• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 04/2002

ODMIANY JABŁONI O JASNEJ SKÓRCE

Jeszcze do niedawna największym zainteresowaniem polskich konsumentów cieszyły się jabłka duże, bardzo dobrze wybarwione. Wśród odmian dominowały te, które miały intensywnie czerwony, rumieniec. W dalszym ciągu są one w przewadze. Coraz częściej jednak poszukiwane są jabłka żółte i zielone. Odmian z tej pierwszej grupy jest kilka natomiast rzadkością są jabłka zielonkawe.
'Mutsu'
Jest przedstawicielem grupy odmian o zielonej skórce. Pochodzi z Japonii, gdzie jest bardzo ceniona. Jest krzyżówką 'Golden Deliciousa' x 'Indo'. Na skalę towarową uprawia się ją również w USA oraz w Europie Zachodniej. Podobnie jak 'Jonagold' jest triploidem, dlatego zaliczana jest do odmian silnie rosnących. Korony ma duże, rozłożyste, stąd też nie ma problemów z formowaniem właściwych kątów między konarami bocznymi a przewodnikiem. 'Mutsu' jest mało podatna na parcha oraz mączniaka i średnio wrażliwa na zarazę ogniową. W naszych warunkach klimatycznych zaliczana jest do grupy średnio wytrzymałych na mróz. W okres owocowania wchodzi wcześnie zwłaszcza na podkładkach karłowych. Plonuje dosyć regularnie na 1–3-letnich przyrostach. Wymaga przerzedzania zawiązków i cięcia odnawiającego. Kwitnie w tym samym czasie co 'Golden Delicious'. Zapylana jest pyłkiem odmian: 'Gloster', 'Golden Delicious', 'James Grieve', 'Katja', 'Lodel', 'Melrose', 'Spartan'. Jako triploid jest bezwartościowym zapylaczem. Owoce są bardzo duże, zwłaszcza w pierwszych latach owocowania, kuliste lub kulisto-stożkowate. Niekiedy obserwuje się zmienność kształtu. Jabłka dobrze wyrośnięte mają delikatne żebrowanie przy kielichu, które może przechodzić na cały owoc. Skórka jest gładka, lekko tłustawa, bez nalotu i ordzawień, zazwyczaj zielonkawa, jednak w sprzyjających warunkach od strony nasłonecznionej pokryta delikatnym, czerwonawym rumieńcem. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w podobnym terminie jak 'Golden Delicious'. W chłodni przechowują się do końca lutego. Jak dotąd nie stwierdzono występowania chorób przechowalniczych. Jednak możliwe, że po odmianie 'Golden Delicious' odziedziczyła ona skłonność do gorzkiej zgnilizny jabłek. Walory smakowe, zależą od pogody w okresie wegetacji — w lata ciepłe i słoneczne owoce z reguły są smaczniejsze.

'Delcorf'
Jest odmianą wczesną, o jasnych owocach, otrzymaną we Francji ('Golden Delicious' x 'Stark Jongrimes'). Do czasu wejścia w okres owocowania drzewo rośnie silnie, potem wzrost się osłabia. Korony są duże, rozłożyste, o konarach pokrytych licznymi krótkopędami. Wcześnie wchodzi w okres owocowania i zaliczana jest do odmian plennych. 'Delcorf' ma skłonność do przemiennego owocowania — zwłaszcza starsze drzewa — dlatego konieczne jest przerzedzanie zawiązków. Nadaje się do uprawy zarówno na podkładkach karłowych, jak i półkarłowych. Pąki kwiatowe tworzy na 1–3-letnich przyrostach. Kwitnie średnio wcześnie i może być zapylana przez odmiany: 'Alkmene', 'Arlet', 'Discovery', 'Elstar', 'Fiesta', 'Gala', 'Idared', 'James Grieve', 'Lodel', 'Retina', 'Summerred', 'Sunrise'. Jest mało podatna na parcha, mączniaka, raka drzew owocowych, średnio wytrzymała na przemarzanie. Owoce są średniej wielkości, wydłużone, cylindryczne, wyrównane pod względem kształtu i wielkości. Skórka jest gładka, bez ordzawień, średniej grubości. Po osiągnięciu dojrzałości zbiorczej ma barwę zielonkawo-żółtą, z jasnoczerwonym, paskowano-marmurkowym rumieńcem. Miąższ jest żółtawy, chrupiący i soczysty, aromatyczny, słodko-kwaskowaty. Z uwagi na dużą jędrność miąższu owoce nie są wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne. Dojrzewają nierównomiernie na początku drugiej dekady sierpnia, dlatego zaleca się 2, 3 zbiory. Nie ma problemów z gorzką plamistością podskórną. Dużą zaletą tej odmiany jest możliwość przechowywania jej owoców nawet przez okres 3 miesięcy. Obecnie jest to jedna z najciekawszych odmian letnich, ceniona głównie ze względu na jakość i smak owoców oraz walory przechowalnicze.

