Hasło Ogrodnicze 03/2002

W sobotę 12 stycznia odbyło się uroczyste otwarcie Hurtowego Centrum Ogrodniczego Marma Polskie Folie w Dwikozach k. Sandomierza.

...1 oraz 8 lutego Syngenta Crop Protection Sp. z o.o. zorganizowała spotkania ze swoimi dystrybutorami.

W poprzednim odcinku (HO 2/2002) przedstawiłam ogólne informacje na temat ubiegłorocznych targów NTV, które odbyły się na początku listopada w Amsterdamie. Opisałam również kilka nowych produktów tam zademonstrowanych, które pozwalają oszczędzać energię cieplną i zwiększać intensywność światła pod osłonami.

W ostatnich latach wielu sadowników zostało poszkodowanych przez powodzie i lokalne podtopienia. Woda zniszczyła im nie tylko plony, lecz także ograniczyło potencjał plonotwórczy sadów na kilka najbliższych lat. Sposoby postępowania z uprawami dotkniętymi powodzią tak, aby w krótkim czasie przywrócić drzewom pełną zdolność produkcyjną, przedstawił na konferencji w Sandomierzu dr Grzegorz Cieśliński z firmy Hydro.

Według Wiesława Boreckiego, zajmującego się produkcją szkółkarską, brak stabilizacji i niska opłacalność produkcji owoców w polskim sadownictwie spowodowały, że krajowi sadownicy i szkółkarze sprzedają produkt finalny po cenach niegwarantujących opłacalności.

Produkcja moreli w Polsce waha się pomiędzy 4000 a 6000 ton rocznie. Według dr. Tadeusza Jakubowskiego z ISK ze Skierniewic, obecny import na poziomie 2000 ton będzie stale wzrastał. Sprowadzamy te owoce głównie z Włoch, Francji, Grecji Turcji, powiększa się również produkcja moreli na Ukrainie, a tym samym rośnie konkurencja za wschodnią granicą.

Dobre drzewo to drzewo karłowe — ponieważ tylko takie jest tanie w prowadzeniu, co przy rosnących nakładach na produkcję i utrzymujących się niskich cenach jabłek pozwala osiągać zyski. W Polsce siła robocza (pracownicy niewykwalifikowani) jest tania, zatrudnienie doradców oraz specjalistów od cięcia lub okulizacji to już spory wydatek, zdaniem wielu jednak opłacalny.

Według szacunków GUS z grudnia 2001 r., w ubiegłym roku areał produkcji większości warzyw gruntowych był w sumie o 3,1% mniejszy niż w 2000 roku. Wyjątek stanowiły warzywa zaliczane do tak zwanej grupy "pozostałych"— pietruszka, pory, selery, rzodkiewka, sałata, rabarbar, szparagi, koper i inne — których łączna powierzchnia uprawy wzrosła o 2,6%. Zbiory warzyw gruntowych w minionym roku wyniosły 5,195 mln ton (rys. 1) i były o 5,9% niższe niż w 2000 roku. Gorsze wyniki dotyczyły prawie wszystkich gatunków, z wyjątkiem kalafiorów i warzyw "pozostałych". Niższa podaż przyczyniła się do wzrostu cen i polepszenia opłacalności produkcji. Na przykład jesienią 2001 r. cena skupu cebuli białej była prawie dwukrotnie wyższa niż w analogicznym okresie 2000 r., kapusty — ponad dwukrotnie, a marchwi — o około 40%. W 2001 r. nieopłacalna była — mimo spadku zbiorów — produkcja pomidorów polowych dla przetwórstwa. Nieznacznie obniżyła się również opłacalność produkcji ogórków polowych. Warzywa korzeniowe wchodzą w skład mrożonych mieszanek warzywnych, eksportowanych z Polski głównie do krajów byłego ZSRR. Eksport mrożonych mieszanek warzywnych (główna pozycja w naszym eksporcie przetworów warzywnych) w I połowie 2001 r. wyniósł 13 600 ton (w tym do krajów WNP — 9500 ton i do krajów CEFTA 3400 ton). Średnia cena eksportowa utrzymała się na poziomie z I półrocza 2000 r. — 0,60 USD/kg.

Opracował dr Michał Trzęsowski na podstawie danych Działu Marketingu Wielkopolskiej Giełdy Rolno-Ogrodniczej SA w Poznaniu.

Po cyklu artykułów poświęconych rolniczym świadczeniom emerytalno-rentowym, zasadom ich przyznawania, obliczania i wypłacania (HO 4/2001 do 2/2002), poniżej Autorka prezentuje przepisy dotyczące podatku dochodowego płaconego przez emerytów i rencistów Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych — red.

