• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 10/2000

RZODKIEWKA PRZEZ CAŁY ROK cz. II

W numerze 9/2000 HO zapoznali się Państwo z wymaganiami uprawowymi dotyczącymi rzodkiewki i terminami do- godnymi dla produkcji wybranych odmian. Dzisiaj chcemy przybliżyć niezbędne informacje na temat samej uprawy oraz zagrażających roślinom podczas niej niebezpieczeństw (red.).
Jak uprawiać i pielęgnować?




Rzodkiewkę pod osłonami sieje się bezpośrednio do gleby, na głębokość 1 cm, punktowo, w rozstawie 4 x 4 cm (do 625 szt./m2) — wczesną wiosną (II–III) i 8 x 8 cm (do 300 szt./m2) — zimą (XII–II), późną wiosną (IV–V) i jesienią (VIII–IX) lub pasowo-rzędowo, w rozstawie 2–5 cm x 10–20 cm od wiosny do jesieni.
Wysiewanie nasion kalibrowanych (najkorzystniejsza jest frakcja 2,4–2,8 mm) sprzyja wyrównaniu wschodów i dorastaniu zgrubień. W jednym gramie zwykle jest 100–150 nasion. Efektywność siewu punktowego wynosi ponad 90%, pasowo-rzędowego — około 80%. Przy nadmiernym zagęszczeniu należy rośliny przerwać po wykształceniu 2 liści właściwych, pozostawiając — zależnie od odmiany — od 20 do 50 sztuk na metr bieżący. Ostrożnie wyrwane, zbędne rośliny można zapikować w nowym miejscu.
Rzodkiewkę po siewie (zarówno w gruncie, jak i pod osłonami) warto przykryć agrowłókniną lub siatką. Włóknina zabezpiecza przed spadkami temperatury wiosną i ogranicza parowanie z powierzchni gruntu umożliwiając jednocześnie przedostawanie się wody opadowej do roślin, a dzięki utrzymywaniu większej wilgotności ogranicza żerowanie pchełek. Włókninę zdejmuje się około dwa tygodnie przed zbiorami, a siatkę tuż przed pierwszym zbiorem.
Rzodkiewka wymaga równomiernego, dość obfitego nawadniania (także zraszania), zwłaszcza podczas wysokiej temperatury. W razie przesuszenia uprawy należy najpierw zrosić liście, a dopiero później często nawadniać (np. co 2, 3 godz.) małymi dawkami wody, co powoli reguluje wilgotność podłoża i turgor roślin oraz zapobiega pękaniu zgrubień. Po zalaniu uprawy należy spróbować przewietrzyć (przez delikatne spulchnienie) warstwę podłoża do głębokości 2–5 cm, a następnie podlewać bardzo małymi dawkami wody lub słabego (0,02–0,05%) roztworu nawozu wieloskładnikowego. Tunele i szklarnie powinny być intensywnie wietrzone nawet w dni zimne lub przy lekkim opadzie.

Zbiór i przygotowanie do sprzedaży
Długość okresu wegetacji rzodkiewki zmienia się, w zależności od warunków świetlnych. Wiosną i jesienią wystarczą 30–33 dni, zimą zaś (XII–I) okres wzrostu wydłuża się do 80–110 dni. Rzodkiewkę zbiera się sukcesywnie, w miarę dorastania zgrubień i wiąże w pęczki po minimum 10 sztuk lub pakuje bez liści w opakowania z folii perforowanej. Po zbiorze zgrubienia powinno się przechowywać w temperaturze 0–5°C i wilgotności ponad 95%. Pęczków nie należy umieszczać w pojemnikach z wodą, liśćmi do dołu, bo powoduje to ich zaparzanie, żółknięcie i gnicie. Raczej powinno się układać je na wilgotnym podkładzie pionowo, zgrubieniem do dołu. Przechłodzenie zgrubień po zbiorze powoduje pojawianie się czarnych plam i gwiaździstych spękań skórki oraz odbarwienia.

Zaburzenia fizjologiczne
Rzodkiewka wykazuje wiele objawów związanych z nieprawidłowym pobieraniem lub niedoborem składników pokarmowych w podłożu. Są to na przykład: słaby rozwój roślin, żółknięcie niewyrośniętych liści, niezawiązywanie zgrubień. Aby tego uniknąć, należy opryskiwać rośliny 0,1–0,2% roztworem nawozu wieloskładnikowego.
Nie należy podawać zbyt dużych dawek azotu, szczególnie w formie amonowej. Intensywne nawożenie azotowe (zwłaszcza wczesnowiosenne) stymuluje wzrost liści, kosztem zgrubienia. Przy zbyt wysokim poziomie azotu należy rozsypać 1–1,5 kg K2SO4 na 100 m2. Można też opryskiwać bezazotowym nawozem potasowo-fosforowym (np. Multivit PK). Tak samo należy postępować, gdy liście są normalnej wielkości, ale zgrubienia słabo zawiązane i źle wybarwione ze względu na niski poziom lub utrudnione pobieranie potasu przy nadmiarze wapnia (np. po wapnowaniu). Długość liści rzodkiewki powinna wynosić od 5 cm do 10 cm, a średnica zgrubień ponad 1,5 cm (u niektórych odmian letnich, przykładowo 'Balkar' F1 lub 'Carmen' — do około 6 cm).
Liście o długich ogonkach (ok. 15 cm) i małe, niekształtne zgrubienia o jasnej barwie mogą świadczyć o zbyt dużym zagęszczeniu lub bardzo zwięzłej glebie — przed następnym cyklem uprawy rzodkiewki podłoże należy głęboko spulchnić.

Choroby i szkodniki
- Zgorzel siewek, choroba powodowana przez grzyby z rodzaju Pythium i Phytophthora, objawia się przewężeniem i przełamaniem szyjki korzeniowej oraz czernieniem części podliścieniowej pędu. Młode rośliny więdną, przewracają się i giną.
Zapobieganie. Termiczne odkażanie podłoża, zaprawianie nasion zgodnie z zaleceniami Programu ochrony roślin warzywnych.
- Kiła kapusty na rzodkiewce powoduje powstawanie narośli oraz deformację zgrubienia i korzenia palowego. Rozwojowi choroby sprzyja zakwaszenie, nadmierna wilgotność i temperatura podłoża 22–25°C, zwłaszcza gleb lekkich, pseudobielicowych.
Zapobieganie. Na glebach zakażonych nie należy uprawiać rzodkiewki oraz innych roślin z rodziny krzyżowych przez około 3, 4 lata. Gleby zakwaszone trzeba wapnować jesienią.
- Śmietka kapuściana występuje najczęściej w uprawach wiosennych — muchy wylatują po 10 maja, składają jaja, a larwy wylęgają się po około 3 dniach i żerują w zgrubieniach. Występowaniu tego szkodnika sprzyja zachwaszczenie i uprawa bezpośrednio po oborniku.
Zapobieganie. Pozytywne efekty uzyskuje się po użyciu preparatu Bioczos tuż po wschodach roślin oraz przykrywając rośliny (przed wylotem much ) siatkami o średnicy oczka 4 mm. W mniejszym stopniu niż włóknina ograniczają one dostęp światła. Można je zdjąć dopiero przed pierwszym zbiorem.
- Pchełki — drobne, czarne lub pasiaste chrząszcze, wygryzające otworki w liściach i skórce zgrubień, występują głównie podczas suszy i wysokiej temperatury.
Zapobieganie. Dobry efekt ograniczający daje przykrycie uprawy białą agrowłókniną oraz jednorazowe opryskiwanie, po wschodach, preparatami zalecanymi w Programie ochrony roślin warzywnych.

Mgr Agnieszka Stępowska jest pracownikiem Zakładu Agrotechniki IW w Skierniewicach