'Early Freegold'
Jedną z nielicznych odmian wcześnie dojrzewających o jasnej skórce, genetycznie odpornych na parcha, jest 'Early Freegold'. Została wyselekcjonowana w ISK w Skierniewicach z nasion pochodzących z USA. Przypuszcza się, że jedną z odmian rodzicielskich jest 'Golden Delicious'. Drzewa 'Early Freegold' początkowo rosną dość silnie, później ich wzrost się osłabia. Tworzą niezbyt szerokie średnio zagęszczone korony. 'Early Freegold' wcześnie wchodzi w okres owocowania, zwłaszcza na podkładkach karłowych. Plonuje dość regularnie, umiarkowanie obficie. Kwitnie średnio wcześnie, jest dobrym zapylaczem dla odmian: 'Elise', 'Melfree', 'Rubin', 'Šampion'. Zapylaczami dla niej mogą być: 'Delcorf', 'Gala', 'Ligol', 'Šampion'. Jak dotąd, w warunkach polowych nie stwierdzono na tej odmianie objawów mączniaka, jest średnio wrażliwa na zarazę ogniową. Owoce są duże lub bardzo duże, kulistowydłużone, z czterema wyraźnymi żebrami od strony kielicha, trochę niesymetryczne, niezbyt wyrównane pod względem kształtu. Skórka bez nalotu, zielonkawożółta, od strony nasłonecznionej z delikatnym różowoczerwonawym, paskowano-rozmytym rumieńcem, którego intensywność zależy od warunków pogodowych. Miąższ jest kremowy, kruchy, soczysty, słodki z lekkim kwaskowatym posmakiem, wrażliwy na odgniecenia. 'Early Freegold' w testach smakowych oceniany jest jako bardzo smaczny. Owoce dojrzewają nierównomiernie od połowy sierpnia, dlatego trzeba je zbierać 2, 3-krotnie. W chłodni przechowują się przez kilka tygodni.

'GoldRush'
Jest późnozimową odmianą genetycznie odporną na parcha jabłoni, wyhodowaną w USA (krzyżówka 'Golden Delicious' x 'Melrose'). Do wejścia w okres owocowania drzewo rośnie średnio silnie, potem wzrost się osłabia. Korona jest początkowo wzniesiona, później rozłożysta, szeroko stożkowata, średniej wielkości, z wyraźnie zaznaczonym przewodnikiem. Ma tendencję do zagęszczania się, gdyż na konarach wyrastają liczne krótkopędy. Wcześnie wchodzi w okres owocowania. Wykazuje skłonność do nadmiernego zawiązywania owoców, dlatego konieczne jest intensywne przerzedzanie zawiązków. Bez tego zabiegu owoce są drobne i mało smaczne. Nadaje się do gęstych nasadzeń. Ma duże wymagania odnośnie gleby i stanowiska. Podobnie jak 'Golden Delicious' na ciepłych stanowiskach rodzi owoce lepszej jakości. Kwitnie średnio późno. Jest diploidem i dobrym zapylaczem dla odmian o podobnej porze kwitnienia, na przykład, 'Free Redstar', 'Santana', 'Ligol'. Zapylana jest przez: 'Enterprise' oraz 'Golden Deliciousa'. Charakteryzuje się średnią odpornością na zarazę ogniową oraz małą wrażliwością na mączniaka i choroby kory. Owoce są średniej wielkości, kształtem przypominają jabłka 'Golden Deliciousa'. Lepsze wyrastanie jabłek uzyskuje się na dobrych stanowiskach przy intensywnym przerzedzaniu zawiązków. Skórka średniej grubości, zielonkawożółta, po dojrzeniu żółta, bez nalotu, może się lekko ordzawiać, zwłaszcza w strefie okołokielichowej. W Polsce na owocach od strony nasłonecznionej pojawia się delikatny rumieniec. Miąższ jest jasnożółty, średnio ziarnisty, bardzo jędrny, chrupiący, słodko-kwaskowaty, aromatyczny. W lata o bardzo wczesnym początku wegetacji, zbiór przeprowadza się w drugiej połowie października, a w przeciętnym roku na początku listopada. Dojrzałość konsumpcyjną osiągają pod koniec stycznia. W chłodni z KA owoce przechowują się przez kilka miesięcy. W okresie przechowywania wymagają zwiększonej wilgotności powietrza, gdyż z powodu suchej skórki łatwo tracą wodę i więdną.

OWOCUJĄCE DRZEWO ODMIANY GOLDRUSH



'Goldstar'
Jest czeską późnozimową odmianą ('Rubin' x 'Vanda') genetycznie odporna na parcha. Do produkcji w Czechach została wprowadzona dopiero w 1996 roku. Zaliczana jest do odmian plennych regularnie owocujących. Owoce są duże lub bardzo duże, zwłaszcza w pierwszych latach, kształtem przypominają 'Golden Deliciousa'. Skórka jest cienka, cytrynowożólta, gładka, lekko błyszcząca, z delikatnym tłustawym nalotem. Owoce są podatne na gorzką plamistość podskórną, dlatego w sezonie należy drzewa nawozić dolistnie wapniem. Jabłka tej odmiany w chłodni można przechowywać do końca kwietnia lub początku maja (więcej czytaj HO 02.2002).

Dr Dorota Kruczyńska pracuje w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach