Numer 05/2002
'Kordia' to odmiana czereśni znaleziona w Czechach. Do Polski została sprowadzona przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach w latach osiemdziesiątych minionego stulecia. Wyróżniała się bardzo dobrą jakością owoców, dlatego szybko została wytypowana do ścisłych doświadczeń odmianowych zlokalizowanych w różnych rejonach kraju. Wyniki prowadzonych badań jednoznacznie świadczą o tym, że 'Kordia' jest wartościową czereśnią do nasadzeń towarowych, zwłaszcza w cieplejszych rejonach Polski, na przykład w okolicach Wrocławia, Szczecina Tarnowa, Sandomierza, Buska. W Polsce już od kilku lat jest w Rejestrze Odmian, a wolne od groźnych chorób wirusowych drzewka są dostępne w kwalifikowanych szkółkach. 'Kordia' jest również wysoko oceniana w doświadczeniach prowadzonych w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Niemczech. Można więc przypuszczać, że w przyszłości jej owoce będzie można tam eksportować, zwłaszcza, że bardzo dobrze znoszą transport.
| Więcej zalet niż wad | |||||
Drzewo odmiany 'Kordia' rośnie początkowo silnie, ale po wejściu w okres owocowania jego wzrost wyraźnie słabnie. Tworzy szerokostożkowatą, zgrabną koronę, która z czasem staje się bardziej rozłożysta (fot. 1).
W okres owocowania wchodzi wcześnie, plonuje dobrze i dość regularnie. Dobrymi zapylaczami są dla niej: 'Hedelfińska', 'Schneidera Późna', 'Van', 'Heidegger' i 'Sam'. 'Kordia' jest mało podatna na choroby. Jej owoce mają dużą wartość handlową, masa jednego wynosi przeciętnie 8–8,5 g, ale często przekracza 10 g. Są twarde (typowe chrząstki) i mają sercowaty, wydłużony kształt oraz czerwony, aromatyczny i bardzo smaczny miąższ. Pestka jest dość duża, wydłużona, szypułka długa, najczęściej długości około 45 mm i średniej grubości. Owoce należy zbierać, gdy skórka ma barwę karminowoczerwoną (fot. 2).
Zbyt długo pozostawione na drzewie stają się prawie czarne i są wtedy mniej atrakcyjne (fot. 3), choć nadal bardzo smaczne. Są mało podatne na pękanie oraz gnicie w czasie deszczu i dobrze znoszą transport. Ich zbiór przypada w siódmym lub na początku ósmego tygodnia dojrzewania czereśni, po odmianie 'Hedelfińska'. Wadą 'Kordii' jest mała odporność na mróz. Na niską temperaturę wrażliwe jest zarówno drewno, jak i pąki kwiatowe oraz kwiaty. W surowe zimy drzewa mogą więc przemarzać, a wiosenne przymrozki często obniżają plony tej odmiany, zwłaszcza jeśli sad jest niewłaściwie zlokalizowany. Dlatego odmiana ta powinna być sadzona na terenie wzniesionym i zacisznym.
