| Wśród 14 grup odmian tulipanów na szczególną uwagę zasługują ostatnio dwie stosunkowo nowe grupy. Są to Tulipany o postrzępionych płatkach i Tulipany o zazielenionych płatkach. Odmiany tu należące są poszukiwane zwłaszcza na rynku amatorskim. Część spośród nich znajduje jednak szersze zastosowanie — na przykład nadaje się do nasadzeń na miejskich rabatach, w parkach i ogrodach. Niektóre natomiast — silnie rosnące — z powodzeniem mogą być uprawiane na kwiaty cięte, w polu i pod osłonami. Wiązanki okolicznościowe wykonane z tych odmian oraz różne inne kompozycje roślinne są bardzo atrakcyjne ze względu na oryginalne kształty i barwę tych kwiatów. Pewne odmiany z wyżej wymienionych grup są ponadto przydatne do uprawy w doniczkach. |
|
|
| Tulipany o postrzępionych płatkach |
|
Oprócz fantazyjnie powycinanych i postrzępionych brzegów płatków odmiany te charakteryzuje bogata kolorystyka: od białych poprzez żółte, różowe, po czerwone i fioletowe, istnieją również formy dwubarwne. W grupie tej znaleźć można zarówno odmiany wczesne, jak i późne.
W większości są to sporty odmian z różnych grup zachowujące na ogół barwę formy macierzystej. W Holandii powierzchnia nasadzeń Tulipanów o postrzępionych płatkach stale wzrasta. W 1981 roku reprodukowano je na powierzchni około 46 ha, co stanowiło zaledwie 0,2% powierzchni zajętej przez tulipany, a obecnie areał ten przekracza 150 ha. Na skalę produkcyjną uprawia się już ponad 45 odmian i każdego roku na rynku pojawiają się nowe.
Czołową jest, jedna z najstarszych w tej grupie, ciemnoszkarłatna 'Arma', która zajmuje powierzchnię około 60–70 ha. Jest to sport odmiany 'Coleur Cardinal'. Przydatność do pędzenia metodą tradycyjną i specjalną ("+5°C"), w tym pędzenia w doniczkach, trwałe kwiaty o atrakcyjnym kolorze i dobre przyrosty cebul sprzyjają rozpowszechnianiu się 'Army'. Do znanych od dłuższego czasu odmian należą też karminowoczerwona 'Burgundy Lace' i żółta 'Maja' (fot. 1), które cieszą się w ostatnich latach rosnącą popularnością. 'Burgundy Lace' (ponad 19 ha) to odmiana późna, bardzo dobrze nadająca się do uprawy na kwiaty cięte w polu i w tunelach foliowych, zdrowa i dająca dobre przyrosty cebul. Ostatnio pojawił się sport tej odmiany, 'Red Burgundy Lace' (fot. 2) o znacznie ciemniejszym kolorze płatków.
FOT. 1. 'MAJA'
|
FOT. 2. 'RED BURGUNDY LACE'
|
Z nowszych kreacji warto wymienić odmianę 'Hamilton' (fot. 3), bardzo ładną, o silnym wzroście, ciepłym, żółtym kolorze kwiatów, z głęboko postrzępionymi płatkami. Areał jej plantacji reprodukcyjnych przekracza w Holandii 10 ha, co daje 'Hamiltonowi' trzecie miejsce w tej grupie, po odmianach 'Arma' i 'Burgundy Lace'. Nadaje się do pędzenia i wyróżnia się dobrymi przyrostami cebul. Na kolejnej pozycji znajduje się piękna odmiana 'Fancy Frills' (fot. 4), o delikatnej budowie, biała, z różowymi brzegami płatków.
FOT. 3. 'HAMILTON'
|
FOT. 4. 'FANCY FRILLS'
|
Na szczególną uwagę zasługują ponadto: 'Lambada' (fot. 5) — ciemnopomarańczowa, silnie rosnąca, zdrowa, o dobrym współczynniku rozmnażania, i ciemnofioletowe 'Max Durant' i 'Izis' oraz 'Canova', z bielejącymi brzegami płatków. Bardzo dobre na kwiaty cięte są, silnie rosnące, czerwone 'Noranda' (fot. 6) i 'Red Wing' (fot. 7). Zainteresowanie wzbudzają również: czysto biała 'Swan Wings', jasnoczerwona z żółtymi brzegami płatków 'Madison Garden', bardzo oryginalna bladożółta z różowymi kropkami 'Fringed Elegance' (fot. 8) i jasnofioletowa 'Blue Heron' oraz sporty odmiany 'Apeldoorn' — 'Fringed Apeldoorn' i 'Fringed Golden Apeldoorn'. Z najnowszych kreacji warto wymienić: 'Cummins', 'Crystal Glow', 'Day Star', 'Valery Gergiev'.
