12 hektarów na sprzedaż warzyw i owoców

Łódzkie Centrum Handlowe położone przy ulicy Zjazdowej zajmuje 12 hektarów, na mniej więcej jednej trzeciej powierzchni odbywa się handel warzywami i owocami. Na terenie giełdy znajduje się pięć nowoczesnych hal targowych — trzy z nich zajęte są przez branżę artykułów spożywczych, w czwartej skupiony jest handel owocami cytrusowymi (fot. 1), a piąta stanowi siedzibę spółki "Zjazdowa — Dystrybucja". W każdej hali (2500 m²) znajdują się 64 boksy (po 24 m²). Wynajęcie takiego boksu kosztuje 1200 zł miesięcznie.

Fot. 1. Sprzedaż owoców cytrusowych prowadzona jest w hali

Producenci warzyw i owoców sprzedają je bezpośrednio z samochodów (fot. 2). Teren, na którym prowadzony jest tego typu handel, podzielono na cztery sektory: na 154 stanowiskach sprzedawane są owoce, na 170 — warzywa polowe, 230 stanowisk zajmują producenci warzyw szklarniowych i nowalijek, 40 przeznaczonych jest na sprzedaż grzybów. Taki podział rynku na poszczególne sektory jest dużym ułatwieniem dla kupujących. Sprzedający mają możliwość wykupienia na stałe stanowiska "pod chmurką" (150 zł miesięcznie). Jednorazowe opłaty wnoszone za wjazd na teren "giełdy" są uzależnione od ładowności samochodów (tabela). By usprawnić ruch, przy wjeździe do Łódzkiego Centrum Handlowego umieszczono czytniki elektronicznych kart klientów. Na tym rynku hurtowym handel odbywa się przez siedem dni w tygodniu, największe obroty notowane są we wtorki, czwartki i piątki.

Fot. 2. Producenci krajowi prowadzą sprzedaż pod "gołym niebem"

Wysokość opłat obowiązująca wjeżdżających na teren Ł.C.H. "Zjazdowa"

Sprzedający — kupujący

Miesięcznie w sektorze owocowo-warzywnym liczba sprzedających wynosi około 3500. Z okolic miejscowości Piątek przyjeżdżają producenci wczesnej kapusty, kalafiorów i wiosennych nowalijek, z Łęczycy i Ozorkowa — ogrodnicy oferujący wczesne warzywa korzeniowe: marchew, pietruszkę i selery. Z rejonu Sieradza na "Zjazdową" trafia dużo ziemniaków, kapusty i marchwi. W grudniu i latem przyjeżdżają również producenci chrzanu z okolic Warty i Sieradza (oferowany jest w 5-kg pęczkach lub małych zestawach do kiszenia — z czosnkiem i koprem). Latem i jesienią sprzedawana jest tam również papryka z rejonu Radomia. Jak ocenia Elżbieta Bryszewska z działu marketingu Ł.C.H. "Zjazdowa", w większości jest to towar estetycznie przygotowany i wysokiej jakości, nieodbiegającej od standardów europejskich.

Stali klienci (około 6500 kupujących miesięcznie) to głów­nie handlowcy z Łodzi i okolic, również właściciele restauracji oraz innych punktów gastronomicznych. Sezonowo przyjeżdżają na Zjazdową odbiorcy poszukujący większych partii towaru.

Nie tylko handel

Działania zarządu Ł.C.H. "Zjazdowa", oprócz samej organizacji sprzedaży, polegają również na przybliżeniu sprzedającym i kupującym informacji związanych z obrotem produktami ogrodniczymi i obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Wspólnie z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego organizowane są szkolenia dotyczące norm jakościowych, standardów pakowania oraz przygotowania do sprzedaży warzyw i owoców czy zasad Integrowanej Produkcji. Przy współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na terenie tego rynku hurtowego realizowane są przez TVP Łódź programy telewizyjne Agro-Ekspres, w których przekazuje się informacje dotyczące aktualnych problemów związanych z rolnictwem, jak również uprawą oraz sprzedażą warzyw i owoców. W ubiegłym roku organizowany był także konkurs "Producent Miesiąca". Sezonowo przygotowywane są imprezy poświęcone promocji danej grupy warzyw — np. ubiegłoroczne "Święto Papryki". W trakcie takich spotkań przedstawiane są zasady uprawy, a zaproszeni reprezentanci firm nasiennych i chemicznych udzielają informacji o najnowszych odmianach i środkach ochrony roślin.

