• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 01/2007

DOBRY SEZON JABŁKOWY

W 2006 roku korzystny był przebieg skupu jabłek, a ceny atrakcyjne dla producenta. Wiosną (pod koniec sezonu sprzedaży jabłek ze zbiorów w 2005 r.) cena 1 kg jabłek dobrej jakości i nowych odmian przekraczała 2 zł. Cena jabłek wczesnych odmian wynosiła latem około 1,50 zł/kg.

Zbiory jabłek w Polsce w 2006 r. były nieco wyższe niż rok wcześniej. Szacuję, że wahały się od 2,2 do 2,3 mln ton, wobec 2,1 mln ton w 2005 roku. W roku 2005 zbiory w "starych" krajach Unii Europejskiej wynosiły 7 mln ton, a w 2006 r. były niższe o mniej więcej 0,5 mln ton. W minionym roku wyraźnie niższe były zbiory jabłek w Rosji, na Ukrainie, w Mołdawii i Bułgarii, a także w USA. W naszym kraju, mimo suszy w czerwcu i lipcu, zbiory jabłek były wyższe. A to głównie na skutek ciepłych deszczy w sierpniu, przedłużonych zbiorów (przyrost masy jabłek), a przede wszystkim zwiększenia powierzchni intensywnych sadów jabłoniowych. Gdyby w 2006 r. był normalny przebieg pogody — korzystny dla sadów jabłoniowych — zbiory jabłek mogłyby przekroczyć granicę 3 mln ton.

Przy zbiorach jabłek 2,2–2,3 mln ton ich zagospodarowanie może wynosić (w mln ton): jabłka przemysłowe do produkcji koncentratu — 1,1–1,2; jabłka deserowe do spożycia w kraju — 0,7–0,8; jabłka deserowe na eksport — 0,3–0,4.

Szacuję, że pod koniec listopada tylko w chłodniach zapasy jabłek wynosiły około 0,5 mln ton, tj. o około 150 000 ton więcej niż w roku 2005. Na wielkość zapasów największy wpływ miał przyrost pojemności obiektów przechowalniczych. W 2005 r. przybyło wiele nowoczesnych chłodni, w których przechowuje się głównie jabłka wysokiej jakości. W tym sezonie jakość przechowywanych jabłek jest zdecydowanie lepsza niż w poprzednim. Warto podkreślić, że w wielu "starych" krajach UE zapasy są znacznie szczuplejsze niż w listopadzie 2005 r. — o mniej więcej 12%.

Rosną ceny jabłek przemysłowych i deserowych zarówno w Polsce, jak i w wielu krajach zachodniej Europy. U nas już w październiku cena skupu jabłek przemysłowych (loco zakład) wahała się od 0,30 zł/kg do 0,35 zł/kg, a pod koniec listopada przekraczała 0,40 zł/kg. Były to ceny bardzo atrakcyjne dla producentów jabłek. Także w wielu innych krajach UE cena jabłek przemysłowych wzrosła z 0,08 euro/kg do 0,12 euro/kg. Podrożały również jabłka deserowe. U nas bezpośrednio po zbiorze, bez sortowania i pakowania, średnia cena jabłek dobrej jakości i nowych odmian wynosiła 0,80–0,90 zł/kg, a pod koniec listopada 0,90–1,20 zł/kg. Cena owoców odmiany 'Idared' wahała się od 0,60 zł/kg (wrzesień) do 0,80 zł/kg (listopad). Były to ceny korzystne dla producentów, którzy produkowali co najmniej 40 t jabłek wysokiej jakości z hektara. Sadów o takim potencjale potrzeba nam więcej. W "starych" krajach UE bezpośrednio po zbiorze, bez sortowania, luzem w skrzyniopaletach jabłka kosztowały 0,28–0,35 euro/kg, a w listopadzie — 0,35–0,40 euro/kg, miejscami około 0,45 euro/kg. Za 1 kg jabłek o średnicy powyżej 8,5 cm eksportowanych do Rosji niemiecki sadownik uzyskiwał 0,40–0,50 euro. Wszystkie te ceny, zwłaszcza w krajach UE, są atrakcyjne dla producentów jabłek.

Warto się zastanowić nad relacją cen jabłek przemysłowych i deserowych. W "starych" krajach UE nie tylko w 2006 r. stosunek tych cen wynosi 1 : 3–4, w Polsce w 2006 r. — 1 : 2–3. Relacja 1 (jabłka przemysłowe) do 3–4 (deserowe) jest typowa dla normalnego rynku. U nas cena jabłek deserowych jest za niska. Trzeba się zastanowić, jak ją zwiększyć. Można to zrobić głównie poprzez uprawę atrakcyjnych odmian i podnoszenie jakości oferowanych owoców oraz lepszą ich dystrybucję.

Ze względu na mniejsze zapasy jabłek w "starych" krajach UE, a przede wszystkim niższe zbiory w Rosji, na Ukrainie, w Mołdawii, Bułgarii i Rumunii, jest i będzie większy popyt na nasze jabłka deserowe. Jego wzrost był odczuwalny już w listopadzie 2006 r. Może to mieć wpływ na poziom cen. Należy przypuszczać, że będą one wzrastały do wiosny tego roku. Nie oznacza to, że warto się wstrzymywać ze sprzedażą, czekając do późnej wiosny. Jeśli tak postąpi wielu producentów, może to spowodować nadmierną podaż jabłek w tym okresie, a z tym związany będzie spadek cen. Aby do tego nie dopuścić, trzeba stale i systematycznie sprzedawać jabłka, przede wszystkim dlatego, żeby nie stracić stałego i pewnego odbiorcy.

Stabilizuje się popyt na jabłka przemysłowe i deserowe, głównie na rynku UE. Można się spodziewać także w najbliższej przyszłości, że ceny jabłek przemysłowych osiągną poziom 0,10 euro/kg do najwyżej 0,12 euro/kg, a deserowych 0,30–0,40 euro/kg. Takie ceny mogą się ukształtować, kiedy zbiory jabłek w 25 krajach UE nie przekroczą granicy 9,5 mln ton (w tym w Polsce 2,5 mln ton). Przy korzystnych warunkach atmosferycznych zbiory mogą być wyraźnie wyższe — przekroczą w UE granicę 10,5 mln ton (w Polsce 3 mln ton). Wtedy będą problemy z zagospodarowaniem wszystkich jabłek po opłacalnych cenach. Takie sytuacje zdarzają się co 5–7 lat.