• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2000

RABATOWY SHOW

Przedstawiamy niektóre spostrzeżenia brytyjskiego specjalisty w dziedzinie roślin rabatowych dotyczące ubiegłorocznych pack trials. Pokazy te, urządzane corocznie w zachodnich firmach hodowlano-nasiennych i obejmujące głównie rośliny rabatowe, mają na celu przede wszystkim zapoznanie klientów z nowościami, które pojawią się na rynku w następnym roku. Tak więc nowe prezentacje z 1999 r. są na ogół dostępne dla producentów dopiero w bieżącym roku (red.).
Po wojnie ukształtowały się na świecie trzy główne centra hodowli roślin rabatowych: Japonia, Kalifornia i Holandia. Większość firm z dwóch pierwszych ośrodków utworzyła przedstawicielstwa w Kraju Tulipanów. Nic więc dziwnego, że europejskie pack trials, które odbywają się zwykle w pierwszym tygodniu maja — koncentrują się od kilku lat właśnie w Holandii. Na te Dni Otwarte, urządzane przez duże firmy hodowlano-nasienne, przyjeżdżają przede wszystkim handlujący nasionami oraz producenci rozsad i sadzonek. Zjawia się natomiast bardzo mało producentów finalnego towaru, gdyż ogrodnicy kupują najczęściej gotowy półprodukt od specjalistycznej firmy oferującej materiał wyjściowy. I to właśnie do niej należy wybór najlepszych odmian.
Ogólnie w sprzedaży nasion roślin ozdobnych na europejskim rynku nie notuje się już tendencji wzrostowych, co oznacza, że osiągnięty został "punkt nasycenia". Sposobem na wyjście z tego zastoju jest, znajdujące odzwierciedlenie podczas pack trials, coroczne zaskakiwanie kapryśnego klienta nowościami (wciąż przybywa odmian, choć w obrocie znajduje się ich mnóstwo — w przypadku petunii jest ich około 600). Z poszukiwania wciąż nowych taksonów wziął się, zapoczątkowany przez Surfinie, boom na rozmnażane wegetatywnie, oryginalne rośliny balkonowo-rabatowe, które stały się już powszechnym uzupełnieniem ofert firm hodowlano-nasiennych. W efekcie rozwija się też produkcja nie tylko siewek i rozsad, ale przede wszystkim ukorzenionych sadzonek — materiału wyjściowego do dalszej produkcji.

TAKII. W przypadku tej japońskiej firmy ponownie dużym zainteresowaniem cieszyło się, pokazane po raz pierwszy w zeszłym roku, osteospermum rozmnażane z nasion — seria Passion. Na razie oferowana w mieszance, zwraca uwagę dzięki atrakcyjnym barwom kwiatów (jasno- i ciemnoróżowe, fioletowe oraz białe). Osteospermum z tej serii powinno się uprawiać w stosunkowo niskiej temperaturze (15°C), dzięki której można zrezygnować z użycia regulatorów wzrostu. Wyższa zmusza natomiast do chemicznego skarlania — polecany jest preparat B-Nine 85 SP.
Znakomitą serię Crysal niskiej cynii wąskolistnej (Zinnia angustifolia), wyróżniającą się wyjątkową odpornością na niesprzyjające warunki atmosferyczne, uzupełniono o dwie odmiany — 'C. Yellow' (żółta) i 'C. Orange' (pomarańczowa).
Firma Takii znana jest z hodowli ozdobnych kapust, przeznaczonych zarówno na rabaty, jak i do uprawy na "kwiaty" cięte. To ostatnie zastosowanie nabiera coraz większego znaczenia, toteż popyt na nasiona odmian 'Sunset', 'Sunrise', 'White Crane' przewyższył podaż — będą osiągalne w firmie Takii najwcześniej w październiku 2000 r. Dwie nowe odmiany rabatowe o zaokrąglonych liściach noszą nazwy 'Purple Pigeon' i 'Victoria Pigeon'.
Opera to nowa seria kaskadowych petunii, która wyróżnia się równomiernym kwitnieniem przez cały okres wegetacji, to znaczy środek rośliny nie "łysieje" w miarę jej starzenia się. Z kolei 'Sangria' jest nową, bardzo atrakcyjną odmianą szałwii błyszczącej (Salvia splendens) o szkarłatnoczerwonych koronach kwiatów i zielonkawych kielichach (fot. 1).





FOT. 1. SZAŁWIA BŁYSZCZĄCA 'SANGRIA'


Seria bratków Jewel, uznawana za najbardziej odporną na złe warunki atmosferyczne, została powiększona o odmiany 'J. Lemon Yellow' (cytrynowa) i 'J. Light Blue' (jasnoniebieska).

