Numer 04/2002
| W poprzednim numerze zamieściliśmy prognozy opracowane w Zakładzie Metod Prognozowania i Rejestracji Agrofagów IOR w Poznaniu, dotyczące możliwości wystąpienia w bieżącym roku: parcha jabłoni, kwieciaka jabłkowca, owocnicy jabłkowej i owocówki jabłkóweczki. W tym numerze kolejne — owocnice śliwowe, owocówka śliwkóweczka, szara pleśń truskawki. | |
|
| |
| Owocnice śliwowe — Hoplocampa spp. | |
 W większości województw w ubiegłym roku lot owocnic śliwowych i pierwsze złoża jaj obserwowano w pierwszej dekadzie maja. Masowe występowanie szkodników na śliwach i lokalnie znaczne uszkodzenia zawiązków śliw rejestrowano w trzeciej dekadzie tego miesiąca. Jak wykazały obserwacje, w 2001 r. nastąpił niewielki (1%) spadek szkodliwości owocnic w porównaniu z rokiem poprzednim. Średnia szkodliwość w skali kraju (informacje z 12 województw) wyniosła 10,3% i była niewiele wyższa od średniej wieloletniej, która wynosi 9,7%. Najwięcej uszkodzonych zawiązków śliw sygnalizowały oddziały terenowe: Zamość — 23,8%, Chełm — 15% (lubelskie), Częstochowa i Bielsko Biała — po 13,3% (śląskie), Przemyśl — 17,9%, Rzeszów — 13,3% (podkarpackie). Znaczny spadek szkodliwości owocnic śliwowych w porównaniu do roku 2000 odnotowano na terenie województwa pomorskiego (Słupsk z 28,7% do 10%) i wielkopolskiego (Piła-Złotów z 17,2% do 8,2%). Najmniej licznie szkodniki występowały w: małopolskim (Nowy Sącz — 0,6% uszkodzonych zawiązków śliw), łódzkim (Łódź — 3%) oraz mazowieckim (Ciechanów — 4%). W tym sezonie wegetacyjnym, podobnie jak w latach ubiegłych, należy zwiększyć kontrolę liczebności populacji, zwłaszcza w okresie składania jaj, szczególnie na terenach, gdzie szkody wyrządzone przez owocnice śliwowe były większe. Do wyznaczenia terminu zabiegu najlepiej używać pułapek lepowych. | |
|
| |
| Owocówka śliwkóweczka — Laspeyresia funebrana | |
 Początek lotu motyli owocówki śliwkóweczki odnotowano w pierwszej dekadzie maja na terenie województw: dolnośląskiego (Legnica i Wrocław), mazowieckiego (Płock) i pomorskiego (Gdańsk). Masowy lot motyli i początek składania jaj obserwowano w trzeciej dekadzie maja. Pierwsze uszkodzenia owoców przez gąsienice w trzeciej dekadzie czerwca sygnalizowały województwa: lubuskie (Zielona Góra), dolnośląskie (Wrocław), śląskie (Katowice), kujawsko-pomorskie (Toruń) w trzeciej dekadzie czerwca. Występowanie szkodnika na śliwach było podobne jak w roku poprzednim. Średnia uszkodzeń owoców śliw w kraju wyniosła 5,7% i była mniejsza o 3,5% od średniej wieloletniej (9,3%). Więcej uszkodzonych owoców w sadach śliwowych odnotowały województwa: dolnośląskie (Jelenia Góra-Lwówek Śl. — 16,6%), lubelskie (Zamość — 15%, Chełm — 10,8%) oraz zachodniopomorskie (Koszalin — 10%). Szkodliwość owocówki śliwkóweczki była najmniejsza w oddziałach terenowych: Włocławek — 1,6% uszkodzonych owoców (kujawsko-pomorskie), Radom — 1,8% (mazowieckie), Białystok (podlaskie) i Leszno — 2% (wielkopolskie). Na poziom szkodliwości tego gatunku będą mieć wpływ warunki pogodowe w okresie lotu motyli i składania jaj (maj, czerwiec). Zwalczanie pierwszego pokolenia będzie konieczne, jeśli w ubiegłym roku stwierdzono więcej niż 0,5% uszkodzonych owoców. | |
|
| |
| Szara pleśń truskawek — Botryotinia fuckeliana | |
 Pojawienie się choroby na plantacjach truskawek odnotowano w trzeciej dekadzie maja. Masowe informacje o jej występowaniu przekazano w drugiej dekadzie czerwca. W 2001 r. porażenie plantacji truskawek szarą pleśnią w kraju (średnio z terenu 15 województw) wyniosło 13% i przekroczyła średnią wieliletnią (11,6%). W porównaniu z rokiem 2000 nastąpił znaczny (8,6%) wzrost nasilenia występowania choroby. Był on najbardziej widoczny na terenie województw: łódzkiego (Sieradz z 8,8% do 31%, Skierniewice z 3% do 21%), podlaskiego (Białystok z 1,5% do 22,4%), śląskiego (Bielsko Biała z 6,8% do 22,8%), świętokrzyskiego z 4,3% do 18,9%, pomorskiego (Słupsk z 1,1% do 15%), lubelskiego (Zamość z 4,9% do 18%) i mazowieckiego (Radom z 4,1% do 16%, Siedlce z 0,6% do 12,4%). Najmniej porażonych plantacji truskawek odnotowano w województwie małopolskim (Kraków — 4%). Na takie zróżnicowane nasilenia szarej pleśni miały wpływ lokalne warunki pogodowe. Intensywność wystąpienia patogena w tym sezonie wegetacyjnym będzie w dużym stopniu uzależniona od warunków atmosferycznych. Przy ciepłej, wilgotnej i deszczowej pogodzie należy liczyć się z dużym nasileniem szarej pleśni, szczególnie w województwach, gdzie potencjał infekcyjny na plantacjach truskawek jest większy. | |
|
| |
| Mapki ilustrują średni stopień porażenia/uszkodzeń na terenie inspektoratów terenowych. W kółkach — średnie dla województw. |