Hasło Ogrodnicze 09/1999

Ocena sytuacji na hurtowym rynku owoców i warzyw jest trudna ze względu na duże zróżnicowanie cen w poszczególnych segmentach rynku oraz znaczną rozpiętość notowań regionalnych w kraju. Ponadpięcioletnie badania prowadzone na Wielkopolskiej Giełdzie Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu potwierdzają, że na przełomie 29. i 30. tygodnia każdego roku (druga połowa lipca) rozpoczyna się stopniowe zmniejszanie się wahań cen na hurtowym rynku warzyw, które wyraźnie tanieją. Tegoroczny poziom cen warzyw w analizowanym okresie znacznie odbiegał od ubiegłorocznego i ogólnie był wyższy, co należy ocenić pozytywnie.

15 czerwca uczestnicy wyjazdowej sesji Zespołu do spraw Podłoży Ogrodniczych zostali zaproszeni przez Henryka Skowrońskiego na torfowisko w Karasce. Była to dobra okazja do konfrontacji oczekiwań naukowców-ogrodników z tym, co mogą zaoferować nasze zakłady torfowe. Można tam było również zapoznać się z liczbami dotyczącymi światowego wydobycia torfu.

Ustawa z 12 lipca 1995 roku o ochronie roślin uprawnych nakłada od tego roku obowiązek okresowego badania opryskiwaczy (polowych, sadowniczych, samobieżnych, ciągnikowych oraz plecakowych). Rozporządzenie to dostosowuje nasze ustawodawstwo do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej.

Stany Zjednoczone są jednym z większych rynków zbytu ozdobnych roślin rabatowo-balkonowych. Przydomowe ogródki i dekoracje kwiatowe frontowych wejść domów są tym, czym Amerykanie starają się między sobą konkurować. W przeciwieństwie do wielu krajów europejskich...

W ostatnim czasie pojawiło się wiele kontrowersji dotyczących rynków hurtowych, a w szczególności potrzeby budowy i uruchamiania nowych obiektów tego typu. Wiele z nich pochłonęło olbrzymie nakłady finansowe, a handel i tak koncentruje się dalej na starych targowiskach. Tylko nieliczne osiągnęły standard porównywalny z europejskim. Z tymi wątpliwościami zwróciliśmy się do Jana Ciesielskiego, prezesa Zarządu działającej już od siedmiu lat Wielkopolskiej Giełdy Rolno-Ogrodniczej SA w Poznaniu, jednego z tych rynków, który może mówić o prawdziwym sukcesie.

Największym wyzwaniem, przed którym ostatnio stają producenci warzyw i owoców w Polsce, jest zbyt własnych towarów. Ogrodnicy obawiają się, że wejście naszego kraju w struktury Unii Europejskiej jeszcze bardziej obniży i tak już niską opłacalność tej gałęzi produkcji.

Sytuacja na rynku owoców, na przełomie lipca i sierpnia, zapowiadała się ciekawie, ale i niepokojąco. Przede wszystkim dlatego, że znowu wzrósł import owoców południowych, których — według CIHZ i GUS — w pierwszym półroczu tego roku sprowadziliśmy aż 476 tys. ton (rok temu — 450 tys. ton). Od lipca rynek warszawski ( a pewnie nie tylko) dosłownie zasypały importowane brzoskwinie. Rekordowe zbiory w południowej Europie (3,8 mln ton) trzeba przecież gdzieś upchnąć — niestety, dotyczy to także Polski.

O powodzeniu uprawy jabłoni decyduje w dużej mierze jakość drzewek. Większość szkółek w Polsce produkuje jednoroczne okulanty. W ostatnich latach coraz więcej gospodarstw oferuje także drzewka dwuletnie z jednoroczną koroną. Wysokie możliwości plonotwórcze tego ostatniego materiału stwierdzono w wielu doświadczeniach holenderskich z odmianą Jonagold. Porównywano w nich wpływ różnych jakościowo drzewek na plonowanie. Według uzyskanych tam wyników, najlepsze okazały się drzewka dwuletnie z jednoroczną koroną. Z tego typu materiału zbierano najwyższe plony w pierwszych latach po posadzeniu.