PAN AMERICAN. Firma ta ponownie zaoferowała dużo, bo ponad 40 nowości ("skromnie" w porównaniu z 1998 rokiem, kiedy było ich aż 60). Wśród nich znalazła się seria Glamour pelargonii rabatowej (Pelargonium x hortorum, syn. P. zonale), wyróżniająca się intensywnym krzewieniem i silnie zaznaczonym pierścieniem na liściach.
Udaną serię Daybreak gazanii uzupełniono o bardzo dobrą odmianę 'D. White' (biała) i 'D. Pink Shades' (różowa).
Pokazaną po raz pierwszy w zeszłym roku — rozmnażaną z nasion, 3-odmianową — serię Java niecierpka nowogwinejskiego wzbogacono o 4 nowe kreacje — 'J. Cherry Rose', 'J. Coral Flame', 'J. Orange', 'J. White'. Choć rośliny wyróżniają się dobrą jakością, seria Java nie będzie prawdopodobnie konkurentką dla rozmnażanych wegetatywnie niecierpków nowogwinejskich, przeznaczona jest raczej do sprzedaży w wielodoniczkach (packs) niż w pojedynczych pojemnikach.
Zademonstrowano też 4-odmianową serię Butterfly piątaka lancetowatego (Pentas lanceolata) przypominajacą, przełomową w światowej hodowli, kreację Benarego — serię New Look (patrz HO 12/97). Butterfly — w przeciwieństwie do swojej poprzedniczki, znanej głównie z uprawy doniczkowej, ale polecanej również do wiszących pojemników czy tarasowych mis — znajdzie raczej zastosowanie przede wszystkim jako roślina rabatowa, sadzona na obwódkach.
Seria Duo pełnokwiatowej petunii z grupy Multiflora została poszerzona o dwie odmiany — 'D. Red' (czerwona) oraz 'D. Lavender (lila) i obecnie liczy ich 7 (fot. 2).







FOT. 2. NOWE ODMIANY PETUNII Z SERII DUO


Z początkiem ubiegłego roku PanAmerican zakupił od holenderskiej firmy de Ruiter (znanej u nas głównie producentom warzyw — red.) odmiany i linie hodowlane heterozyjnych cyklamenów. Pozwala to zakładać, że to pierwsze przedsiębiorstwo stanie się posiadaczem jednych z najlepszych na świecie odmian cyklamenu, zwłaszcza w grupach mini i midi. Mówi się również — choć nie są to potwierdzone informacje — że nabyło ono na wyłączność prawa do cennej i bardzo bogatej kolekcji roślin z południowoafrykańskiego ogrodu botanicznego Kirstenbosch, z którym współpracowało od lat. Jeśli wiadomość ta jest prawdziwa, można się niebawem spodziewać wielu udanych, oryginalnych kreacji ze "stajni" hodowlanej PanAmerican.

SAKATA. Najważniejszą nowością na rok 2000 była w tym przypadku 11-odmianowa seria Infinity niecierpka Waleriana (Impatiens walleriana), wyróżniająca się bardzo dużymi kwiatami, odpornością na deszcz oraz chłód, wyrównaniem i znakomitym rozkrzewieniem roślin już w momencie sprzedaży.
W serii bratków Ultima wyróżniała się kolorystyką kwiatów nowa odmiana 'U. Baron Carmine Picotee' (fot. 3).







FOT. 3. BRATEK 'ULTIMA BARON CARMINE PICOTEE'


Dotychczas 6-odmianową serię Mystic kroplika (Mimulus sp.) wzbogacono o dwie kreacje, o doskonałym kolorze kwiatów. Są to 'M. Cream with Spots' (kremowa, nakrapiana) i 'M. Yellow with Spots' (żółta, nakrapiana).
Ciekawie zapowiadają się prace hodowców Sakaty nad karłowymi, wielokwiatowymi słonecznikami, przeznaczonymi do uprawy doniczkowej. Podczas ubiegłorocznych pack trials można było oglądać interesujących protoplastów przyszłych odmian.

