Hasło Ogrodnicze 06/1999

Chciałbym przekazać synowi gospodarstwo rolno-ogrodnicze. Jakie koszty muszę ponieść w związku z tym przedsięwzięciem? Z. C., Głuchów

12 kwietnia w Szkole Głównej Zarządzania i Marketingu w Sochaczewie odbył się jubileusz 70. urodzin i 50 lat pracy naukowej profesora Kazimierza Kubiaka. Jego nazwisko kojarzone jest przede wszystkim z COBRO w Warszawie, gdzie przepracował 33 lata, w tym ostatnie 10 jako dyrektor tej placówki.

Około 15 tysięcy zwiedzających i ponad 100 wystawców to najkrótszy bilans IV Międzynarodowych Targów Ogrodniczych Horti Expo, które odbyły się 15-18 kwietnia w Warszawie. Tegoroczna edycja pozwala zakładać, że zaistniały one na dobre w kalendarzu imprez dotyczących naszej branży, organizowanych w Polsce. Po raz pierwszy bowiem wśród wystawców znaleźli się producenci spoza centralnej części kraju, w tym przybysze z Niemiec. Stoisko niemieckie, grupujące 15 przedsiębiorstw o różnych specjalnościach, najbardziej podniosło prestiż targów i po raz pierwszy uczyniło z nich imprezę rzeczywiście międzynarodową (nie tylko z nazwy).

W poprzednim numerze autor przedstawił funkcje rynków pierwotnych (producenckich) oraz dystrybucyjnych. W części drugiej przekonuje, dlaczego niezbędna jest integracja producentów - red.

Ozdobne rośliny o interesującym pokroju i kolorze cieszą się popularnością wśród klientów. Na pierwszy plan wysuwają się tradycyjne barwy - czerwona, żółta, biała i niebieska. Trendy kolorystyczne w sektorze kwiaciarskim coraz częściej zależą od tych obowiązujących w wystroju wnętrz. Od 30% do 70% klientów z krajów zachodnich wymaga, aby kolory roślin idealnie harmonizowały lub kontrastowały z dekoracyjnymi doniczkami, wazonami lub z opakowaniami, w których są oferowane do sprzedaży.

Tytułowa ''kontrola'' oznacza w slangu sadowniczym chłodnię ULO, zaś cytowana wypowiedź pochodzi od sadownika, który w ten sposób podsumował mijający sezon handlu owocami. Zwiększone przychody wykorzystał na adaptację zwykłej chłodni na obiekt z kontrolowaną atmosferą. Sądzi, że tak dobrej do tego okazji nie będzie przez najbliższe 4, 5 lat.

Fasola szparagowa stanowi ważną pozycję w krajowym eksporcie warzyw mrożonych, zwłaszcza do naszych zachodnich sąsiadów. W okresie pomiędzy rokiem 1990 a 1997 najwięcej fasoli szparagowej pojawiło się na rynku unijnym w 1997 r., kiedy to zbiory krajów ''Piętnastki'' wyniosły około 1,165 mln ton. W stosunku do produkcji z roku 1990 (0,901 mln ton) oznaczało to prawie 30-procentowy wzrost. Wyższe zbiory uzyskano dzięki zwiększeniu plonowania.

Coraz częstsze kłopoty ze zbytem jabłek podpowiadają sadownikom, by zainteresowali się uprawą gatunków, które dotychczas w Polsce miały głównie znaczenie amatorskie. Obserwacja rynku wskazuje, że także konsumenci są zainteresowani poszerzeniem asortymentu owoców. Za dobry jakościowo i estetycznie podany produkt są oni już gotowi zapłacić odpowiednio wysoką cenę.

Każdego roku w sadach i ogrodach przydomowych ogromne szkody w zbiorach owoców powodują ptaki, szczególnie szpaki, kwiczoły, paszkoty, wrony, kawki i gawrony. Nadlatują one na czereśnie, wczesne wiśnie, borówki, winogrona, a także jabłka i gruszki odmian letnich i jesiennych.

Według GUS, w ubiegłym roku zebraliśmy tylko 150 tys. ton truskawek. Były to najmniejsze zbiory od 26 lat. Znaczny niedobór tych owoców na rynku spowodował, że przetwórnie oraz chłodnie płaciły bardzo wysokie ceny - dochodzące pod koniec sezonu w niektórych rejonach kraju do 6 zł/kg. Z powodu dużej opłacalności produkcji truskawek znacznie wzrosło zainteresowanie uprawą tego gatunku.

Od kilku lat w Polsce, głównie za sprawą Polany, wzrasta zainteresowanie produkcją malin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. Jak stwierdził dr Jan Danek na seminarium zorganizowanym 18 marca w ODR-Mikołów, deserowe owoce najlepiej dostarczać na rynek przed lub po tradycyjnym ''wysypie'' malin.

Owoce truskawek, ze względu na dużą zawartość wody, wrażliwość na uszkodzenia i podatność na gnicie są mało przydatne do przechowywania. Trwałość można nieco przedłużyć przez szybkie ich schłodzenie i przetrzymanie w atmosferze o podwyższonym stężeniu dwutlenku węgla.