W styczniu w Berlinie odbyły się 67. międzynarodowe targi Grüne Woche (11–20.01.2002 r.) oraz towarzysząca im — po raz dziesiąty — wystawa Fruit Logistica (10–12.01.2002 r.). Na obydwu imprezach pojawiło się rekordowo dużo wystawców, na pierwszej — ponad 1600 z 56 krajów, na drugiej — 810 z 50 krajów. Berlińskie targi należą do najważniejszych tego typu na świecie, zwłaszcza Fruit Logistica, dostępna jedynie dla profesjonalistów z branży ogrodniczej.

W dziewiątej już edycji konkursu Agroliga, organizowanej wspólnie przez redakcję magazynu Agrobazar, redakcję programów wsi i rolnictwa Telewizji Polskiej oraz ośrodki doradztwa rolniczego z całego kraju do finału zakwalifikowało się siedmiu rolników oraz siedem firm związanych z branżą rolniczą.

Holenderskie biuro statystyczne prowadzi coroczny rejestr areału przeznaczonego pod uprawę jabłoni, grusz, śliw, wiśni, czereśni oraz gatunków jagodowych. W ostatnich 20 latach sady jabłoniowe, gruszowe i śliwowe w Holandii zmniejszyły się o 25%, z 24 736 ha w 1980 roku do 18 489 ha w ubiegłym. Najwięcej drzew — ze170 ha — wykarczowano zimą na przełomie 2000 i 2001 roku. Część sadowników w ogóle rezygnuje z produkcji, ale pozostali powiększają swoje gospodarstwa. W 1990 roku w kraju tulipanów było 3708 gospodarstw sadowniczych (przeciętnie 8-hektarowych lub mniejszych), 11 lat później ich liczba spadła do 2896.

Na VII Ogólnopolskie Spotkania Sadowników w Grójcu (16–17 stycznia 2002 r.) tłumnie przybyli producenci z całego kraju. Przebiegało ono pod hasłem "Sadownictwo polskie konkurencyjne dla Unii Europejskiej". Nie zabrakło na nim przedstawicieli władz samorządowych — powiatowych, wojewódzkich oraz państwowych.

W czerwcu 2001 roku specjaliści z całego świata spotkali się w Hood River (Oregon) i Richland (Washington) na czwartym międzynarodowym sympozjum pod hasłem: "Postęp w genetyce, fizjologii i technologii uprawy czereśni i wiśni", organizowanym co cztery lata pod patronatem ISHS (Międzynarodowe Towarzystwo Ogrodnicze). Tegoroczną konferencję zorganizowali Amerykanie z Kanadyjczykami. Obrady plenarne podzielone były na następujące bloki tematyczne: hodowla i genetyka czereśni oraz wiśni, biotechnologia i genetyka molekularna, hodowla i selekcja podkładek, ekonomika i systemy uprawy, fizjologia wzrostu i nawożenie, sposoby zapobiegania pękaniu owoców, trwałość pozbiorcza owoców i technologie ich przechowywania, fitopatologię i entomologię. Około 90% prezentowanych doniesień dotyczyło czereśni.

Podstawowym zabiegiem zapewniającym handlową jakość owoców jest przerzedzanie zawiązków. W produkcji jabłek wykonywane jest powszechnie, podobnie postępuje się z brzoskwiniami w głównych rejonach ich uprawy — w USA, Włoszech, Francji, Hiszpanii. Przeprowadzenie tego zabiegu o intensywności dostosowanej do modelu prowadzonego drzewa zanim owoce osiągną wielkość orzecha laskowego, dostosowując jego pozwala wyprodukować owoce, które łatwiej jest sprzedać (fot. 1).

Odbywającym się w Berlinie targom Grüne Woche (11–20 stycznia), towarzyszyła wystawa Fruit Logistica, będąca jednocześnie jednym z największych spotkań producentów i handlowców z całego świata. Zaproszenie na Fruit Logistykę mogą otrzymać tylko osoby profesjonalnie zajmujące się produkcją roślinną. Prezentują się na tej wystawie największe organizacje producenckie z całego świata, nie brakuje również reprezentantów firm handlowych lub sieci supermarketów, które w krajach UE sprzedają znaczącą część owoców i warzyw.

Uprawa i spożycie kukurydzy cukrowej systematycznie u nas wzrasta. Głównym jej odbiorcą jest przemysł przetwórczy, ale wokół dużych ośrodków miejskich niebagatelne znaczenie ma także uprawa na rynek warzyw świeżych. Dla produkujących ją w tym celu ważne jest uzyskanie jak najwcześniejszych plonów (liczy się nawet kilkudniowe przyspieszenie), gdyż takie gwarantują wysoką cenę (w ubiegłym roku różnica w cenie jednej kolby ze zbiorów wczesnych i późnych dochodziła do 60 groszy!). Szybkie wyjście na rynek oznacza także zwykle dość duży zbyt, gdyż wśród konsumentów wczesna kukurydza cieszy się bardzo dużym powodzeniem.