Każdego dnia pracownicy Ł.C.H. "Zjazdowa" zbierają informacje o cenach minimalnych i maksymalnych, zestawienia notowań są następnie zamieszczane na stronie internetowej spółki (www.zjazdowa.com.pl). Są one również podawane w lokalnych mediach — w prasie i radiu.

By podnieść standard usług, wprowadzono na terenie Ł.C.H "Zjazdowa" system HACCP — proces ten został zakończony w grudniu ubiegłego roku. System ten wdrożyło również wielu operatorów działających na tym rynku.

Okiem ogrodnika

Chociaż warunki, w jakich producenci sprzedają owoce i warzywa, nie są komfortowe — zwłaszcza jesienią i zimą — są oni jednak do tego przyzwyczajeni. Marek Gawęda z Czechowa, który prowadzi 15-hektarowe gospodarstwo, zajmuje się uprawą warzyw kapustnych i cebuli. Swoje produkty sprzedaje na rynkach hurtowych w Poznaniu, Wrocławiu, Gdyni i Łodzi (fot. 3) — gdzie ma najbliżej i w sezonie letnim przyjeżdża 3 lub 4 razy w tygodniu. Jego zdaniem, nie ma jeszcze wśród producentów chęci i gotowości do wspólnego działania, dlatego pozostaje im, jak dotychczas, indywidualna sprzedaż na giełdach.

Fot. 3. Marek Gawęda latem na rynek łódzki przyjeżdża 3 lub 4 razy w tygodniu

Handel zorganizowany

Spółka "Zjazdowa — Dystrybucja" zajmuje się przygotowaniem i dostarczaniem warzyw, owoców i produktów spożywczych do punktów zbiorowego żywienia (m.in. jednostki wojskowe, szkoły, szpitale, restauracje), a po wprowadzeniu dostawy do sieci supermarketów. Warzywa i owoce dostarczane są przez ogrodników, z którymi wcześniej zawarto umowy kontraktacyjne. W tych ostatnich ustala się ilości towaru, jakich producenci mają dostarczyć w określonych terminach. Częste są jednak przypadki niewywiązywania się z umów lub zrywania ich w ostatniej chwili przez kontrahentów. Jak ocenia Wojciech Wiatr prezes zarządu spółki (fot. 4), dostawcy, gdy widzą, że na rynku mogą zbyć swoje produkty drożej, wolą sprzedać je samodzielnie. Młodsze pokolenie producentów ma już nieco inne spojrzenie na handel, są solidni i słowni i można na większość z nich liczyć. Dostarczają towar na umówiony termin i po określonej cenie — mówi W. Wiatr. Nie zawsze przywożone produkty są przygotowane zgodnie z wymaganiami — zdarzają się przypadki, że pod warstwą warzyw wysokiej jakości znajdują się produkty gorsze. To powoduje, że firma handlowa traci odbiorców, a dostawca — zaufanie.

Fot. 4. Wojciech Wiatr prezes zarządu spółki chciałby rozwinąć współpracę z producentami, ale nie zawsze się to udaje

W 2004 roku obroty spółki sięgały 2 mln zł, w 2005 roku — 2,5 mln zł. Dziennie sprzedaje ona około 5 ton warzyw i owoców, miesięcznie — około 100 ton. Z dostarczanych warzyw i owoców pobierane są próbki, w których określana jest zawartość pozostałości środków ochrony roślin i metali ciężkich. Przygotowanie produktów do sprzedaży odbywa się w hali o powierzchni 1200 m², może być w niej również magazynowany towar (utrzymywana jest tam temperatura 5–8°C). W hali znajduje się również chłodnia o pojemności 400 m³, w której warzywa i owoce mogą być dłużej przechowane. Dostarczane przez producentów towary są odpowiednio konfekcjonowane — pakowane w worki, kartony czy woreczki foliowe. Do mycia, sortowania, ważenia i umieszczania warzyw w opakowaniach jednostkowych (workach z folii lub siatki raszlowej) albo zbiorczych wykorzystywana jest cała seria maszyn firmy Sfamasz ze Skierniewic.