O ręcznym przerzedzaniu zawiązków owocowych pisano już w starożytności. Ponad 2000 lat temu Theophratus stwierdził, że jeśli na drzewie jest zbyt dużo owoców, ich ''siła wzrostu'' nie wystarczy, aby dorosły i dojrzały.

Dużo kukurydzy cukrowej spożywa się i uprawia w USA, a z krajów europejskich - we Francji i Niemczech. W Polsce gatunek ten nadal jest mało popularny. Ze względu na doskonałe walory smakowe oraz dużą wartość odżywczą zasługuje on jednak na szersze rozpowszechnienie.

Wysoki poziom nawożenia azotem przyczynia się do obniżenia jakości zdrowotnej warzyw, ponieważ prowadzi do gromadzenia się w nich azotanów. Szczególnie dużo tych związków kumulują warzywa o krótkim okresie wegetacji, a wśród nich liściowe - sałata, szpinak, seler liściowy czy kapusta pekińska. Aby miały one wysoką wartość odżywczą, nawożenie azotem powinno być racjonalne, to znaczy uwzględniające potrzeby pokarmowe tych roślin, zawartość azotu mineralnego (N-NH4 i N-N03) w glebie, stanowisko rośliny w zmianowaniu oraz warunki klimatyczne i glebowe.

Chociaż kukurydza cukrowa nie jest u nas jeszcze zbyt popularna, są już gospodarstwa, które nastawiły się wyłącznie na jej uprawę. W Górnej Wsi niedaleko Krakowa Zdzisław Cieślik już od siedmiu lat zajmuje się właśnie tym gatunkiem. Jego zdaniem, na naszym rynku zapotrzebowanie na kukurydzę jest ciągle niewielkie i, aby ją sprzedać, każdy producent musi wykorzystywać swoje umiejętności marketingowe.

Francuską Bretanię cechuje największa na świecie koncentracja upraw warzyw metodami przyjaznymi dla środowiska. W 1998 roku, zgodnie ze standardami ekologicznymi, wyprodukowano tam 349 tys. ton kalafiorów, 13,5 tys. ton brokułów, 28 tys. ton pomidorów, 55 tys. ton cebuli szalotki i prawie 30 mln główek sałaty.

Zaraza ziemniaka pozostaje od wielu lat najbardziej rozpowszechnioną i najważniejszą gospodarczo chorobą grzybową ziemniaków i pomidorów. Od lat osiemdziesiątych w niektórych krajach Europy (także w Polsce) obserwuje się zmiany w populacji grzyba Phytophthora infestans, sprawcy zarazy, przejawiające się wzrostem jego agresywności w stosunku do niektórych odmian ziemniaka lub pomidora, przełamywaniem ich odporności na tego patogena, a także występowaniem nietypowych objawów chorobowych.

Od kilku lat obserwuje się na naszym rynku wzrost zapotrzebowania na kwiaty kolorowej cantedeskii. Źródłem zaopatrzenia są giełdy holenderskie, na których w 1997 r. sprzedano ten towar za ponad 17,4 mln guldenów. Na liście najważniejszych kwiatów ciętych cantedeskia zajmuje w Holandii 25. miejsce, zaraz po mieczykach. Nieliczni polscy producenci ''kolorowych kalii'' zaopatrują się w bulwy właśnie w tym kraju, a także w Nowej Zelandii, która od dawna przoduje zarówno w hodowli twórczej (fot. 1), jak i w produkcji kwiatów oraz bulw tych roślin.

Ta pospolita i rodzima roślina, o niezbyt efektownych, karminowych kwiatach, porastająca zarośla oraz przydroża, jest cenionym gatunkiem do tworzenia tła w mieszanych kompozycjach z roślin balkonowych. Nadaje się do dekorowania miejsc półcienistych i zacienionych. Silne nasłonecznienie toleruje tylko przy dostatku wody w podłożu. Służy też jako odporna na mróz, trwała i łatwa w uprawie roślina okrywowa.

Dość często zdarza się, że duże straty w szklarniowych uprawach roślin ozdobnych powodowane są przez szkodniki i organizmy chorobotwórcze, które zostały zawleczone na importowanym materiale roślinnym, zwłaszcza rozmnożeniowym. Szczególną uwagę należy przy tym zwrócić na organizmy, które są mało podatne na środki ochrony roślin. Istnieją wówczas trudności w zwalczaniu takich szkodników czy patogenów - zarówno w miejscu ich pochodzenia, jak i introdukcji.

Sytuacja polskiego ogrodnictwa w perspektywie przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej jest ostatnio tematem wielu spotkań i publikacji. Zagadnienia tego nie pominięto także na IV konferencji Klubu Producentów Anturium, która odbyła się 24-25 marca w Skierniewicach.

Odpowiedź na tekst Andrzeja Chodkowskiego, głównego inspektora Inspekcji Ochrony Roślin