Jest to typowe warzywo jesienno-zimowe. pojawia się w sprzedaży już na początku jesieni i utrzymuje się na rynku jeszcze w pierwszych miesiącach zimowych. Mrożona brukselka dostępna jest w handlu przez cały rok — tak utrwalona doskonale zachowuje cechy smakowe i odżywcze. Produkcja kapusty brukselskiej w Polsce szacowana jest na około 30 000 ton, z czego przynajmniej 70% przeznacza się do mrożenia.

Ta zdobywająca coraz większą popularność roślina (łacińska nazwa Eruca vesicaria ssp. sativa) spotykana jest w naszych w sklepach nasiennych pod nazwą arugula. Jest to gatunek jednoroczny, pochodzący z basenu Morza Śródziemnego i wschodniej Azji, gdzie uprawiany jest jako warzywo liściaste (fot.) lub roślina oleista. Ostre, pikantne liście rokietty cieszą się największym powodzeniem w Ameryce Północnej, Francji i Anglii. Spożywane są na surowo (w sałatkach), parowane lub gotowane (jako dodatek do sosów, mięs i ryb). Ostre w smaku nasiona są wykorzystywane jako dodatek do przypraw przede wszystkim w Indiach, Iranie, Grecji oraz południowej Francji i Hiszpanii.

To chętnie uprawiane warzywo z rodziny motylkowatych (o jego uprawie na zbiór wczesny pisaliśmy w HO 12/2001) ma wysoką wartość odżywczą wynikającą z dużej zawartości białka w nasionach. Bób ma niewielkie wymagania klimatyczne (kiełkuje już w temperaturze 3–4°C), większe jednak co do stanowiska i jest wrażliwy na brak wody (zwłaszcza w okresie kiełkowania, kwitnienia oraz zawiązywania nasion). Stresowe warunki powodują wzrost podatności na czynniki chorobotwórcze we wszystkich stadiach rozwojowych rośliny. Na bobie obserwuje się wiele chorób wirusowych i grzybowych, jednak nie wszystkie mają istotne znaczenie gospodarcze. Najbardziej szkodliwe to askochytoza, czekoladowa plamistość i rdza. Duże straty mogą spowodować fuzaryjna zgorzel oraz zgnilizna twardzikowa — ich wystąpienie prowadzi najczęściej do znacznego obniżenia plonu i pogorszenia jego jakości.

Relacja z Międzynarodowej Wystawy Kwiaciarskiej w Amsterdamie cz. II — kwiaty cięte

Odmiany lilii z grupy mieszańców longiflorum — u nas mało popularne — uprawiane są głównie w Ameryce, na Wielkanoc (angielskojęzyczna nazwa tych lilii to Easter lilies). Mają wytworne, trąbkowe, białe kwiaty, bardzo dobrze nadają się do dekoracji kościołów oraz tworzenia okazałych wiązanek. Jednak w USA najbardziej poszukiwane przed Wielkanocą są lilie niskie, uprawiane w doniczkach, do których nadają się odmiany Lilium longiflorum o ograniczonym wzroście.

W poprzednim odcinku Autor przedstawił wybrane propozycje (odmiany, które w 2002 roku znalazły się na międzynarodowym rynku) firm: Bodger, Benary, Farmen, Floranova, Florensis, Goldsmith, Hem Genetics, Kieft. Tym razem prezentuje spostrzeżenia na temat nowości z pozostałych przedsiębiorstw hodowlano-nasiennych, które urządziły w 2001 r. europejskie pokazy pod nazwą pack trials (red).

Hodowcy rokrocznie wprowadzają na rynek wiele nowych odmian i gatunków balkonowo-rabatowych, aby zwiększyć zainteresowanie tą grupą roślin. Ostatnio coraz częściej oferowane są diascje. Ocenia się, że wkrótce się upowszechnią, gdyż wzrasta liczba ich odmian i są one coraz lepszej jakości. Diascje stosunkowo łatwo zakwitają i kwitną długo, a w masowej produkcji łatwo dają się rozmnażać przez sadzonki pędowe. Mogą być sadzone w jedno- lub wielogatunkowych kompozycjach w podwieszanych pojemnikach i skrzynkach balkonowych, ale także w ogrodach skalnych, na obwódkach rabat lub murkach i grobach w miejscach jasnych.

Działalność Stowarzyszenia Producentów Ozdobnych Roślin Cebulowych koncentruje się na poszerzaniu wiedzy. Celowi temu służą coroczne konferencje oraz wyjazdy szkoleniowe — zagraniczne (czyt. HO 9, 10, 12/2001) i krajowe. Ostatnio takie edukacyjne wizyty w kilku gospodarstwach członków SPORC z okolic Warszawy odbyły się jesienią ubiegłego roku.