• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 03/2002

OBIECUJĄCA DIASCJA - CZ. I

Hodowcy rokrocznie wprowadzają na rynek wiele nowych odmian i gatunków balkonowo-rabatowych, aby zwiększyć zainteresowanie tą grupą roślin. Ostatnio coraz częściej oferowane są diascje. Ocenia się, że wkrótce się upowszechnią, gdyż wzrasta liczba ich odmian i są one coraz lepszej jakości. Diascje stosunkowo łatwo zakwitają i kwitną długo, a w masowej produkcji łatwo dają się rozmnażać przez sadzonki pędowe. Mogą być sadzone w jedno- lub wielogatunkowych kompozycjach w podwieszanych pojemnikach i skrzynkach balkonowych, ale także w ogrodach skalnych, na obwódkach rabat lub murkach i grobach w miejscach jasnych.
Pochodzenie i budowa roślin
Należący do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae) rodzaj Diascia obejmuje około 50 gatunków występujących głównie w południowej Afryce. Są to najczęściej byliny o lekko drewniejących nasadach pędów lub, rzadziej, rośliny jednoroczne porastające skłony wzgórz i gór zachodniego Lesotho. Mają cienkie, ścielące się, niekiedy kruche łodygi oraz małe, siedzące liście, sercowatego, owalnego lub lancetowatego kształtu, wyrastające naprzeciwlegle, parami. Niewielkie kwiaty, średnicy 1–2 cm, zebrane są na końcach pędów, w zwarte lub luźne, wzniesione grona. Słowo diascia pochodzi z języka greckiego i oznacza "dwa worki". Odzwierciedla ono specyficzną budowę kwiatów, z których każdy w tylnej części ma dwie ostrogi, będące przedłużeniem płatków korony. Kwiaty są różowe, fioletowe, koralowe, białe, brzoskwiniowe albo łososiowe. Często mają ciemniejszą gardziel.

Protoplaści współczesnych odmian i cele prac hodowlanych
Diascja pojawiła się w Europie już w XIX wieku, w kolekcjach sprowadzonych z Afryki Południowej. Wówczas jednak nikt, poza botanikami, nie zainteresował się niepozornie wyglądającą rośliną. Dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku do kolekcji trafiło więcej gatunków z tego rodzaju, ciekawszych niż wcześniej sprowadzone. Niektóre krzyżowano tworząc obiecujące mieszańce, inne zaczęto oferować jako "czyste" gatunki lub ich odmiany. Obecnie prace hodowlane prowadzi równolegle kilka ośrodków na świecie. Z tego względu oraz z powodu dużej liczby odmian, mieszańców i gatunków wykorzystywanych do krzyżowania, panuje zamieszanie w nazewnictwie diascji. Wyrazem tego jest częste przyporządkowywanie tej samej odmiany do kilku odrębnych gatunków. Większość gatunków diascji, które brały udział w powstawaniu współczesnych odmian, to rośliny trwałe (nie zimują w naszych warunkach klimatycznych). Najważniejsze z nich to: u Diascia rigescens — roślina wysokości około 55 cm o silnym wzroście. Liście ma sercowate, piłkowane, średnio duże. Kwiaty zebrane są we wzniesionych, gęściejszych gronach (długości nawet do 15 cm), mają łososioworóżową lub miedzianą barwę i pojawiają się przez całe lato. u Diascia vigilis — roślina wysokości około 40 cm odznaczająca się dużym wigorem i rozrastająca się dzięki podziemnym rozłogom. Liście ma wąskie (najwęższe spośród wszystkich gatunków), owalne, jasnozielone, ząbkowane. Jasnoróżowe kwiaty zebrane są w luźne grona. u Diascia barberae — roślina wysokości około 25–30 cm, szerokości 50 cm, o cienkich pędach, liściach szeroko owalnych, gronach różowych kwiatów (fot. 1), które pojawiają się przez całe lato. u Diascia integerrima — dorasta do 45 cm wysokości, ma sztywne, mocne, pokładające się po powierzchni podłoża łodygi i różowe kwiaty zebrane w gronach długości do 10 cm. u Diascia mollis — ma luźny pokrój, do 35 cm wysokości, małe, różowe kwiaty w luźnych gronach, odznacza się dużym wigorem. Rzadziej hodowcy wykorzystują inne gatunki, między innymi D. patens (wysokości 2 m), D. stachyoides (o zwartym wzroście i pomarańczowych kwiatach) i D. lilacina (o fioletowych kwiatach). Mieszańce międzygatunkowe często określane są jako Diascia x hybrida. Dąży się do otrzymania odmian, które kwitną obficie, długo — aż do mrozów — i ciągle (część odmian przerywa kwitnienie pod koniec lipca i na początku sierpnia), nie zawiązują nasion, mają kwiaty o nowych barwach (intensywnie pomarańczowe, czerwone albo żółte), duży wigor, zwartą budowę, płożący pokrój, zwiększoną tolerancję wobec chłodów i opadów, są odporne na patogeny grzybowe, zwłaszcza wywołujące zamieranie korzeni i podstawy pędu oraz szarą pleśń, a ponadto wytwarzają dużo pędów nadających się na sadzonki. Istniejące odmiany różnią się między innymi: wysokością roślin, wielkością i kształtem liści oraz kwiatów, ich barwą, obfitością i długością kwitnienia, zdolnością do samoczyszczenia się (nie trzeba usuwać przekwitłych kwiatów) oraz odpornością na szkodniki, patogeny i niesprzyjające warunki uprawy. Większość rozmnażana jest przez sadzonki, nieliczne — z nasion (wyłącznie odmiany D. barberae).

FOT. 1. DIASCIA BARBERAE



Odmiany rozmnażane z siewu nasion i wegetatywnie
Do tej pierwszej grupy należą: 'Pink Queen' — odmiana łososioworóżowa, dobrze się krzewi, ma wzrost początkowo wzniesiony, potem płożący, czas uprawy 13–16 tygodni; 'Rosalie' — kwiaty różowe, wysokość roślin 20–30 cm; 'Rosenkönigin' — kwiaty jasnołososioworóżowe, pokrój zwarty, odmiana dobra do pojemników i na rabaty.

FOT. 2. LITTLE CHARMER




FOT. 3. LITTLE DANCER




FOT. 4. RUBY FIELDS




FOT. 5. ANTIQUE ROSE (FLYING COLOURS)




FOT. 6. APRICOT (FLYING COLOURS)




FOT. 7. CORAL (FLYING COLOURS)




FOT. 8. CORAL BELLE




FOT. 9. RED ACE



Autor pracuje w Przedsiębiorstwie Ogrodniczym Owiplant w Owińskach