Analizując ceny warzyw w układzie lat kalendarzowych musimy pamiętać, że w przypadku warzyw polowych średnie notowania pochodzą z dwóch lat gospodarczych, często różniących się wielkością zbiorów. Ten czynnik istotnie wpływa na ceny w poszczególnych okresach (tab. 1 i 2). Polski rynek świeżych warzyw ciągle daleki jest od stabilności, co w dalszym ciągu uzależnione jest od pogody i niskiego stopnia jego organizacji. W 2001 roku ujawnił się wpływ dodatkowego czynnika — silna złotówka wyraźnie zwiększyła atrakcyjność importu (szczególnie warzyw szklarniowych) i ograniczyła eksport z Polski niektórych warzyw gruntowych.
TABELA 1. HURTOWE CENY WYBRANYCH WARZYW NA WIELKOPOLSKIEJ GIEŁDZIE ROLNO-OGRODNICZEJ SA W POZNANIU W OKRESIE 11 MIESIĘCY 2000 i 2001 ROKU. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Działu Marketingu WGRO SA w Poznaniu. * - ceny w zł/szt., ** - ceny w zł/pęczek
|
TABELA 2. NAJWYŻSZE, NAJNIŻSZE ORAZ ŚREDNIE HURTOWE CENY WYBRANYCH WARZYW NA WIELKOPOLSKIEJ GIEŁDZIE ROLNO-OGRODNICZEJ SA W POZNANIU W LISTOPADZIE 2000 i 2001 ROKU. Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Działu Marketingu WGRO SA w Poznaniu. * - ceny w zł/szt., ** - ceny w zł/pęczek
|
|
|
| Taniały warzywa spod osłon |
|
| W 2001 roku wyraźnie potaniały warzywa szklarniowe, zarówno krajowe, jak i z importu. Pomimo prognozowanej mniejszej wydajności z jednostki powierzchni, średnia cena krajowych pomidorów szklarniowych w 2001 roku (z okresu od I do XI) wyniosła 3,64 zł/kg i była o ponad 11% niższa niż rok wcześniej. Jeszcze bardziej obniżyły się ceny pomidorów z importu, których średnia cena (5,65 zł/kg) była o ponad 17% niższa niż w roku 2000. Tańsze pomidory krajowe skuteczniej konkurowały na polskim rynku z importowanymi. Tanie pomidory importowane wyraźnie wpłynęły w ubiegłym roku na obniżkę cen pomidorów krajowych w okresie ich najkorzystniejszych notowań. Znalazło to również wyraz w znacznym (o około 0,80 zł/kg) spadku cen wejścia pomidorów z zagranicy na polski rynek, do około 4 zł/kg. Wszystko wskazuje na to, że taka tendencja będzie się pogłębiać, gdyż ceny pomidorów z listopada 2000 i 2001 roku różniły się jeszcze bardziej niż średnie z jedenastu miesięcy tych lat. Podobna sytuacja utrzymywała się też w pierwszych dwóch tygodniach grudnia (ostatnie dostępne dane) — średnie ceny pomidorów krajowych były wtedy o 26% niższe niż rok wcześniej, a importowanych — o 29% . W nieco lepszej sytuacji znaleźli się dostawcy ogórków. Spadek cen tych warzyw, zarówno krajowych, jak i importowanych był znacznie mniejszy i wyniósł 6–7%. Od listopada można było zauważyć wyraźne zróżnicowanie tendencji cen na rynku ogórków krajowych i importowanych. W porównaniu do sytuacji z 2000 roku (tab. 2), w ubiegłym dostawy ogórków krajowych skończyły się w grudniu, a importowane w pierwszych dwóch tygodniach tego miesiąca były średnio o ponad 78% droższe niż rok wcześniej. Największe straty ponieśli jednak dostawcy importowanej papryki, której średnia cena z jedenastu miesięcy ubiegłego roku była o ponad 19% niższa niż w roku 2000. |
|
| Drożała większość polowych |
|
| Na rynku warzyw polowych sytuacja była zróżnicowana. Zdecydowanie wyższe ceny w ubiegłym roku uzyskiwali dostawcy krajowej (o 61%) i importowanej (o 77%) marchwi, białej kapusty (40%), mniej zdrożały pietruszka (o 26%), kalafiory (22%), cebula (22%) oraz krajowa rzodkiewka (28%). Stosunkowo wysokie średnie notowania białej kapusty oraz krajowej cebuli były przede wszystkim rezultatem wyższych cen tych warzyw ze zbiorów w ostatnim sezonie, a w przypadku marchwi — wysokich cen tego warzywa wiosną. Dostawcy buraków ćwikłowych oraz pieczarek uzyskiwali w ubiegłym roku ceny zbliżone do tych z roku 2000, znacznie niższe były natomiast średnie notowania selerów, kopru naciowego oraz ziemniaków. Pomimo prawie o połowę wyższych cen ziemniaków z ubiegłorocznych zbiorów, ich średnia cena z całego okresu od stycznia do listopada była o prawie 40% niższa niż w rok wcześniej. Dr Michał Trzęsowski jest kierownikiem działu marketingu Wielkopolskiej Giełdy Rolno-Ogrodniczej SA oraz pracownikiem Akademii Rolniczej w Poznaniu |