GOLDSMITH. Saratoga to nowa, 5-odmianowa, karłowa seria tytoniu (Nicotiana sp.), która prezentowała się bardzo obiecująco. Rośliny mają kwitnąć o tydzień wcześniej niż te z dotychczas istniejących na rynku odmian tytoniu.
Karłowe eustomy (Lisianthus sp.) z serii Lizzy, przeznaczonej do uprawy doniczkowej, reprezentowane były przez 3 odmiany — 'L. White' (biała), 'L. Blue' (niebieska) i 'L. Pink' (różowa).
Nowością była też 4-odmianowa seria Duchess torenii (tę roślinę szczegółowo opisywaliśmy w HO 6/97 — red.). Wyróżniała się dobrym pokrojem i znakomitym krzewieniem roślin — od samej podstawy pędu.
Najbardziej interesujący w firmie Goldsmith był jednak dzwonek przeznaczony do uprawy w doniczkach — Campanula longistylla 'Isabella' (pokazaliśmy go w poprzednim numerze "Hasła"). Wyróżniające się niezwykle obfitym kwitnieniem okazy, które zaprezentowano w maju, otrzymano z siewu styczniowego. Podczas produkcji 3-krotnie użyto retardantu wzrostu, preparatu B-Nine 85 SP. Przy poźniejszych terminach uprawy (siew w lutym, marcu) skarlanie roślin nie jest jednak konieczne.

NOVARTIS. W serii Bravo wielkokwiatowych petunii przybyło 5 odmian, w tym znakomita 'B. Red Star' (czerwono-biała), o wyjątkowo dużych kwiatach i zdecydowanej barwie (fot. 4). Rośliny u tej odmiany, w przeciwieństwie do innych "gwiaździstych" form petunii, zachowują zwarty pokrój.







FOT. 4. PETUNIA 'BRAVO RED STAR'


Z kolei seria Obsession werbeny została wzbogacona o dwie kreacje — czerwoną 'O. Red' oraz karminową z "oczkiem" 'O. Carmine with Eye' — i obecnie składa się z 9 odmian. Jest to zatem bardzo różnorodna kolorystycznie seria, a jednocześnie wyrównana pod względem wzrostu roślin.

BODGER. Alladin to nazwa wielkokwiatowej serii petunii, uzupełniona ostatnio odmianą 'A. Neon', o intensywnie różowych, lśniących kwiatach (fot. 5). Hodowcy zapewniają, że nawet w półcieniu kwiaty zachowują charakterystyczny, metaliczny połysk wyraźnie kontrastując z liśćmi. Ten "neonowy" poblask jest cechą bardzo obecnie pożądaną przez odbiorców roślin rabatowych, toteż twórcy nowych odmian usilnie starają się uzyskiwać takie efekty. Często jednak na wyrost deklarują występowanie wspomnianej cechy u otrzymanych kreacji i, w rezultacie, lśnienie kwiatów można oglądać raczej oczami wyobraźni niż w rzeczywistości.







FOT. 5. PETUNIA 'ALLADIN NEON'


Uwagę zwracały dwie przyszłe odmiany aksamitki wzniesionej (Tagetes erecta) z serii Atlantis — 'A. Gold' i 'A. Primrose'. Należy mieć nadzieję, że możliwie szybko zostaną dołączone do obecnie oferowanych odmian — 'A. Yellow' oraz 'A. Orange'. Mocne kwiaty języczkowate ("płatki'), a także koszyczki bardziej zaokrąglone niż u konkurencyjnych serii Inca czy Antigua sprawiają, że wyżej wymienione odmiany są szczególnie przydatne do uprawy w deszczowym klimacie północnej i zachodniej Europy.

WALLER. Ta amerykańska firma nie prowadzi własnych pokazów pod nazwą pack trials, ale jej odmiany są prezentowane przez inne przedsiębiorstwa w porównawczych zestawieniach i powszechnie wykorzystywane na całym świecie. Dlatego też koniecznie trzeba wspomnieć o najnowszych odmianach Wallera. Jednym z jego sztandarowych produktów jest barwinek (Catharanthus sp.), a szczególnie wiodąca seria Pacifica, która służy wszystkim hodowcom za wzorzec (fot. 6). Unikat z tego samego rodzaju to kaskadowa seria Mediterranean, polecana do wiszących pojemników. Dotychczas dostępne były tylko dwie jej odmiany — 'M. Lilac' (lila) i 'M. White' (biała), teraz dołączono trzy dodatkowe: 'M. Deep Rose' (ciemnoróżowa), 'M. Apricot with Pink Center' (brzoskwiniowa z różowym "oczkiem"), 'M. Apricot Broadeye'. Rośliny silnie się krzewią, od samej podstawy pędu, ale najlepiej rosną i rozwijają się w gorących, suchych latach.