Pod koniec lat osiemdziesiątych, a zwłaszcza w bieżącym dziesięcioleciu, w krajach o umiarkowanym klimacie (Europa, USA, Kanada) podjęto intensywne badania nad wykorzystaniem w uprawie truskawek agrowłóknin — czarnych i białych. Ta pierwsza wykorzystywana jest podobnie jak agrotkanina czy czarna folia do ściółkowania plantacji, dzięki czemu nie ma problemów z chwastami. Białej agrowłókniny (17 g/m2) zwykle używa się do przyspieszania dojrzewania truskawek. Ostatnio także coraz częściej wykorzystuje się ją do ochrony roślin przed uszkodzeniami mrozowymi zimą oraz do przedłużenia okresu wegetacji truskawek.

W pierwszej części artykułu zamieszczonej w HO 8/99 zostały opisane odmiany deserowe polecane przez autora do uprawy polowej, w tunelach foliowych i szklarniach — red.

"Budowa i eksploatacja chłodni pochłania masę pieniędzy. Wcale mi się to nie opłaca. Ale bez tego obiektu moje gospodarstwo nie może funkcjonować". Ta wypowiedź jednego z holenderskich sadowników pochodzi z początku lat 90. Wtedy mogła się ona nam wydawać dość dziwna, a nawet żartobliwa, ponieważ miała niewiele wspólnego z naszą rynkową rzeczywistością. Chłodni było wówczas w Polsce mało, gdyż niewielu widziało konieczność ich budowy. Zbyt jabłek w naszym kraju opierał się głównie na owocach przetrzymywanych w zwykłej przechowalni. Handel nimi kończył się już po Świętach Bożego Narodzenia lub najwyżej pod koniec stycznia. Tylko Idareda udawało się przetrzymać do marca czy kwietnia.

Cebulę w Polsce składuje się w przechowalniach z grawitacyjnym lub wymuszonym sposobem wietrzenia oraz w komorach chłodniczych, w których panuje stała, niska temperatura. Najczęściej uważa się, że trwałość przechowalnicza tego warzywa zależy tylko od sposobu uprawy i warunków przechowywania, nie docenia się natomiast wpływu warunków meteorologicznych w czasie wegetacji.

Pietruszka (Petroselinum hortense) jest ceniona głównie jako warzywo przyprawowe. Jej korzenie są cennym źródłem cukrów, białka, soli mineralnych wapnia, fosforu, magnezu i żelaza. Jeszcze większą wartość biologiczną mają liście, w których znajdują się duże ilości witaminy C. Pasternak (Pastinaca sativa) jest mniej znany, pomimo iż w krajach Europy Środkowej był jednym z ważniejszych warzyw uprawianych już od wczesnego średniowiecza.

Na zachodzie Europy do najgroźniejszych chorób roślin krzyżowych, obok kiły kapusty, zaliczana jest czarna zgnilizna kapusty. W Polsce do niedawna nie miała ona większego znaczenia gospodarczego, ostatnio jest jednak coraz częściej spotykana. Powodowana jest przez bakterię Xanthomonas campestris pv. campestris i najczęściej rozwija się na kapuście, kalafiorze, rzadziej na kalarepie. Patogen ten poraża także wiele chwastów z rodziny krzyżowych (na przykład dziką rzodkiew), które mogą być później źródłem infekcji upraw.

Choć charakterystyczne dla biznesu ozdobnych roślin cebulowych we Francji są kooperatywy zajmujące się reprodukcją oraz sprzedażą cebul i bulw (czytaj w poprzednim odcinku – HO 8/99), w czołówce firm o tej specjalności znajdują się też przedsiębiorstwa indywidualne. Do takich należy S.c.s. Cultures Kaptein z bretońskiej miejscowości Plomeur niedaleko Quimper, położonej na piaszczystym wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego.

W poprzednim numerze "Hasła" Autorka przedstawiła ogólne wiadomości dotyczące wykorzystania bylin w towarowej produkcji. Tym razem omawia jeden z ważniejszych gatunków (red.).

Klub Producentów Anturium, tradycyjnie już, zorganizował wiosną wycieczkę szkoleniową, której celem było oglądanie gospodarstw kolegów-członków klubu i wymiana doświadczeń. Tym razem na miejsce spotkań wyznaczono północną Polskę.