FOT. 5. 'LAMBADA'
|
FOT. 6. 'NORANDA'
|
FOT. 7. 'RED WING'
|
FOT. 8. 'FRINGED ELEGANCE'
|
|
|
| Tulipany o zazielenionych płatkach |
|
Jest to grupa raczej amatorskich odmian, niemających na razie większego znaczenia w pędzeniu. Większość z nich może być jednak z powodzeniem uprawiana na kwiaty cięte w polu lub w tunelach foliowych. Zainteresowanie Tulipanami zielonokwiatowymi wyraźnie rośnie od połowy lat osiemdziesiątych, kiedy to na rynku zaczęły się pojawiać nowe, coraz atrakcyjniejsze odmiany. Od tamtej pory liczba kreacji hodowlanych z tej grupy i zajmowany przez nie areał uprawy zwiększa się systematycznie. Na początku lat 80. w Holandii wynosił on mniej więcej 12 ha, a obecnie zajmuje ponad 36 ha. Na skalę towarową reprodukuje się około 25 odmian.
Cechą charakterystyczną tej grupy tulipanów jest to, że ich płatki od zewnętrznej strony są całkowicie lub tylko w środkowej części zielone. Kolor ten, początkowo przeważnie bardzo intensywny, po rozwinięciu się kwiatów, w miarę ich starzenia się, stopniowo zanika. Najatrakcyjniej wyglądają w pełni kwitnienia, kiedy są już prawie całkowicie wybarwione, ale jeszcze nieotwarte. Wówczas zielone zabarwienie środka zewnętrznej części płatków ciekawie kontrastuje z podstawową barwą kwiatu. W większości Tulipany o zazielenionych płatkach to odmiany średnio późne lub późne, dorastające do różnej wysokości — zarówno niskie (do dwudziestu paru centymetrów), jak na przykład 'Artist' i 'Hollywood', oraz wysokie (55–65 cm), jak 'Groenland' czy 'Spring Green'.
Jedną z najstarszych odmian z tej grupy jest 'Pimpernel' — purpurowoczerwona z zielonymi przebarwieniami. W latach siedemdziesiątych uprawiana była i reklamowana na rynku jako atrakcyjna nowość. Jednak zainteresowanie nią w kolejnej dekadzie znacznie zmalało. Od roku 1996 nasadzenia odmiany 'Pimpernel' znów wzrastają. Najpopularniejsze obecnie są jednak, silnie rosnące 'Groenland' (różowa — fot. 9) i 'Spring Green' (biała — fot. 10).
FOT. 9. 'GROENLAND'
|
FOT. 10. 'SPRING GREEN'
|
Nasadzenia tej pierwszej przekraczają 13 ha, a drugiej dochodzą do 10 ha i z roku na rok się zwiększają. Obie nadają się do uprawy na kwiaty cięte w polu, a także mogą być przyspieszane w tunelach foliowych. Charakteryzują się dobrą zdrowotnością i dużym współczynnikiem rozmnażania. Ostatnio pojawiły się sporty odmiany 'Spring Green' — 'Red Spring Green', o czerwonawych płatkach, i 'Yellow Spring Green' (żółta). Silnym wzrostem odznacza się również 'Esperanto' (fot. 11), atrakcyjna kreacja. Z ciekawostek warto jeszcze wymienić odmianę 'Formosa', o ciepłym, intensywnie żółtym kolorze brzegów płatków, kontrastującym z ciemną zielenią.
FOT. 11. 'ESPERANTO'
|
Na uwagę zasługują ponadto, wybitnie amatorskie, bardzo oryginalne odmiany o jasnozielonych liściach ze srebrzystym brzegiem: 'Artist', 'Golden Artist', 'Hollywood' i 'Hollywood Star' (fot. 12) — wszystkie o niskim wzroście. Nadają się do nasadzeń na rabatach miejskich oraz w ogrodach przydomowych i rekreacyjnych, szczególnie na skalniakach. Do najnowszych odmian Tulipanów o zazielenionych płatkach należą: 'Adriaan Dominique', 'Angel', 'Deirdre', 'Doll's Minnuet' i 'Picasso'.
FOT. 12. 'HOLLYWOOD STAR'
|
Prof. dr hab. Jerzy Hetman jest kierownikiem Katedry Roślin Ozdobnych Akademii Rolniczej w Lublinie |