FOT. 6. BARWINEK Z SERII PACIFICA


Kolejną spektakularną nowością firmy Waller były heterozyjne mieszańce floksa Drummonda oferowane na razie jedynie w mieszance, pod nazwą 21st Century ("Dwudziesty Pierwszy Wiek"). Rośliny odznaczają się bardzo dużymi kwiatami w kolorach: białym, czerwonym, cyklamenowym, "podpalanym" różowym. Floksy te znakomicie wyglądają na rabatach, ale dla osiągnięcia pełni walorów dekoracyjnych wymagają co najmniej 6 godzin słońca dziennie.

ELIDIA. Nie ma na światowym rynku lepszych mieszańców goździka (Dianthus chinensis x D. barbatus) przeznaczonych na rabaty niż te z serii Ideal. Obecnie składa się ona z 17 odmian (fot. 7), które wyróżniają się wczesnością, odpornością na skrajne warunki pogodowe, dużymi rozmiarami kwiatów (średnica 3–3,5 cm). W wyniku siewu letniego można uzyskać kwitnienie jesienne tych goździków oraz, powtórne, wiosenne. Nadają się one nie tylko na rabaty, ale również do uprawy doniczkowej i zasługują na szersze rozpowszechnienie.







FOT. 7. GOŹDZIK 'IDEAL CORAL'


Ciekawostką wśród nowości firmy Elidia był len — Linum grandiflorum 'Blue Dress'. Ta ładna, jednoroczna roślina, uprawiana z siewu wprost do gruntu, polecana jest na wyższe obwódki lub do tarasowych pojemników. Na stanowiskach słonecznych lub półcienistych wytwarza przez całe lato masę błękitnych kwiatów.

FLORANOVA. Ta brytyjska firma, z 25-letnimi tradycjami, skupiała się początkowo na pelargoniach. Później dołączono do prac hodowlanych inne rośliny, między innymi szałwię błyszczącą. Przełomem w działalności przedsiębiorstwa było jednak przejęcie francuskiej firmy Clause. W efekcie, Floranovę można uznać za jednego z głównych "graczy" w światowym kwiaciarskim biznesie hodowlano-nasiennym. Obecnie 11-odmianowa seria Avanti pelargonii rabatowej (Pelargonium x hortorum, syn. P. zonale) została przez lata tak dobrze dopracowana, że dziś może śmiało konkurować z innymi, rozmnażanymi z nasion, czołowymi przedstawicielkami tego gatunku. Avanti jest bowiem do tygodnia wcześniejsza niż seria Multibloom (Goldsmith), a Horizon — także kreacja Floranovy — kwitnie mniej więcej w tym samym terminie, co seria Pinto (Novartis).
W przypadku ozdobnego tytoniu, który jest również jedną z wizytówek tego angielskiego przedsiębiorstwa (seria Dano), obecnie najintensywniej pracuje się nad nową, karłową serią Avalon. Jej charakterystyczne cechy to — oprócz niewielkiej wysokości — intensywne krzewienie się oraz kulisty (a nie, jak u innych odmian, stożkowaty) kształt roślin.
Zasygnalizowano zamiar wprowadzenia na rynek nowej heterozyjnej serii Angel bratków mini, której ważną cechą ma być odporność na mróz. Pierwsze 5 odmian, które pokazano podczas pack trials '99 zwracało uwagę obfitością kwitnienia, dużym wigorem roślin, charakterystycznym dla form mieszańcowych, a zarazem zwartym pokrojem.

