KIWANO

    Kiwano (Cucumis metuliferus) jest rośliną z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae), pochodzącą z Afryki. Nazwa, którą nadano w Nowej Zelandii, gdzie najwcześniej rozpoczęto próby uprawy tego gatunku jest zlepkiem słów kiwi i banan - z uwagi na to, że kiwano pod względem aromatu i smaku ma przypominać tamte owoce.

    W krajach anglojęzycznych jest ono znane jako ”Horned cucumber” (ogórek rogaty) lub ”African horned melon” (afrykański melon rogaty). Jest to roślina o dużych wymaganiach cieplnych, jej wzrost ustaje w temperaturze niższej od 15°C, a dłuższe utrzymywanie się niskiej temperatury (około 5°C) powoduje zamieranie. Natomiast w czasie upałów pędy przyrastają nawet o 20 cm w ciągu doby. Kiwano doskonale znosi okresowe przesuszenie gleby. Nasiona można pozyskiwać z dojrzałych, pomarańczowych owoców, po kilkumiesięcznym przechowywaniu – w jednym znajduje się około 500 nasion, są nieco mniejsze niż ogórka i wolniej kiełkują. Przy uprawie pod folią perforowaną (osłonę trzeba usuwać na przełomie czerwca i lipca) najlepiej wysiewać je w końcu kwietnia. Rozsadę (2 szt./m2) sadzi się wówczas na przełomie maja i czerwca. Rośliny rosną silnie, wytwarzają olbrzymią masę liści (fot. 1). Pędy osiągają długość kilku metrów i można je prowadzić przy sznurkach (chociaż wydaje się, że na pędach płożących pojawia się więcej kwiatów).







    FOT. 1. CZĘŚĆ PĘDÓW KIWANO PNIE SIĘ PO SZNURKACH, CZĘŚĆ PŁOŻY SIĘ


    Nie poleca się wcześniejszych terminów uprawy (nawet jeśli pomieszczenia są ogrzewane), bowiem rośliny i tak wytwarzają kwiaty dopiero w końcu lipca i na początku sierpnia – nagle i w dużej liczbie. Są one drobniejsze niż u ogórka, barwy źółtopomarańczowcj. Jest to roślina rozdzielnopłciowa, jednopienna (kwiaty męskie i żeńskie występują na tych samych okazach). Przy wysokiej temperaturze owoce rosną bardzo szybko – już po 2 tygodniach od kwitnienia dorastają do pełnej wielkości – osiągają zwykle masę od 200 do 400 g, długość 10-15 cm i średnicę 6-10 cm. Są owalne, początkowo barwy marmurkowozielonej, w miarę dojrzewania przechodzącej w żółto-pomarańczową. Na całej powierzchni posiadają one wyraźne, duże brodawki, zakończone ostrymi kolcami (fot. 2). Z jednej rośliny uzyskuje się od kilku do kilkunastu owoców. Powinno się je zbierać najpóźniej przed jesiennymi przymrozkami, ponieważ przechłodzone szybko gniją. W temperaturze pokojowej owoce można przetrzymywać nawet do kwietnia następnego roku, jednak muszą one być całe, nieuszkodzone i, najlepiej, gdy są oddzielone od siebie grubym papierem – aby wzajemne nie kaleczyły się kolcami.







    FOT. 2. OWOC KIWANO W FAZIE DOJRZAŁOŚCI KONSUMPCYJNEJ (U GÓRY) I FIZJOLOGICZNEJ (NA DOLE)


    Najsmaczniejsze są owoce wyrośnięte, ale niedojrzałe, o nie w pełni wykształconych nasionach. Spożywa się żółtozielonkawy miąższ o orzeźwiającym i aromatycznym, kwaskowatym i cierpkim smaku. Po zmiksowaniu można z niego przyrządzić różnego rodzaju koktajle, z uwagi na ładną zielonkawą barwę miąższ może być także używany do garnirowania potraw. W uprawie prowadzonej w Instytucie Warzywnictwa w Skierniewicach kiwano okazało się bardzo odporne na choroby, również szkodniki nic powodowały dużych strat. Chociaż liście były zasiedlane przez mączlika szklarniowego i przędziorki, nie powodowało to większych szkód – w porównaniu z tymi, jakie można obserwować na ogórkach czy na melonach. Prawdopodobnie żerowanie szkodników utrudniają małe, gęste i kłujące włoski, którymi pokryte są pędy i liście tej rośliny. W Instytucie Warzywnictwa mamy zamiar podjąć dokładniejsze badania nad uprawą i biologią kiwano, a także próby wyselekcjonowania linii wcześnie kwitnącej i owocującej. Prace nad uprawą kiwano prowadzone są również w USA, Nowej Zelandii, Izraelu, Kenii i we Włoszech. Autor pracuje w Instytucie Warzywnictwa w Skierniewicach

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułDRZEWO ROKU 1999 – WIĄZ, część I
    Następny artykuł1. SEMINARIUM MAŁOPOLSKIEGO OGRODNICTWA

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.