• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 10/2006

BORÓWKA WYSOKA OD CZERWCA DO WRZEŚNIA (CZ. II)

W pierwszej części (HO 9/2006) przedstawiłem najważniejsze informacje związane z tradycyjną uprawą borówki wysokiej w gospodarstwie Sabiny i Grzegorza Nowaków w Wojniczu koło Tarnowa. Poniżej przedstawiam doświadczenia plantatorów z uprawą tej rośliny w tunelu foliowym na przyspieszony zbiór owoców.

W 2004 roku Sabina i Grzegorz Nowakowie zdecydowali się sprowadzić z Francji konstrukcję pod zblokowany tunel foliowy o powierzchni uprawowej 1 ha (fot. 1). Tunel wyposażono w poduszkę powietrzną i komputer sterujący pracą wietrzników (fot. 2). Uprawa borówki wysokiej pod osłoną miała umożliwić przyspieszenie zbioru owoców (podobne rozwiązania podpatrzono na zachodzie Europy).


Fot. 1. Tunel foliowy o powierzchni 1 ha, w którym uprawia się borówkę wysoką


Fot. 2. Wietrzniki w tunelu sterowane są komputerowo

Przy słonecznej pogodzie i wysokiej temperaturze tunel opryskiwany jest środkiem Parasolex do cieniowania cieplarni, który zatrzymuje znaczną część promieniowania UV i zapobiega przegrzewaniu się wnętrza tunelu. Preparat ten nie wykrusza się, gdy folia "pracuje" i jest dla niej nieszkodliwy.

W tunelu posadzono odmiany 'Nui' (fot. 3) oraz 'Duke' (jako zapylacz). Ta pierwsza nie jest zbyt plenna, ale ma atrakcyjne owoce i polecana jest do uprawy w tunelach foliowych, ze względu na jej dużą wytrzymałość na wysoką temperaturę.


Fot. 3. Podstawową odmianą uprawianą w tunelu jest 'Nui'

Przed posadzeniem roślin glebę w tunelu przeorano wraz z 20-cm warstwą przekompostowanych trocin, następnie uprawiono glebogryzarką i wyrównano. Rośliny po posadzeniu zostały w rzędach dodatkowo obsypane trocinami. Na hektarze posadzono 7500 krzewów 3-letnich, w systemie pasowo-rzędowym naprzemianlegle. Ze względu na silny wzrost roślin, umocowano wzdłuż rzędów sznurki zabezpieczające pędy przed pokładaniem się na alejki robocze (fot. 4). Krzewy w takiej uprawie silnie rosną i zawiązują bardzo dużo pąków kwiatowych, dlatego — podobnie jak na tradycyjnej plantacji — konieczne jest skracanie pędów (fot. 5), najlepiej w trakcie ich wzrostu. Ze względów organizacyjnych pędy skraca się pod koniec zbioru owoców, wtedy też usuwa się nadmiar pędów pokładających się na podłożu. W celu poprawienia jakości owoców trzeba także usuwać w okresie kwitnienia borówki nadmiar kwiatów.


Fot. 4. Wzdłuż rzędów rozciągnięto plastikowe linki, które zapobiegają pokładaniu się pędów w alejkach roboczych


Fot. 5. Pędy silnie rosnące są skracane pod koniec zbioru owoców lub tuż po nim

Owoce z uprawy w tunelu można zbierać o ponad 3 tygodnie wcześniej niż z plantacji polowej. Zbierane w tym okresie borówki (u S. i G. Nowaków przypada on na czerwiec) to jedne z najdroższych na rynku owoców, a ich średnia cena w hurcie w tym roku wyniosła około 34 zł/kg. Tak drogich owoców w kraju sprzedaje się jednak niewiele — na rynku warszawskim tygodniowo maksymalnie do 150 kg, dlatego większość eksportowana jest na zachód Europy. Obserwując rynek europejski G. Nowak stwierdził jednak, że znacznie tańsze — o około 3 euro/kg — są owoce pochodzące np. z Hiszpanii czy Włoch. Obawia się więc, czy w kolejnych latach uda się utrzymać wysoką cenę towaru eksportowanego z jego plantacji.

Co więcej, zbiory owoców z uprawy w tunelu okazały się mniejsze niż zakładano. Rośliny borówki wysokiej, mimo nawadniania, nie wytrzymały bardzo wysokiej temperatury latem ubiegłego roku. Już po pierwszym sezonie uprawy konieczne okazało się usunięcie ponad 2000 uschniętych krzewów (fot. 6). Na ich miejsce posadzono rośliny z plantacji polowej. Ten rok był jeszcze gorszy, a w tunelu zamarło około 2500 roślin. Mimo kontaktów ze specjalistami zajmującymi się uprawą borówki wysokiej, trudno postawić prawidłową diagnozę zaistniałej sytuacji. Pan Grzegorz ma zarazem świadomość, że dopiero gdy uda się wyeliminować kłopoty z zamieraniem roślin w tunelu, będzie można uzyskać plon adekwatny do zainwestowanych pieniędzy.


Fot. 6. Zamierania roślin w tunelu — prawdopodobnie na skutek
zbyt wysokiej temperatury panującej latem

Pomimo problemów, uprawa roślin pod osłonami może dać, według właścicieli, pewny zbiór: rośliny nie przemarzają zimą, pąki kwiatowe nie cierpią od wiosennych przymrozków, a owoców nie niszczy grad. Dodatkowo, wczesny zbiór owoców powoduje, że gospodarstwo może nawiązać współpracę z wymagającymi odbiorcami.