BENARY. Znajdująca się w obrocie od 1998 roku seria Candy niecierpka Waleriana — rezultat 8-letnich prac zdolnej niemieckiej hodowczyni, Sabiny Kratzenberg — okazała się rewelacją. Na przykład, w polowych doświadczeniach porównawczych prowadzonych w Szkocji (a więc w warunkach chłodnego lata i kapryśnej pogody) seria ta wypadła najlepiej spośród wszystkich obecnie dostępnych. Nic dziwnego, że będzie ona rozbudowywana. Podczas pack trials '99 pokazano jedną nową odmianę — 'Candy Carmine Pink', o różowokarminowych kwiatach.
Warto odnotować wzbogacenie serii Nonstop begoni bulwiastej (Begonia x tuberhybrida) o wspaniałą nowość pod nazwą 'N. Rosa Petticoat'. Kwiaty tej odmiany są pełne, u nasady płatków białe, a w górnej części ciemnoróżowe. Piękna jest także nowa, biała odmiana z serii Illumination, o zwisających pędach, tego samego gatunku.
Za najlepszą białą odmianę begonii stale kwitnącej (B. semperflorens) uważana jest 'Super Olympia White', przedstawicielka 6-odmianowej serii, którą w ubiegłym roku powiększono o kreację jasnoróżową ('Super Olympia Light Pink').
Z kolei do najbardziej różnorodnych kolorystycznie bratków, dostępnych na światowym rynku, zaliczana jest seria Joker, reprezentowana przez odmiany dwu- i trójbarwne. Poleca się ją do uprawy na kwitnienie wiosenne, gdyż jesienią słabo kwitnie. Nowością w tym przypadku była odmiana 'Joker Red-Gold', o czerwono-żółtych kwiatach.
Benary mógł pochwalić się ponadto dwiema nowymi znakomitymi odmianami słonecznika, przeznaczonymi do uprawy na kwiaty cięte. Pierwsza z nich to 'Ikarus', o jasnożółto-brązowych koszyczkach i pędach długości 80 cm. Druga — pomarańczowa 'Soraya' — określana bywa jako "siostra" 'Sonji'. W produkcji pod osłonami lub w polu może dać 20–25 pędów kwiatostanowych z rośliny.
Kosmos żółty (Cosmos sulphureus) 'Cosmic Yellow' oraz 'C. Orange' (patrz HO 10/99) to nowe, obficie kwitnące odmiany o zwartym pokroju. Obie zostały docenione przez międzynarodowe gremia specjalistów — między innymi jurorów Fleuroselectu.
Firma Benary specjalizuje się ostatnio w hodowli bylin (czyt. też str. 80). Jedną z interesujacych nowych propozycji w tej dziedzinie jest monarda (pysznogłówka) dwoista (Monarda didyma) 'Panorama Red Shades'. Odmiana ta powinna znaleźć uznanie producentów kwiatów ciętych.

KIEFT. Ta holenderska firma w ostatnich latach bardzo się unowocześniła. Postawiono nowe szklarnie, zainwestowano w sprzęt do obróbki nasion, przeszkolono kadry. Rozszerzono też współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży — Kieft reprezentuje kilku mniejszych hodowców, którzy samodzielnie nie byliby w stanie zaistnieć na światowym rynku. Firma ta od niedawna prowadzi ponadto prace hodowlane na zlecenie innego holenderskiego zakładu (znanego głównie z produkcji materiału wyjściowego) — Hamer Plant.
Udana seria Bombay celozji, przeznaczona do uprawy na kwiaty cięte (patrz HO 4/99), została wzbogacona o odmianę z różowym "grzebieniem" — 'B. Pink'. Teraz więc składa się z 10 odmian. W samej Holandii, od kwietnia do października, produkowane jest co roku około 10 milionów kwiatów ciętych celozji z tej serii!
Bardzo atrakcyjna, rozmnażana wegetatywnie, kar-łowa seria dalii Dahlstar przeznaczona jest do uprawy w doniczkach, a także skrzynkach balkonowych, pojemnikach patiowych oraz do sadzenia na rabatowych obwódkach. Jedną z zalet tych roślin jest ich samooczyszczanie się z przekwitłych kwiatostanów. Na razie seria Dahlstar liczy 9 odmian, ale niebawem ma być uzupełniona o 3 następne. Wśród zapowiadanych nowości znajdują się, między innymi, formy o ciemnych liściach.
Heterozyjna seria Kontiki gazanii została wprowadzona w 1998 r. Odznacza się oryginalnymi barwami kwiatów języczkowatych, które są, na przykład, trójkolorowe (fot. 8). Na razie dostępna jest wyłącznie mieszanka odmian z tej serii, niebawem będą jednak oferowane oddzielnie dwie z nich — 'K. Golden Yellow' (złotożółta) i 'K. White and Deep Orange' (biało-pomarańczowa). Serię Kontiki wyróżniają ponadto: wczesne, obfite kwitnienie, zwarty pokrój i wyrównanie roślin.







FOT. 8. GAZANIA Z SERII KONTIKI


DĆHNFELDT. Begonia stale kwitnąca Queen uznana jest za pierwszą w obrębie tego gatunku serię pełnokwiatową rozmnażaną z nasion, która jest wyrównana i utrzymuje cechę pełności kwiatów przez cały okres wegetacji. Seria ta składa się z 3 odmian — białej, czerwonej i różowej. Dwie pierwsze dorastają do 20 cm wysokości, a ostatnia — do 35 cm.
Seria Diamond floksa Drummonda ma być tą, która nie sprawia — charakterystycznych w przypadku tego gatunku — kłopotów związanych ze słabo wykształconym systemem korzeniowym. Reprezentowana jest przez 7 odmian, z których można więc przygotować różnorodną kolorystycznie kolekcję.

William Krause jest niezależnym dziennikarzem z Wielkiej Brytanii