| |||||
|
| |||||
| Przechowywanie | |||||
Przechowując owoce czereśni przez kilka, kilkanaście dni w chłodni, można oczekiwać wzrostu cen, a przez to poprawienia opłacalności produkcji. Należy jednak pamiętać, że w czereśniach umieszczonych w chłodni nadal przebiegają przemiany metaboliczne i owoce te narażone są na występowanie chorób fizjologicznych i grzybowych. Optymalne warunki przechowywania owoców czereśni to temperatura –0,5°C, przy wilgotności względnej powietrza około 90%. Średnia intensywność oddychania owoców uzależniona jest od temperatury — pozostawione w temperaturze pokojowej produkują w ciągu godziny około 25 ml CO2/kg, schłodzone do 0°C — około 4 ml CO2/kg. W 1999 roku w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach rozpoczęto badania nad przechowywaniem owoców 'Kordii'. W sezonach 1999 i 2000 owoce zbierano w dwóch terminach. Bezpośrednio po zbiorze sortowano je na dwie klasy pod względem intensywności wybarwienia — jasne i ciemne — oraz wykonano ocenę sensoryczną owoców obu grup. W doświadczeniu obserwowano zachowanie się owoców w temperaturze –0,5°C, +2°C i +9°C. Tak szeroki zakres temperatury podyktowany był przede wszystkim potrzebami producentów, którzy przy podejmowaniu prób przechowywania czereśni borykają się z problemem silnej kondesacji pary wodnej na wyjętych z chłodni owocach. Problem ten związany jest z wilgotnością względną powietrza oraz temperaturą. Podczas przetrzymywania owoców, zwłaszcza w temperaturze 9°C, bardzo szybko ciemniała skórka i następowało brązowienie szypułki (fot. 4).
Po kilkunastu dniach przechowywania w chłodni barwa owoców 'Kordii' zbieranych już jako ciemne uzyskiwała niższą ocenę, niż jasnych. Określona ją jako zbyt ciemną. Nie znaczy to jednak, że czereśnie trzeba zbierać już gdy skórka jest jasnoczerwona. Z naszych badań wynika, że owoce jasne zawierają do 2% mniej cukrów niż te ciemne. Jest to wyraźna wskazówka, że decydując się nawet na krótkotrwałe przechowywanie owoców czereśni, należy przewidzieć nie tylko zmianę barwy i możliwość jej akceptowania przez konsumenta, ale także smak owoców, a zwłaszcza zawartość w nich cukrów i kwasów. W badaniach obserwowaliśmy silne więdnięcie obu grup owoców czereśni (fot. 5).
Im wyższa była temperatura przechowywania, tym niekorzystne zmiany jakości były bardziej widoczne, dotyczyły brązowienia szypułki oraz zmian w wyglądzie skórki owoców (fot. 6).
Obserwowano także przebarwianie się czereśni, co było bardziej widoczne na owocach ciemnych i powodowane prawdopodobnie zbyt niską temperaturą oraz rozwijającymi się chorobami grzybowymi. Wśród tych ostatnich najwięcej problemów stwarzała szara pleśń (powodowana przez grzyb Botrytis cinerea), brunatna zgnilizna (Monilinia fructigena) oraz gnicie wywołane przez Penicillium expansum. Szczególnie niebezpieczne jest gniazdowe występowanie gnicia w skrzynkach (fot. 7), które może doprowadzić do znacznych strat podczas przechowywania owoców czereśni.
Obecnie prowadzone są w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach badania mające na celu opracowanie technologii przechowywania i obrotu handlowego owoców przy maksymalnym ograniczeniu zjawiska kondensacji pary wodnej. Dodatkowo, od nadchodzącego sezonu, oceniany będzie wpływ wstępnego schładzania owoców na ich jakość po przechowywaniu. Istotne wydaje się także określenie optymalnego terminu zbioru owoców czereśni do bezpośredniej konsumpcji i do przechowywania w chłodni oraz zbadanie akceptowalności smakowej przechowywanych owoców. Z dotychczasowych badań wynika, że owoce odmiany 'Kordia' najlepiej przechowują się w temperaturze –0,5°C, nieco gorzej w +2°C, a w wyższej temperaturze możliwe jest przetrzymanie owoców jedynie przez kilka dni. Pomimo pewnych trudności związanych z przechowywaniem owoców w chłodni przez kilka czy kilkanaście dni, 'Kordia', jest odmianą, która ze względu na walory smakowe i atrakcyjny wygląd może znaleźć się na stole konsumenta nie tylko w okresie jej dojrzewania na drzewie, ale także przez następne kilka tygodni. | |||||
|
| |||||
| Dr Elżbieta Rozpara i mgr Krzysztof Rutkowski pracują w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach | |||||
