroplujących typu T-tape, rozkładając je po jednej przy każdym rzędzie roślin na zagonach.

Nie należy spryskiwać liści roślin, ponieważ sprzyja to rozwojowi chorób, powstawaniu nekrotycznych plam i, w konsekwencji, liście trzeba usuwać.

Podłoże i nawożenie

Do uprawy słonecznika najlepiej nadają się gleby żyzne, próchniczne i przepuszczalne. Wymagania pokarmowe roślin są wprawdzie duże, ale należy unikać dużych jednorazowych dawek azotu (zwłaszcza w formie azotanowej), które spowodowałyby nadmierne wydłużanie się pędów, tworzenie dużych liści, zbyt grubych łodyg, a w skrajnych sytuacjach — również zmniejszenie średnicy kwiatostanów. Do chwili wytworzenia pąków kwiatostanowych rośliny powinny otrzymać 10–15 g N na metr kwadratowy uprawy.

Podczas uprawy słoneczników trzeba zwracać szczególną uwagę na nawożenie potasem i magnezem. Ważne są proporcje poszczególnych makroelementów, zwłaszcza azotu i potasu (N : K = 1 : 1,5). Niedobory potasu najszybciej uwidoczniają się na starszych liściach, w postaci początkowo punktowej chlorozy przechodzącej w brązowe plamy, a następnie nekrozy rozszerzającej się od krawędzi liścia. W razie niedoboru potasu, a także w czasie formowania pąków kwiatostanowych i ich rozwoju, korzystne jest kilkakrotne nawożenie roztworami siarczanu lub azotanu potasu o stężeniu 0,1–0,2%.

Wśród mikroelementów największe znaczenie mają bor i molibden. Symptomy ich niedoboru mogą się nasilać przy uprawie w zbyt kwaśnym podłożu. Odczyn gleby powinien być utrzymywany na poziomie pH 6–6,5. Objawami braku boru są pomarszczone i pożółkłe miejsca między nerwami liści. Natomiast niedobór molibdenu powoduje żółto-zielone przebarwienia na liściach, które są zgięte, jak łyżka. Ponadto na brzegu blaszki liściowej pojawiają się nekrozy i jasnobrązowe plamy. Zaleca się dolistne podanie roztworu boraksu (0,4%), molibdenianu sodu (0,05%) lub molibdenianu amonu (0,02%), aby zapobiec wymienionym objawom.

Sadzenie roślin

Największe znaczenie ma uprawa słoneczników pod osłonami jako przyspieszona na kwitnienie od lutego do maja oraz opóźniona — na kwitnienie od września do listopada.

Słoneczniki uprawia się przede wszystkim na zagonach gruntowych. Rozstawa ma istotny wpływ na wielkość kwiatostanów. Zalecana gęstość sadzenia słoneczników jest różna — od 9 do 64 roślin na m² (w rzędach 5–30 cm, między rzędami 20–80 cm) — i zależy od charakteru wzrostu odmiany, miejsca produkcji i oczekiwanego efektu. Odmiany rozgałęziające się (np. 'Soraya'), zwłaszcza te, u których pędy boczne są silne i wyrastają w dolnej części łodygi, powinny być sadzone w większych odstępach (10–20 roślin/m²). W przypadku silnie rosnących odmian jednopędowych, o dużych koszyczkach (np. 'Fullsun'), wskazane jest większe zagęszczenie roślin. W uprawie na kwiaty cięte duże kwiatostany nie są bowiem pożądane, zwłaszcza że ich trwałość jest krótsza niż drobniejszych. Słoneczniki pod osłonami tworzą zwykle mniejsze liście i są niższe niż uprawiane w polu. Z tego względu w szklarniach i tunelach foliowych praktykuje się większą gęstość nasadzeń, zwłaszcza że można tym samym oszczędzić miejsca. Najczęściej na metrze kwadratowym sadzi się 48 roślin odmian jednopędowych, szczególnie gdy kwitnienie przypada na okres dobrych warunków świetlnych — przy uprawie na czerwiec, lipiec czy wrzesień, październik.

'Ikarus'

Wskazana jest konstrukcja wspierająca, najczęściej w postaci siatki chryzantemowej. U niektórych odmian mających tendencję do tworzenia pędów bocznych (np. 'Sonja') zazwyczaj celowe jest przycinanie pędów nad 5. parą liści. Zabieg ten pozwala zwiększyć plon, ale opóźnia kwitnienie.

Zbiór kwiatów i ich trwałość

Najwcześniejsze odmiany zakwitają po 8, a najpóźniejsze — po 25 tygodniach od wysiewu. W pełni wykształcone kwiatostany ścina się z odcinkiem pędu długości 100 cm. U odmian wykształcających pyłek — wówczas, gdy pylą 2 lub 3 okółki kwiatów rurkowatych. Po zbiorze usuwa się większość liści pozostawiając dwa lub trzy z nich — te najbliższe kwiatostanu. Zabieg ten zmniejsza transpirację i wyraźnie poprawia trwałość kwiatów ciętych, która skorelowana jest z długością pędów (im dłuższe pędy, tym trwalsze). Należy możliwie szybko umieścić pędy w wodzie, najlepiej w chłodnym pomieszczeniu. Często zalecane krótkotrwałe (10-sekundowe) włożenie do wrzątku końcówek pędów obniża trwałość o 1 lub 2 dni. Przed skierowaniem kwiatów do sprzedaży wskazane jest kondycjonowanie ich w roztworze preparatu przeznaczonego dla roślin niewrażliwych na etylen (np. Chrysal CVB). Także użycie kwasu cytrynowego (150 mg/l) zwiększa trwałość kwiatów ciętych, która średnio, dla niekondycjonowanych kwiatów ciętych słonecznika, wynosi około 7–11 dni, a dla kondycjonowanych jest o 3–4 dni dłuższa. Najtrwalsze kwiatostany (trwałość 14 dni) tworzy odmiana 'Sunrich Orange'.

Choroby i szkodniki

Słonecznik bywa porażany przez choroby grzybowe — mączniaka prawdziwego, mączniaka rzekomego, septoriozę lub szarą pleśń. Groźne mogą też być choroby bakteryjne wywołujące uwiąd roślin (czynnik sprawczy Agrobacterium tumefaciens) lub mokrą zgniliznę łodyg i kwiatostanów (Erwinia carotovora). Szkodniki pojawiające się w uprawach słoneczników to mszyce, mączlik szklarniowy, wciornastek kalifornijski i ślimaki.