System nawodnieniowy w uprawie anturium powinien dostarczyć roślinom wody w sposób podobny do tego, jaki obserwuje się w środowisku naturalnym tych roślin (częste - intensywne, ale krótkotrwale - deszcze nawilżają resztki kory i liści, w których rośnie anturium). Nadmiar wilgoci oraz zły drenaż powodują wyparcie przez wodę powietrza glebowego, co jest przyczyną ograniczenia oddychania korzeni i, w rezultacie, ich zamierania.
Anturium, dzięki korzeniom powietrznym, ma zdolność korzystania także z wody zawartej w powietrzu. Wybór systemu nawodnieniowego odpowiedniego dla tych roślin uwarunkowany jest nie tylko specyficznymi ich wymaganiami, ale zależy także od możliwości technicznych gospodarstwa (wydajność źródła wodnego, dostępność energii), jak również od sposobu uprawy. Poniższe zalecenia mogą być też przydatne producentom storczyków. |
|
Uprawa w doniczkach |
|
Do nawadniania wykorzystuje się w tym przypadku systemy zalewowe lub kroplowe. Pierwszy sposób polega na okresowym – zależnie od przebiegu pogody – zalaniu wodnym roztworem nawozów (pożywką) szczelnego stołu lub podłogi betonowej, na której stoją pojemniki z roślinami. Po nawodnieniu pożywka wraca do zbiornika głównego lub może być gromadzona w oddzielnym zbiorniku, z którego jest następnie pobierana jako jeden z komponentów do przygotowania nowego roztworu nawozów. Przy wykorzystaniu tylko jednego zbiornika należy pamiętać o ciągłym kontrolowaniu składu pożywki. Nawadnianie zalewowe to system zamknięty, toteż istnieje niebezpieczeństwo przenoszenia się, wraz z pożywką, patogenów glebowych. Dlatego odkaża się krążącą w układzie pożywkę. Służą do tego lampy UV lub filtry piaskowe. Do systemów zalewowych niezbędne są doniczki o wysokiej krawędzi dna, z dużymi w nim i na brzegach doniczki otworami, aby pożywka swobodnie podpływała pod ich dno i, po krótkotrwałym zalaniu podłoża, mogła szybko z niego odpływać. W małych gospodarstwach anturium uprawiane w doniczkach może być nawadniane systemem kroplowym. Trzeba jednak pamiętać, że przy gruboziarnistym podłożu jeden kroplownik przypadający na doniczkę może okazać się niewystarczający do nawilżenia całej objętości podłoża. Dlatego też często zachodzi konieczność użycia kilku kroplowników na doniczkę, co, niestety, podnosi koszty instalacji. Na rynku dostępna jest cała gama różnego rodzaju kroplowników. Najtańsze i dlatego najpopularniejsze, są tzw. kapilary (wężyk długości l m, o średnicy wewnętrznej 0,6-1,0 mm) – emitery, w których wydatek wody zależy w dużym stopniu od wysokości ciśnienia. Użycie kapilar wymaga bardzo dokładnego zaprojektowania instalacji. Do nawadniania anturium nadają się też inne kroplowniki, tzw. guzikowe. Woda w tym przypadku podawana jest do doniczki za pośrednictwem podłączonego do nich wężyka. Często używane są kroplowniki ”guzikowe”, wyposażone w 2-8 wężyków, na których końcach umieszczone są stopki kroplujące. |
|
Uprawa w dużych pojemnikach |
|
W tym przypadku poleca się nawadnianie kroplowe lub minizraszanie. Pierwszy sposób polega na tym, że jeden pojemnik (np. skrzynka) nawadniany jest przez kilka emiterów tak, aby zwilżyć całą objętość podłoża. Druga metoda opiera się na wykorzystaniu stopek zraszających (rys. 1) lub minizraszaczy wykonanych z metalu lub tworzywa sztucznego. Najczęściej spotykane rozwiązania techniczne wymagają ciśnienia 1-2 at i wydatku wody 16-80 l/h. Zraszacze, przy pomocy specjalnych stopek, umieszczone są w środku pojemnika, bezpośrednio nad powierzchnią podłoża. Zależnie od rodzaju wkładki uderzeniowej minizraszacza, nawilżane powierzchnie mają różne kształty i zasięgi. Do nawadniania roślin uprawianych w kontenerach polecane są minizraszacze o bardzo małym promieniu zraszania. Zapobiegają one stratom wody wypływającej poza powierzchnię pojemnika oraz ograniczają zwilżanie liści. W gospodarstwach, które mają matą wydajność źródła wody, wskazane jest użycie minizraszaczy pulsacyjnych o wydatkach wody 2-10 l/h. Niestety, z powodu stosunkowo skomplikowanej konstrukcji minizraszacze pulsacyjne są znacznie droższe od tych tradycyjnych.
RYS. 1. STOPKA ZRASZAJĄCA
|
|
|
Uprawa na zagonach |
|
Przy nawadnianiu kroplowym wykorzystuje się linie kroplujące o małej rozstawie emiterów (10-20 cm). W przypadku uprawy w podłożach o bardzo dużych agregatach lepsze efekty daje użycie przewodów perforowanych, z których woda wypływa wieloma strużkami. Optymalne nawilżenie podłoża można jednak uzyskać tylko poprzez zraszanie całej powierzchni podłoża. W praktyce do nawadniania upraw zagonowych wykorzystuje się umieszczane nisko nad powierzchnią podłoża minizraszacze o powierzchni zraszania w kształcie koła (rys. 2) lub półkola (rys. 3).
RYS. 2. MINIZRASZACZE O POWIERZCHNI ZRASZANIA W KSZTAŁCIE KOŁA
|
RYS. 3. MINIZRASZACZE O POWIERZCHNI ZRASZANIA W KSZTAŁCIE PÓŁKOLA
 |
Przy ustalaniu odległości pomiędzy zraszaczami należy pamiętać, że rośliny stanowią barierę dla kropel wody. Zbyt duża odległość, przy bujnym wzroście roślin, może być powodem nierównomiernego nawadniania. Pojedynczy zraszacz emituje wodę nierównomiernie, dlatego rozstawę między nimi należy dobrać tak, aby uzyskać możliwie największą równomierność nawadniania (taki efekt daje zazwyczaj rozstawa zraszaczy równa promieniowi ich zasięgu – rys. 4).
RYS. 4. SPOSOBY ROZMIESZCZENIA MINIZRASZACZY W ZALEŻNOŚCI OD KSZTAŁTU ICH POWIERZCHNI ZRASZANIA
|
|
|
Dodatkowe wyposażenie |
|
Nowoczesne systemy nawodnieniowe powinny być wyposażone w dozowniki nawozów, przy których pomocy rośliny zasilane są pożywką nawozową. Trzeba jednak pamiętać, iż anturium jest bardzo wrażliwe na zbyt wysokie zasolenie i przy dawkowaniu nawozów należy kontrolować EC pożywki. W dużych gospodarstwach wydaje się więc celowe montowanie dozowników nawozów, które automatycznie przygotowują pożywkę o określonym EC i pH. System nawodnieniowy to nie tylko emitery (kroplowniki, minizraszacze). W skład instalacji nawodnieniowej wchodzą także filtry, przewody rozprowadzające i doprowadzające wodę, zawory, elementy złączne, jak również urządzenia sterujące. Dla prawidłowej pracy instalacji niezbędne jest dokładne zaprojektowanie instalacji i dobór optymalnych rozwiązań technicznych, w zależności od potrzeb oraz warunków występujących w konkretnym gospodarstwie. Autor pracuje w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach |
