Numer 07/2000
Z różnych rejonów kraju docierają sygnały, że w szkółkach brakuje drzewek wczesnych odmian jabłoni. Przyczyn tego wzrostu zainteresowania nimi jest kilka.
Z różnych rejonów kraju docierają sygnały, że w szkółkach brakuje drzewek wczesnych odmian jabłoni. Przyczyn tego wzrostu zainteresowania nimi jest kilka. Na przełomie lipca i sierpnia rynek odczuwa niedobór świeżych jabłek, które są konkurencyjne w stosunku do tych wyjętych z chłodni, często już przejrzałych. Można więc za wczesne owoce uzyskać korzystne ceny. Owoce tych odmian sprzedaje się bezpośrednio po zbiorze lub w niedługim czasie po nim, co jest idealnym rozwiązaniem dla gospodarstw, które nie dysponują bazą przechowalniczą. Duże znaczenie dla sadowników, którzy mają chłodnie, ma również wydłużenie okresu podaży jabłek o miesiące letnie oraz wzbogacenie asortymentu odmianowego. | |||
| |||
'Geneva Early' | |||
W wieloletnich doświadczeniach odmianowych prowadzonych w wielu miejscach wygrała ona w konkurencji z popularną kiedyś i często jeszcze spotykaną w sadach odmianą 'Close' (tab. 1). *PPPP - pole poprzecznego przekroju pnia Jest plenniejsza, owocuje regularniej, jej owoce mają wyższą jakość i są atrakcyjniejsze. Dojrzewają one nieco później niż jabłka 'Close', ale o 4, 5 dni wcześniej od 'Oliwki Żółtej'. Są średniej wielkości, kulisto-spłaszczone, o zielonkawożółtej skórce, pokrytej na ponad 50% powierzchni czerwonym rumieńcem (fot.1). Odmiana ta ma skłonność do nadmiernego zawiązywania owoców, więc wskazane jest ich przerzedzanie. Podobnie jak u wszystkich wczesnych odmian, owoce dojrzewają nierównomiernie i wymagają 2-, 3-krotnego zbioru, ale po uzyskaniu dojrzałości zbiorczej nie opadają. Drzewa rosną dosyć silnie i należy je sadzić na karłowych, ewentualnie półkarłowych podkładkach, a przy zbyt silnym wzroście starszych drzew trzeba pamiętać o cięciu letnim, które przyczynia się do lepszego wybarwienia się owoców. 'Geneva Early' posadzona na podkładkach karłowych wcześnie wchodzi w okres owocowania. Odmiana ta jest dosyć wrażliwa na parcha i mączniaka oraz zarazę ogniową. | |||
| |||
'Piros' | |||
Ta niemiecka odmiana zwróciła na siebie uwagę atrakcyjnością owoców, terminem dojrzewania oraz stosunkowo małą podatnością na choroby. Jabłka dojrzewają na przełomie I i II dekady sierpnia, są średniej wielkości lub duże, kulisto-stożkowe (fot. 2). Ich żółta skórka pokryta jest na ponad 50% powierzchni atrakcyjnym, paskowanym, czerwonym rumieńcem. Mają wyśmienity smak, są bardzo soczyste. Drzewa początkowo rosną średnio silnie, a po wejściu w okres owocowania słabiej. Tworzą korony luźne i praktycznie nie ma problemów z ich formowaniem. W okres owocowania wchodzą wcześnie i owocują umiarkowanie obficie (tab. 1). Z wstępnych wyników doświadczeń wynika, że najwyższy współczynnik plenności mają drzewka na podkładce 'M 9' (tab. 2), ale średnia masa 100 owoców na wszystkich podkładkach jest podobna. *PPPP - pole poprzecznego przekroju pnia **Plon owoców z drzewa w 1999 r. był bardzo niski (2,6 kg) i wszystkie owoce zostały uszkodzone przez przymrozki, które wystąpiły 5 i 6 maja (tj. pod koniec kwitnienia tej odmiany) | |||
| |||
'Delbarestivale' | |||
Wraz z pochodzącymi od niej czerwonymi sportami 'Celeste' i 'Ambassy' cieszy się również dużym zainteresowaniem wśród sadowników. Jej nazwa handlowa to 'Delcorf'. (O odmianach tych pisaliśmy także w numerze HO 5/2000 — red.) Wzrost drzew początkowo średnio silny, po wejściu w owocowanie słabnie. Zarówno sama 'Delbarestivale', jak i jej czerwone sporty wcześnie wchodzą w okres owocowania. Mają skłonność do nadmiernego zawiązywania owoców i przemiennego owocowania, szczególnie na drzewach starszych, dlatego wskazane jest przerzedzanie zawiązków oraz cięcie odmładzające. W doświadczeniach odmiana ta zwróciła na siebie uwagę atrakcyjnością owoców, małą podatnością na choroby, podobną do 'Pirosa', oraz możliwością stosunkowo długiego, jak na odmianę letnią, przechowania owoców — do około trzech miesięcy. Owoce dojrzewają zwykle pod koniec II i w III dekadzie sierpnia, są duże, cylindryczne, wydłużone, pokryte bardzo delikatną skórką (fot. 3). U 'Delbarestivale' pokrywa ją marmurkowo-paskowany rumieniec. Natomiast u jej czerwonych sportów jest on marmurkowy, rozmyty, czerwony i pokrywa często prawie cały owoc. Wybarwienie jabłek odmiany standardowej można poprawić zbierając je kilkakrotnie, a na drzewach zbyt silnie rosnących — przez letnie cięcie. Owoce są soczyste, o delikatnym, chrupiącym miąższu i wyśmienitym smaku, dorównującym 'Jonagoldom' czy 'Elstarowi'. W Polsce odmiana 'Delbarestivale' nie jest dostępna, ponieważ jest chroniona licencją, natomiast do produkcji wprowadzany jest czerwony mutant 'Celeste', o właściwościach podobnych do odmiany standardowej. | |||
| |||
'Sunrise' | |||
Jest to jedna z późniejszych odmian letnich, którą często interesują się sadownicy, i której owoce uzyskują wysoką ocenę w testach smakowych wśród konsumentów. Pochodzi z Kanady. Jej owoce dojrzewają pod koniec sierpnia i mogą być przechowane do końca września. Drzewa tej odmiany rosną słabo, ich korona nie zagęszcza się i nie sprawia większych trudności przy formowaniu. 'Sunrise' ma skłonność do nadmiernego zawiązywania owoców i dlatego wskazane jest przerzedzanie zawiązków. Jest odmianą dość plenną i owocującą regularnie przy odpowiednim prowadzeniu. Przyczyną bardzo słabego owocowania drzew w ostatnim roku były przymrozki, które wystąpiły 5 i 6 maja, to jest w czasie kwitnienia, i przyczyniły się do uszkodzenia kwiatów oraz zawiązków (tab. 2). Owoce tej odmiany są duże, stożkowato-wydłużone lub wydłużone, o gładkiej, jasnożółtej skórce, pokrytej prawie w 100%, rozmyto-paskowanym, bardzo intensywnym, karminowym rumieńcem (fot. 4). Ich miąższ jest chrupiący, soczysty i bardzo smaczny. Dojrzewają równomiernie, nie wymagają więc kilkakrotnego zbioru i nie opadają po osiągnięciu dojrzałości zbiorczej, co pozwala na pozostawienie ich na drzewach do osiągnięcia dojrzałości konsumpcyjnej. Jest to odmiana o dużej wytrzymałości na mróz, małej podatności na mączniaka jabłoni, ale wrażliwa na parcha. Wszystkie wymienione odmiany są diploidami i bardzo dobrymi zapylaczami dla wielu jabłoni kwitnących w tym samym czasie. Pozwalają na wzbogacenie asortymentu odmian letnich i wydłużenie okresu podaży smacznych, świeżych owoców. Planując jednak większe ich nasadzenia należy brać pod uwagę ewentualne problemy ze zbytem owoców, aby nie doprowadzić ponownie do nadprodukcji — możliwości ich przechowania i zbytu są ograniczone. Mgr inż. M. Buczek jest pracownikiem Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego ISK w Brzeznej |