Należy do rodziny złożonych, rośnie do wysokości 2 m, pokrojem przypomina oset. Pochodzi z Persji, a jego plantacje znajdują się głównie we Francji, Włoszech, Hiszpanii i USA. Wytwarza duże rozety kolczastych, pierzastodzielnych liści koloru szarozielonego. Kwiatostanem jest koszyczek z mięsistym dnem kwiatowym i o mięsistych okrywach (fot.) — są to jadalne części tego warzywa, które traktuje się jako przysmak (mogą je spożywać także diabetycy), wykorzystywane jest również jako roślina ozdobna (do egzotycznych kompozycji kwiatowych) oraz lecznicza. Surowcem zielarskim są liście odziomkowe i łodygowe, które zawierają między innymi cynarynę, kwasy organiczne, flawonoidy, garbniki. Preparaty farmaceutyczne mają właściwości przyspieszania wydzielania żółci, zwiększania wydalania moczu, obniżania poziomu tłuszczu i cholesterolu we krwi.

PĄK KWIATOSTANOWY KARCZOCHA NADAJĄCY SIĘ JUŻ DO ZBIORU

Do spożycia można przeznaczyć również bielone ogonki liściowe karczocha. Bielenie trzeba rozpocząć we wrześniu. Młode liście zbiera się sukcesywnie, po 2, 3 z rośliny, umieszcza się w ciemnym pomieszczeniu i obsypuje piaskiem lub ziemią. Zabieg ten można przeprowadzić również przed zbiorem liści — przygina się je i przywiązuje do pędu. Następnie całe rośliny owija się papierem nieprzepuszczającym światła. Bez okrycia pozostawia się tylko wierzchołek rośliny. Ogonki liściowe przy obydwu sposobach bielenia są gotowe do spożycia po 3–4 tygodniach.